Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση που εφαρμόζεται πλέον για περισσότερο από δύο χρόνια στη χώρα μας, αποτελεί ίσως το εκτενέστερο ψηφιακό αρχείο ιατρικών δεδομένων των Ελλήνων πολιτών. Πριν την εφαρμογή της, το βιβλιάριο υγείας ήταν κυρίως μια “προσωπική” υπόθεση και οι περισσότεροι γιατροί και νοσοκομεία, ιδιωτικά και δημόσια, δεν κρατούσαν αρχεία των ασθενών τους.
Παράλληλα, σε χώρες του εξωτερικού και λιγότερο στη χώρα μας, αρκετές εταιρείες δραστηριοποιούνται σε παροχή υπηρεσιών που βασίζονται σε ανάλυση DNA, αποθηκεύοντας στους υπολογιστές τους, ίσως τα πιο προσωπικά δεδομένα ενός ατόμου.
Τέλος, οι φορητές και wearable συσκευές, εφοδιασμένες με αισθητήρες μέτρησης δεικτών υγείας, καταχωρίζουν τη φυσική κατάσταση του κατόχου τους σε βάσεις δεδομένων, οι οποίες ανήκουν σε άγνωστες startup εταιρείες, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις με επιλογή του κατόχου, οι πληροφορίες δημοσιοποιούνται σε κοινωνικά δίκτυα.
Η ασφάλεια των ψηφιακών δεδομένων γενικά είναι έτσι και αλλιώς ένα καυτό θέμα. Πόσο μάλλον, η ασφάλεια των δεδομένων που αφορούν την υγεία ενός ατόμου, τα οποία αποκαλύπτουν τις ατομικές του αδυναμίες. Η διαρροή τόσο ευαίσθητων πληροφοριών είναι πιθανό να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης ασφαλιστικών εταιρειών, εργοδοτών, αλλά και επιτήδειων, οι οποίοι ανέκαθεν προσπαθούσαν να πλουτίσουν προσφέροντας υποσχέσεις ανακούφισης του ανθρώπινου πόνου.
Τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη, έχουν θεσπιστεί ήδη αυστηροί νόμοι για εταιρείες και οργανισμούς που γίνονται απρόσεκτοι όσον αφορά τη φύλαξη προσωπικών και ιατρικών δεδομένων των πελατών ή πολιτών. Όσον αφορά τους κρατικούς οργανισμούς, πρακτικά ο πολίτης δεν έχει επιλογή, καθώς είναι υποχρεωμένος να υπακούει στους νόμους και ελπίζει ότι οι εργαζόμενοι σε data centers κρίσιμης σημασίας έχουν τη γνώση και τη ευαισθησία να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Για τα δεδομένα που καταχωρίζονται σε βάσεις ιδιωτικών φορέων, η ευαισθητοποίηση των πολιτών είναι μια επιπλέον ασφαλιστική δικλίδα που μπορεί να περιορίσει περιστατικά ασύδοτης χρήσης, αλλά και να πιέσει για μέτρα ασφάλειας που θα αποτρέψουν την ακούσια διαρροή.
Στο άμεσο μέλλον, η ψηφιοποίηση προσωπικών δεδομένων και ο συσχετισμός δεδομένων που είναι καταχωρισμένα σε διαφορετικές βάσεις, θα εφαρμοστεί σε μεγαλύτερη έκταση.
Προσωρινά στη χώρα μας δεν έχουν δημοσιοποιηθεί περιστατικά που δείχνουν ότι υπάρχει άμεσο πρόβλημα. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν είναι πιθανό στο μέλλον, ειδικά σε έναν τομέα, όπως αυτός της υγείας, ο οποίος με τον καιρό φαίνεται να περνά περισσότερο στα χέρια των ιδιωτικών εταιρειών.
Γιάννης Μουρατίδης