Μια από τις περιπτώσεις που η πραγματική εικόνα διαφέρει από αυτήν που βιώνουμε είναι η χρήση της τεχνολογίας. Κοιτώντας γύρω μας βλέπουμε εκατοντάδες ανθρώπους καθημερινά να χρησιμοποιούν smart phones και φορητούς υπολογιστές για να επικοινωνήσουν ή να αποκτήσουν πρόσβαση σε πληροφορία. Ενώ όμως η ματιά μας πέφτει σε όσους χρησιμοποιούν την τεχνολογία, φαίνεται να αγνοεί όσους δεν τη χρησιμοποιούν. Μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2013 από την Ελληνική Στατιστική Αρχή αποκαλύπτει την πραγματική εικόνα. Σύμφωνα με την έρευνα, περίπου το 60% του πληθυσμού στην Ελλάδα κάνει χρήση του Internet. Όταν όμως η έρευνα εστιάζει σε ηλικίες άνω των 65 ετών, το ποσοστό πέφτει στο 10%.
Οι ηλικιωμένοι της Ελλάδας είναι μακριά από την τεχνολογία και σύμφωνα με διεθνείς έρευνες το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό. Ωστόσο, η εικόνα σε άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Βόρεια Ευρώπη δεν εμφανίζει το ίδιο χάσμα. Στις ΗΠΑγια παράδειγμα σύμφωνα με έρευνα της Pew Research Center σχεδόν το 60% των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών έχουν πρόσβαση στο Internet. Μια πιο προσεκτική ματιά στις έρευνες αποκαλύπτει ότι μεταξύ των ατόμων μεγάλης ηλικίας, υπάρχουν σημαντικές διαφορές όσον αφορά την αποδοχή της τεχνολογίας. Ένας από τους παράγοντες που καθορίζει το αποτέλεσμα είναι το εισόδημα, το οποίο συχνά συνδέεται με το μορφωτικό επίπεδο.
Εκτός του εισοδήματος άλλοι λόγοι που εμποδίζουν την αποδοχή της τεχνολογίας είναι οι φυσικές δυσκολίες που συνήθως οφείλονται σε περιορισμένη ικανότητα ανάγνωσης ή κάποια ασθένεια, ο σκεπτικισμός για τα οφέλη των νέων τεχνολογιών και οι δυσκολίες στην εκμάθηση. Μόλις το 18% των ηλικιωμένων που απάντησαν στην έρευνα της Pew Research Center δήλωσαν ότι κατάφεραν να εξοικειωθούν εύκολα με τη χρήση νέων τεχνολογιών.
Η χρήση τεχνολογίας από ηλικιωμένα άτομα, πέρα από το όφελος της απασχόλησης και της εγρήγορσης του νου, μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην αποφυγή του κοινωνικού αποκλεισμού. Η εικόνα της σημερινής οικογένειας είναι αρκετά διαφορετική από την εικόνα που υπήρχε πριν από λίγες δεκαετίες. Τα παιδιά προτιμούν να ζουν χωριστά από τους ηλικιωμένους γονείς τους, οι οποίοι συχνά αποκόπτονται από τις οικογενειακές εξελίξεις. Ειδικά για μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου οι υποδομές δεν διευκολύνουν τη μετακίνηση ηλικιωμένων ατόμων, η τεχνολογική οδός μπορεί να δημιουργήσει περισσότερες ευκαιρίες “συνάντησης”.
Σύμφωνα, με την έρευνα της Pew Research Center, μπορεί το πρώτο βήμα να γίνεται δύσκολα, αλλά από τη στιγμή που οι ηλικιωμένοι εξοικειωθούν με την τεχνολογία γίνονται ένθερμοι χρήστες της.
Επομένως το ερώτημα είναι ποιος μπορεί να δώσει την ώθηση για το πρώτο βήμα. Αν και οι επιχειρήσεις μπορούν να έχουν σημαντικό όφελος, δεδομένου ότι οι ηλικίες άνω των 65+ αποτελούν ένα συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό του συνολικού πληθυσμού, δύσκολα θα είναι αυτές που θα βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Το βάρος πέφτει λοιπόν στις κρατικές κοινωνικές υποδομές που μπορούν να αξιοποιήσουν αρχικά για αυτό το σκοπό δράσεις των Δήμων με πρώτο σημείο επαφής τα Κ.Α.Π.Η., όπου ήδη υλοποιούνται αρκετές δράσεις με στόχο την κοινωνικοποίηση των ηλικιωμένων.
Ίσως, η πρόταση να ακούγεται υπεραισιόδοξη σε μια χώρα που ξεπερνά αυτήν την περίοδο το 27% σε ανεργία με το ποσοστό να σκαρφαλώνει πάνω από το 50% στις νεαρές ηλικίες. Όμως, η φροντίδα των ανθρώπων που μας μεγάλωσαν είναι ένα ουσιαστικό δείγμα πολιτισμού.
του Γιάννη Μουρατίδη