Θα πάμε πίσω στη δεκαετία του 80, για να θυμηθούμε ότι τα πρώτα συστήματα εικονικής πραγματικότητας δημιούργησαν προσδοκίες στους καταναλωτές, οι οποίες τελικά δεν ικανοποιήθηκαν. Απογοητευτικές προσπάθειες, όπως το Virtual Boy τηςNintendo, οδήγησαν την εικονική πραγματικότητα στο παρασκήνιο, όπου βρήκε περιορισμένη χρήση σε εξειδικευμένες εφαρμογές με κόστος που τις έκανε απαγορευτικές στο ευρύ κοινό.
Η κατάσταση άλλαξε το 2012, όταν η Oculus παρουσίασε το Rift headset και έβαλε την εικονική πραγματικότητα ξανά στο παιχνίδι της ευρείας κατανάλωσης. Η αναγέννηση έχει αρκετές πιθανότητες να καταλήξει σε εμπορική επιτυχία, δεδομένου ότι τα υλικά που απαιτούνται για την κατασκευή ενός virtual reality headset είναι πολύ φθηνότερα σε σχέση με το παρελθόν και προσομοιάζουν την πραγματικότητα με πολύ καλύτερη πιστότητα. Στην εξέλιξη αυτή βοήθησε πολύ η βιομηχανία των smart phones, καθώς αξιοποίησε μαζικά αισθητήρες, όπως επιταχυνσιόμετρα και γυροσκόπια, οι οποίοι πριν από μερικά χρόνια κόστιζαν χιλιάδες ευρώ και τώρα είναι φθηνότεροι κατά αρκετά μηδενικά και πολύ μικρότεροι.
Ωστόσο, η απορία είναι σε ποιον από τους τομείς που θα αξιοποιηθεί η εικονική πραγματικότητα θα βρεθούν οι εφαρμογές που θα την απογειώσουν. Τα περισσότερα στοιχήματα ποντάρουν στην αγορά του gaming και των alternative experiences,όπως θα μπορούσε να είναι ένα ταξίδι μέσω εικονικής πραγματικότητας. Η Facebook,η οποία εξαγόρασε την Oculus, ισχυρίζεται ότι η εικονική πραγματικότητα θα αλλάξει τον τρόπο που λειτουργούν τα κοινωνικά δίκτυα. Θα μπορούσαμε να φανταστούμε ψηφιακούς φίλους να συναντιούνται σε μια ψηφιακή πλατεία και να συζητούν ή σε ένα ψηφιακό κατάστημα και να αγοράζουν ρούχα.
Η River, μια startup με έδρα το San Francisco έχει μια διαφορετική ιδέα. Η εταιρεία έχει κατασκευάσει ένα προσομοιωτή πτήσης, όχι όμως με στόχο να μας ταξιδέψει σε εικονικούς τόπους. Ο προσομοιωτής υποστηρίζει μια θεραπεία ελεγχόμενης έκθεσης στο φόβο, για άτομα που φοβούνται να μπουν σε αεροπλάνο. Παράλληλα, η Riverπροσφέρει εφαρμογές για άλλες προσομοιώσεις που απευθύνονται σε άτομα με φοβίες στις αράχνες, τις βελόνες και στους δημόσιους λόγους. Σε μια έρευνα που δημοσιεύτηκε το Φεβρουάριο του 2012 στην επιστημονική εφημερίδα Depression and Anxiety, οι ερευνητές αναφέρουν ότι η χρήση εικονικής πραγματικότητας αποδείχτηκε πιο αποτελεσματική στην αντιμετώπιση φοβιών σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους έκθεσης.
Ήδη στην αγορά υπάρχουν συστήματα εικονικής πραγματικότητας που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους ασθενείς, τα οποία όμως κοστίζουν δεκάδες χιλιάδες δολάρια. Εταιρείες, όπως η Samsung, η HTC και η Psious διαθέτουν στην αγοράvirtual reality headsets με τιμές που ξεκινούν από 300 δολάρια.
Η FirstHand είναι μια ακόμα εταιρεία που ειδικεύεται σε αυτόν τον τομέα. Έχει δημιουργήσει εικονικούς κόσμους για τη θεραπεία της αραχνοφοβίας, για τη θεραπεία του μετατραυματικού στρες που παρουσιάστηκε σε στρατιώτες μετά τον πόλεμο του Ιράκ και τώρα εργάζεται σε ένα project που ονομάζεται SnowWorld.Πρόκειται για ένα action game που έχει σχεδιαστεί για να βοηθάει άτομα που έχουν υποστεί εγκαύματα να διαχειρίζονται καλύτερα τον πόνο τους. Πρακτικά, το παιχνίδι προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή του εγκεφάλου από τον πόνο, ώστε να γίνει αυτό που στη γλώσσα της φυσιοθεραπείας ονομάζεται “reset”.
Σύμφωνα με τις πρώτες δοκιμές, παρά τις βελτιώσεις στον εξοπλισμό, η προσομοίωση της πραγματικότητας δεν είναι ακόμα τόσο πειστική που θα κάνει ένανgamer να εγκαταλείψει το monitor του. Επιπλέον, οι υψηλές ταχύτητες που κινούνται συχνά οι χαρακτήρες των games έχει παρατηρηθεί ότι δημιουργούν προβλήματα στη λειτουργία του εγκεφάλου με αποτέλεσμα ζαλάδες ή αίσθημα αποπροσανατολισμού, όταν ο χρήστης βγαίνει από το παιχνίδι.
Στις θεραπευτικές εφαρμογές η κίνηση είναι πιο ήπια και επιπλέον η πολύ υψηλή πιστότητα του ψηφιακού κόσμου δεν παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο, όπως στα games.Ίσως λοιπόν αυτός να είναι ο τομέας που θα δούμε αρχικά την εικονική πραγματικότητα να πετυχαίνει εμπορικά.
Γιάννης Μουρατίδης