Κάποιες φορές, η μεταβολή τάσεων στις οποίες η τεχνολογία έχει άμεση επίδραση είναι τόσο γρήγορη που αν κάποιος βρίσκεται μακριά από το επίκεντρο των εξελίξεων, είναι πιθανό να μην καταλάβει ότι κάτι ανάμεσα σε δύο ανόδους μπορεί να έχει παρεμβληθεί μια πτώση.
Τον περασμένο Μάιο γράψαμε αυτό το κείμενο, έχοντας μια εικόνα της onlineεκπαίδευσης στις Η.Π.Α., η οποία, όπως μάθαμε σήμερα, δεν είχε σχέση με την πραγματικότητα.
Το 2012, οι New York Times δημοσίευσαν ένα άρθρο για την δωρεάν onlineεκπαίδευση, το οποίο όριζε τη χρονιά εκείνη ως “the year of the MOOC”, όπου τοMOOC είναι η συντομογραφία του “massively open online courses”. Ένας από τους ανθρώπους που είχε πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια ήταν ο Anant Agarwal, καθηγητής της επιστήμης των υπολογιστών στο MIT και CEO της πλατφόρμας edX, η οποία προσφέρει online εκπαίδευση από κορυφαία πανεπιστήμια σε όλον τον κόσμο.
Ένα χρόνο αργότερα, η ιδέα άρχισε να ξεθωριάζει, αλλά πριν το μήνυμα διανύσει την απόσταση που μας χωρίζει από τις ΗΠΑ, η τάση του MOOC επανήλθε σε ανοδική τροχιά και σύμφωνα με τον Agarwal, από τις αρχές του 2014, οι εγγραφές στην πλατφόρμα edX έχουν διπλασιαστεί. Θετικά είναι και τα μηνύματα μιας φρέσκιας έρευνας, η οποία πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία των πανεπιστημίων MIT, Harvard και του κινέζικου Tsinghua και δείχνει ότι οι το επίπεδο των σπουδαστών που παρακολούθησαν μαθήματα φυσικής online, ήταν ίδιο με τους σπουδαστές που παρακολούθησαν τα μαθήματα σε αίθουσα.
Σύμφωνα με αναλυτές που είδαν από κοντά την όλη την εξέλιξη του MOOC, η ζημιά έγινε από ιδιωτικές εταιρείες, όπως η Coursera, οι οποίες φούσκωσαν τις δυνατότητες του MOOC, χωρίς όμως να έχουν αποτελέσματα επιτυχιών που να δικαιολογούν την έπαρση τους. Όταν η Udacity της οποίας ο CEO ήταν ένα από τους πρώτους υποστηρικτές του MOOC εγκατέλειψε την προσπάθεια, φάνηκε σαν κάποιος να έσβηνε τα φώτα. Όμως έρευνες, όπως η παραπάνω, δίνουν το δικαίωμα στον Agarwal να κάνει λόγο για τον ερχομό του MOOC 2.0
Ήδη η Γαλλία, η Κίνα, αλλά και η Σαουδική Αραβία έχουν αρχίσει να υιοθετούν την πλατφόρμα ανοιχτού λογισμικού του edX για να δημιουργήσουν τα δικά τους προγράμματα online εκπαίδευσης. Στη Σαουδική Αραβία για παράδειγμα, το υπουργείο εργασίας χρησιμοποιεί το edX για να εκπαιδεύσει γυναίκες, άτομα με αναπηρίες και άτομα που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές. “Είναι προφανές”, λέει ο Agarwal “ότι η online εκπαίδευση δεν είναι μόνο ένα αντίπαλο δέος των ακριβών μαθημάτων που προσφέρουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά έχει πολύ περισσότερες εφαρμογές”.
Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια φαίνεται να προσαρμόζονται σε αυτήν την τάση και αρκετά παρέχουν πλέον ένα πρόγραμμα σπουδών με κάποια μαθήματα διαθέσιμα και σε online μορφή. Το MIT που ανήκει σε αυτήν την κατηγορία, αξιοποιεί το χρόνο παρουσίας των σπουδαστών στο πανεπιστήμιο για να τους προσφέρει περισσότερο πρακτική εκπαίδευση, καθώς η θεωρία καλύπτεται κυρίως online.Ένα ενδιαφέρον συμπέρασμα που έχει προκύψει από την πρακτική εφαρμογή είναι ότι σε ένα video που διαρκεί 40 λεπτά, ο χρόνος που αφιερώνουν οι σπουδαστές είναι περίπου 2 λεπτά, ενώ video διάρκειας 6 λεπτών τα παρακολουθούν για όλη τη διάρκεια.
Ευρήματα, όπως αυτό, αλλά και άλλες παρατηρήσεις που θα προκύψουν μέσα από τη ψηφιακή εκπαίδευση, αναμένεται να επηρεάσουν και τον τομέα της παραδοσιακής εκπαίδευσης, ο οποίος πρακτικά δεν έχει κάνει κανένα άλμα τα προηγούμενα 200 χρόνια.
Για τη χώρα μας, όπου η οικονομική κρίση έχει ορθώσει αρκετά εμπόδια στο δρόμο της εκπαίδευσης, αλλά παράλληλα η ανάγκη επιπρόσθετης εκπαίδευσης είναι επιβεβλημένη για την καταπολέμηση της ανεργίας, τα MOOC θα ήταν βούτυρο στο ψωμί των σπουδαστών, αλλά και τους κράτους που αναζητά αποτελεσματικές και οικονομικές λύσεις. Από όσο γνωρίζουμε προσωρινά κάποια πανεπιστήμια, όπως το πανεπιστήμιο της Κρήτης, προσφέρουν μεμονωμένα μαθήματα, χωρίς αυτά να εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα σπουδών, ενώ όσον αφορά κρατικό προγραμματισμό, προσωρινά δεν υπάρχει κάτι ούτε στον πίνακα ανακοινώσεων.
του Γιάννη Μουρατίδη