Σύμφωνα με την ολιστική ιατρική, ο άνθρωπος δεν είναι απλά μια βιολογική μηχανή και για αυτό όταν προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα υγείας δεν πρέπει να περιοριζόμαστε απλά στην αντιμετώπιση ενός βιολογικού συμπτώματος, αλλά να προσπαθούμε για μια γενικότερη βελτίωση της κατάστασης υγείας του ατόμου.
Ωστόσο, αρκετοί ερευνητές, κυρίως του δυτικού κόσμου, δε φαίνεται να συμφωνούν με αυτήν την άποψη. Τον περασμένο Ιανουάριο, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε μια νέα κυβερνητική πρωτοβουλία με την ονομασία Precision Medicine Initiative, την οποία προίκισε με 215 εκατομμύρια δολάρια. Στόχος των πρακτικών precision medicine ή αλλιώς personalized medicine είναι η χρήση γενετικής μηχανικής για την ανάπτυξη θεραπειών που θα είναι προσαρμοσμένες στο γενετικό προφίλ του ασθενή.
Σύμφωνα με τον Jonathan Sheldon, αντιπρόεδρο της τμήματος Health Sciences τηςOracle, ειδικά στον τομέα της ογκολογίας, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός γενετικών δεικτών που μπορούν να προκαθορίσουν πως ένας ασθενής θα αντιδράσει σε μια θεραπεία. Για παράδειγμα, μια συγκεκριμένη μετάλλαξη εμφανίζεται στο 50% των ασθενών με μελάνωμα και έχει φανεί στις κλινικές δοκιμές ότι υπάρχει ένα φάρμακο που προσφέρει αποτελεσματικότερη θεραπεία σε αυτούς τους ασθενείς.
Ένα μεγάλο ποσοστό από το ποσό που θα διαθέσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία μιας τράπεζας, στην οποία εκατομμύρια εθελοντές θα καταθέσουν τη γενετική τους ταυτότητα. Οι πληροφορίες αυτές θα είναι διαθέσιμες σε όλες τις επιστημονικές ομάδες που ενδιαφέρονται να κάνουν έρευνα.
Τα υπόλοιπα χρήματα θα αξιοποιηθούν στην έρευνα γενετικών δεικτών που συνδέονται με τον καρκίνο, τη αναδιαμόρφωση των συστημάτων της FDA, η οποία δίνει την τελική έγκριση πριν ένα φάρμακο βγει στο εμπόριο και τη δημιουργία νέων προτύπων, τα οποία θα εξασφαλίζουν τη φύλαξη και μεταφορά των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.
Είναι ξεκάθαρο ότι η πληροφορική τεχνολογία υφαίνεται στο ρούχο της ιατρικής επιστήμης. Αυτή η διαδικασία έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια, με την χρήση των υπερυπολογιστών ως καταλύτη στην έρευνα της φαρμακευτικής βιομηχανίας. Ωστόσο, αυτό που αλλάζει είναι η ποιότητα της πληροφορίας που θα έχουν πλέον στη διάθεσή τους τα συστήματα ανάλυσης δεδομένων. Καθώς η τάση του precision medicine θα βρίσκει περισσότερους υποστηρικτές, οι αλγόριθμοι που αντιλαμβάνονται τα δεδομένα του γενετικού κώδικα θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις ρίζες του ανθρώπινου είδους.
Ας φανταστούμε πως θα λειτουργεί σε δέκα χρόνια από σήμερα ένας γιατρός, όταν θα χρειάζεται να προσφέρει θεραπεία στον ασθενή του. Πολύ πιθανό να έχει αρκετή συμμετοχή στη φάση της διάγνωσης. Έχοντας στη διάθεση του το σύνολο της απεικόνισης των ιατρικών εξετάσεων θα πρέπει να καταλήξει σε ένα συμπέρασμα για την ασθένεια. Στη συνέχεια, ο ρόλος του γίνεται λιγότερο κεντρικός. Μια απλή εξέταση αίματος αποκαλύπτει το γενετικό χάρτη του ασθενή, σε λιγότερο από μισή ώρα και με κόστος κάτω από 100 δολάρια. Η πληροφορία μεταφέρεται σε έναν υπερυπολογιστή, ο οποίος τη συνδυάζει με τη γνώση που έχει αποκτήσει από εκατομμύρια άλλα περιστατικά, τη γνώση που έχει για την αποτελεσματικότητα των διαφορετικών θεραπειών και στέλνει στο tablet του γιατρού την ετυμηγορία του.
Φυσικά, ο γιατρός έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί την πρόταση της μηχανής και να ενεργήσει όπως εκείνος θεωρεί καλύτερο. Δεν μπορούμε να ξέρουμε από τώρα τι θα συμβεί. Αν οι μηχανές τα καταφέρνουν καλά με τις προβλέψεις, τότε μάλλον οι γιατροί θα τις ακούν και θα παίρνουν λιγότερες πρωτοβουλίες. Η περιοδική μέτρηση των δεικτών υγείας θα αποτυπώνει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας, όπως άλλωστε γίνεται και τώρα, δίνοντας στον υπολογιστή τις πληροφορίες που θα χρειάζεται για να κάνει μεταβολές.
Μπορούμε βέβαια να σκεφτούμε αρκετούς τομείς της ιατρικής, όπως η οδοντιατρική και η ορθοπεδική, που δεν θα επηρεαστούν σημαντικά από τις εξελίξεις. Επίσης, μπορούμε να υποθέσουμε ότι μια μερίδα γιατρών δεν θα παραδώσει εύκολα τη θέση της στις μηχανές, θεωρώντας ίσως ότι η ψυχρή λογική του 0 και 1, κρύβει κάποιους κινδύνους.
Γιάννης Μουρατίδης