Με ένα σύντομο ταξίδι στο παρελθόν, φτάνουμε στο 2007, την πρώτη χρονιά που τοiTunes Store πρόσθεσε νέες λειτουργίες για εκπαιδευτικούς και ανθρώπους που αγαπούν τη γνώση. Σχεδόν πέντε χρόνια αργότερα, αυτές οι λειτουργίες έγιναν μια ανεξάρτητη εφαρμογή με την ονομασία iTunes U. Έκτοτε, η εφαρμογή εξελίσσεται με επιπλέον λειτουργίες και νέες γνώσεις που ένας άνθρωπος θα χρειάζονταν δεκάδες ζωές για να απορροφήσει.

Χθες, μια νέα έκδοση του iTunes U, μεταξύ άλλων, έφερε στο προσκήνιο μια λειτουργία που αναμένεται να βοηθήσει το έργο των εκπαιδευτικών, κάνοντας δύσκολη τη ζωή των σπουδαστών. Όταν ο σπουδαστής ολοκληρώσει ένα βιβλίο, μια αναφορά ή κάποια άλλη εργασία, ο εκπαιδευτικός λαμβάνει μια ειδοποίηση. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι ο εκπαιδευτικός δε χρειάζεται να είναι πάνω από το μαθητή, ο οποίος αξιοποιώντας τη φορητή του συσκευή, στη συγκεκριμένη περίπτωση ένα iPad, προετοιμάζεται για το ανάλογο εργασιακό περιβάλλον που τον περιμένει.

Σύμφωνα με την Apple, περισσότερα από 15 εκατομμύρια iPads έχουν διατεθεί σε σχολεία σε όλον τον κόσμο, εκ των οποίων τα 11 εκατομμύρια στις ΗΠΑ. Μια έρευνα που πραγματοποίησε η British Education Suppliers Association επιβεβαιώνει σε ένα βαθμό τα λεγόμενα της Apple, καθώς διαπιστώνει ότι 50% των σχολείων έχουν επιλέξει iPad και μόλις το 29% συσκευές Android. Η έρευνα προβλέπει επίσης ότι μέχρι το 2016 τα σχολεία της Βρετανίας θα είναι εξοπλισμένα με ένα εκατομμύριοtablets.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, υπάρχει ένας προβληματισμός αν τα tablets είναι ένα εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς ή ένα κίνδυνος για το επάγγελμά τους; Ωστόσο, όπως δείχνουν έρευνες, το μεγαλύτερο ποσοστό των εκπαιδευτικών θεωρεί ότι τα tablet και οι εφαρμογές που προσφέρουν εταιρείες, όπως η Apple και η Google, μπορούν να βελτιώσουν το έργο τους.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα σχολεία του Stephen Perse Foundation στη Βρετανία, όπου κάθε παιδί ηλικίας άνω των 11 ετών έχει στη διάθεσή του ένα tablet.Μετά από 3 χρόνια χρήσης tablets, το Stephen Perse Foundation έχει διαπιστώσει μια σημαντική βελτίωση στις επιδόσεις των μαθητών, με εξαιρετικά αποτελέσματα κυρίως στα μαθηματικά και τη φυσική. Αντίστοιχη είναι και η γνώμη των μαθητών, οι οποίοι σε ποσοστό πάνω από 82% θεωρούν τη χρήση των tablets “θετική” και “πολύ θετική” για την εκπαίδευσή τους.

Πιο ανήσυχοι από τους εκπαιδευτικούς φαίνεται να είναι οι γονείς, οι οποίοι θεωρούν ότι τα έτοιμα μαθήματα που είναι διαθέσιμα μέσω του iTunes U, θα βοηθήσουν κάποιους εκπαιδευτικούς να επαναπαυθούν και να αγνοήσουν τις ιδιαιτερότητες της κάθε τάξης. Είναι ένα φόβος που έχει βάση, αλλά το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και με τα κλασσικά μέσα εκπαίδευσης. Το iTunes U, η οποιαδήποτε άλλη αντίστοιχη πλατφόρμα είναι μια ανεξάντλητη πηγή υλικών που μπορούν να συντεθούν από τον εκπαιδευτικό, όπως εκείνος θεωρεί καλύτερα για την τάξη ή ακόμα και σε εξατομικευμένο επίπεδο αν έχει χρόνο και διάθεση.

Ως συνήθως μια εικόνα που δείχνει όμορφη από μακριά, κρύβει κάποιες ατέλειες που γίνονται ορατές όταν την πλησιάζουμε. Το iPad είναι μια κλειστή πλατφόρμα και παράλληλα ένα είδος πολυτελείας με τιμή αγοράς αρκετές εκατοντάδες ευρώ. Πόσα σχολεία αντέχουν αυτό το κόστος; Μια λύση θα ήταν η επιλογή φθηνότερων tablets,αλλά σύμφωνα με την έρευνα του Stephen Perse Foundation, οι μαθητές δε θεωρούν κάποια άλλη διαθέσιμη επιλογή εξίσου ελκυστική. Δεν έχουν άδικο, με περισσότερα από 1,3 δισεκατομμύρια downloads, το iTunes U, πρακτικά δεν έχει σήμερα ανταγωνισμό. Για μια ακόμα φορά, η Apple έχει καταφέρει να επιβάλει το ρυθμό της και να εξασφαλίσει έσοδα για το ταμείο της.

Γιάννης Μουρατίδης

Έχουν δημοσιευτεί αρκετές έρευνες που εκφράζουν την ανησυχία των επιστημόνων σχετικά με την υπερβολική κατανάλωση πληροφορίας, η οποία έχει γίνει εφικτή με την ανάπτυξη του Internet. Ωστόσο, είναι κάτι που συμβαίνει και οι εταιρείες που κερδίζουν από την πώληση περιεχόμενου και τη διαφήμιση θέλουν να το εκμεταλλευτούν.

Ένα πρόβλημα είναι ότι εκδότες και εταιρείες που σχετίζονται με το περιεχόμενο έχουν συχνά αντικρουόμενα συμφέροντα. Την περασμένη χρονιά, η Ισπανία εξανάγκασε με νόμο τη Google να πληρώνει φόρο στους εκδότες, των οποίων το περιεχόμενο χρησιμοποιούσε μέχρι τότε δωρεάν για να εμπλουτίσει την υπηρεσίαGoogle News. Στη συνέχεια κάτι αντίστοιχο συνέβη και στη Γερμανία. Η ένσταση των εκδοτών ήταν ότι η Google κέρδιζε χρήματα αξιοποιώντας το περιεχόμενο για να πουλήσει διαφήμιση, ενώ εκείνοι δεν είχαν κανένα όφελος.

Η Apple με την υπηρεσία Newsstand, η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το φθινόπωρο του 2011, περίπου 18 μήνες μετά την παρουσίαση του πρώτου iPad,προτίμησε να συμπορευτεί με τους εκδότες, δημιουργώντας ένα μοναδικό φάκελο για ψηφιακές εκδόσεις, οι οποίες ήταν κατά κύριο λόγο συνδρομητικές. Δεν ήταν όμως αυτό που ήθελε. Όπως αποκαλύπτει o Graig Federighi, senior vice president τηςApple στον τομέα του software engineering, η Apple επιθυμούσε να δημιουργήσει μια υπηρεσία ειδήσεων με πολυπληθές αναγνωστικό κοινό.

Μεταξύ των ανακοινώσεων που έγιναν στο πρόσφατο συνέδριο WWDC, ήταν αυτή η υπηρεσία ειδήσεων, ενσωματωμένη στο λειτουργικό σύστημα iOS 9, το οποίο θα είναι διαθέσιμο το ερχόμενο φθινόπωρο. Σύμφωνα με την εταιρεία, πρόκειται για μια “έξυπνη” υπηρεσία που θα εκπαιδεύεται από τις συνήθειες των αναγνωστών, εμφανίζοντας με το πέρασμα του χρόνου στον καθένα το περιεχόμενο που είναι πιο κοντά στα ενδιαφέροντα του, σε σχέση με τις χιλιάδες ειδήσεις και θέματα που δημοσιεύονται καθημερινά.

Ο χρήστης της υπηρεσίας θα έχει τη δυνατότητα να αναζητήσει νέες πηγές με τη λειτουργία “Explore” ή θα βλέπει το εξατομικευμένο περιεχόμενο που θα ανανεώνεται συνεχώς στην περιοχή “For you”. Μεταξύ των εκδοτών που έχουν ήδη συμφωνήσει με την Apple είναι οι Condé Nast, ESPN, The New York Times, Hearst, Time Inc., CNN και Bloomberg.

Ο δρόμος προς την επιτυχία δεν είναι στρωμένος με ρόδα, καθώς ως συνήθως ηApple επέλεξε να δημιουργήσει μια κλειστή πλατφόρμα. Αυτό σημαίνει ότι για να μπορέσουν οι εκδότες να προβάλουν το περιεχόμενο τους θα πρέπει να το διαμορφώσουν, οπότε να επενδύσουν. Σαν κίνητρο, η Apple τους δίνει τη δυνατότητα να εμπλουτίσουν μέσω της πλατφόρμας της το περιεχόμενο με άλμπουμ φωτογραφιών, video, και infographics. Επίσης, η εφαρμογή ανιχνεύει περισσότερα από 1 εκατομμύριο topics, ώστε να εστιάζει με μεγάλη ακρίβεια στα ενδιαφέροντα των αναγνωστών.

Το σημαντικότερο όφελος για τους εκδότες είναι η πρόσβαση σε ένα κοινό εκατοντάδων εκατομμυρίων αναγνωστών. Όμως, οι εταιρείες που θα αποφασίσουν να παίξουν στο γήπεδο της Apple, ίσως χρειαστεί να κάνουν κάποιες παραχωρήσεις σχετικά με τον έλεγχο του περιεχομένου τους και της διαφήμισης. Σε αυτή τη φάση, ηApple έχει δηλώσει ότι όλα τα έσοδα από τις διαφημίσεις στην υπηρεσία θα αποδίδονται στους εκδότες. Ακόμα όμως και αν οι συμφωνίες ξεκινήσουν με αυτήν τη μορφή, θα τη διατηρήσουν μακροχρόνια;

Η Apple και η Google δεν είναι μόνοι τους σε αυτήν την αρένα. Πρόσφατα, ηFacebook ανακοίνωσε το Instant Articles, το οποίο θα στέλνει περιεχόμενο από τους συνεργαζόμενους εκδότες στο news feed των χρηστών. Ανάλογες προσπάθειες κάνουν οι Snapchat, Twitter και LinkedIn, διεκδικώντας με περισσότερο ενδιαφέρον σε σχέση με την Apple ποσοστό των εσόδων από τη διαφήμιση.

Γυρνώντας το βλέμμα μας προς την κατεύθυνση του αναγνώστη μπορούμε να σταθούμε σε δύο ενδιαφέροντα θέματα. Το ένα έχει να κάνει με τις επιδράσεις που έχει στη ψυχολογία του αναγνώστη η καθημερινή κατανάλωση πληροφορίας. Το δεύτερο αφορά το εύρος της πληροφορίας που η κάθε υπηρεσία θα του επιτρέπει να δει. Από τη ροή των ειδήσεων θα φτάσουν στον αναγνώστη αυτές που η κάθε ενδιάμεση εταιρεία δεν θα εγκρίνει;

Γιάννης Μουρατίδης

Οι άνθρωποι ανησυχούν με τα σύννεφα της οικονομικής αβεβαιότητας που σκεπάζουν την Ελλάδα εδώ και 7 χρόνια και αντί να τους βοηθήσουμε να καταπραΰνουν την ανησυχία τους, κάνουμε ακριβώς το αντίθετο.

Ο Πρόεδρος του ΟΤΕ μας είπε ότι είναι αισιόδοξος για την έκβαση των διαπραγματεύσεων της ελληνικής κυβέρνησης με τους θεσμούς. Το είπε δύο φορές. Όμως εμείς δεν θέλαμε να ακούσουμε αυτό που μας έλεγε, αλλά αυτό που θέλαμε να ακούσουμε. Πως μπορεί άραγε να βοηθήσει περισσότερος φόβος από αυτόν που υπάρχει ήδη; Να μπούμε στα καταφύγια και να περιμένουμε τα ζόμπι;

Ο ΟΤΕ εξελίσσεται στο βαθμό που μπορεί, δεδομένου του περιβάλλοντος που βιώνει. Επένδυσε 2 δισεκατομμύρια ευρώ την προηγούμενη πενταετία και θα επενδύσει 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ την ερχόμενη τετραετία. Στόχος των επενδύσεων είναι κυρίως η ενίσχυση των υπηρεσιών VDSL, 4G και η αύξηση της συνδρομητικής βάσης της υπηρεσίας OTE TV.

Για το 2014, ο όμιλος πέτυχε έσοδα 4 δισεκατομμύρια ευρώ και αποταμιεύσεις 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Μετά από ένα διάστημα “λιτότητας”, με κύρια χαρακτηριστικά την απουσία μερίσματος και τον περιορισμό των λειτουργικών δαπανών, ο δανεισμός περιορίστηκε στο 1,1 δισεκατομμύρια ευρώ. Σε αυτό το επίπεδο, η διοίκηση αισθάνεται πλέον ασφαλής να δώσει μέρισμα.

Η κινητή τηλεφωνία είναι η κινητήρια δύναμη του Ομίλου. Είναι ευχάριστο για τη διοίκηση, το γεγονός ότι η σταθερή τηλεφωνία μετά από 7 χρόνια πτώσης παρουσίασε το 2014 αύξηση εσόδων, αλλά αυτό είναι περισσότερο ένα κερασάκι στην τούρτα.

Η υπηρεσία συνδρομητικής τηλεόρασης του Ομίλου, έχοντας την υποστήριξη των ταμειακών διαθεσίμων, πέτυχε καλές συμφωνίες περιεχομένου και πλέον έχει ξεπεράσει τους 375.000 συνδρομητές. Οι υπόλοιποι κάτοικοι της χώρας, είτε δεν βλέπουν τηλεόραση, είτε έχουν φτάσει στη νιρβάνα της στωικότητας.

Τα τελευταία χρόνια, ο Όμιλος αντικατέστησε 2.000 εργαζόμενους και θα αντικαταστήσει 300 ακόμα, με στόχο να ανανεώσει τη λειτουργία του και φυσικά να μειώσει τα λειτουργικά του έξοδα. Οι νέοι εργαζόμενοι θα έχουν χαμηλότερο μισθολογικό κόστος και πολύ περισσότερη ανησυχία να μη χάσουν τη θέση τους σε μια τόσο καλή επιχείρηση, οπότε το όφελος για τον Όμιλο είναι διπλό. Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν είναι πλέον ο εργασιακός παράδεισος, δεν είναι ευχάριστο για πολλούς εργαζόμενους, αλλά ή πρέπει να το αποδεχτούμε ή να στερηθούμε τις 300 μέρες ήλιου και το σπιτικό φαγητό και να αναζητήσουμε την τύχη μας στην παγκόσμια αγορά.

Ο ΟΤΕ, όπως και οι περισσότεροι διεθνείς τηλεπικοινωνιακοί οργανισμοί, δεν είναι καθόλου χαρούμενοι που εταιρείες, όπως οι Netflix, Google και Amazon αξιοποιούν τις υποδομές τους χωρίς να συμμετέχουν με ανάλογο τρόπο στις επενδύσεις που χρειάζονται για τη βελτίωσή τους.

Μάλλον, αν ο κύριος Τσαμάζ βρίσκονταν σε μια ψηφοφορία για την ουδετερότητα τουInternet, δεν θα σήκωνε το χέρι για να ψηφίσει υπέρ. Υπάρχουν όμως λύσεις που μπορούν να ικανοποιήσουν και τις δύο πλευρές. Δεν ξέρω αν ο ΟΤΕ με τα 4 δισεκατομμύρια κεφαλαιοποίηση θα μπορούσε να είναι συμμέτοχος σε αυτές, αλλά ηDeutsche Telekom θα μπορούσε.

Γιάννης Μουρατίδης

Μεταξύ των δεκάδων βιομηχανικών εγκαταστάσεων της Rolls – Royce, η οποία ηγείται στην αγορά των κινητήρων πολιτικών αεροσκαφών, μια βρίσκεται στη Virginia των ΗΠΑ και ήταν αυτή που συμβολικά επισκέφθηκε ο Barack Obama λίγους μήνες μετά την ομιλία που έκανε το 2011 στη Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon, με θέμα το“Advanced Manufacturing”. 

Οι επισκέπτες της εγκατάστασης Crosspointe Rolls-Royce θα πρέπει να φορούν προστατευτικά γυαλιά και παπούτσια με γείωση, όπως θα συνέβαινε και σε ένα οποιοδήποτε άλλο εργοστάσιο, κάπου εκεί όμως τελειώνουν οι ομοιότητες. Ο θόρυβος στο χώρο είναι πολύ χαμηλός και η ανθρώπινη παρουσία περιορισμένη. Αυτόματες μηχανές καθοδηγούμενες από λογισμικό που έχει αναπτύξει η Siemensπαράγουν ένα μέρος των εξαρτημάτων που θα συνθέσουν τον κινητήρα ενός αεροσκάφους, ο οποίος αποτελείται συνολικά από 10.000 περίπου κομμάτια.

Οθόνες υπολογιστών ενσωματωμένες στα μηχανήματα, εμφανίζουν οδηγίες με εικόνες και κείμενο και προειδοποιητικά μηνύματα, όταν μια από τις μονάδες δεν έχει κατασκευαστεί σύμφωνα με τις αρχικές προδιαγραφές. Στη συνέχεια, ένα επίσης αυτόματο μηχάνημα μετρήσεων θα χρειαστεί περίπου 8 ώρες για να εξετάσει ότι περισσότερες από 1000 διαστάσεις του εξαρτήματος είναι σωστές.

Τα περισσότερα από τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται στο εργοστάσιο και οι διαδικασίες παραγωγής αναπτύχθηκαν στο Sheffield της Βρετανίας, όπου βρίσκεται το Advanced Manufacturing Research Center της Rolls-Royce. Ωστόσο, ένα παρόμοιο ερευνητικό κέντρο, στο οποίο συμμετέχουν μεταξύ άλλων η Airbus, NASA και το πανεπιστήμιο της Virginia βρίσκεται μόλις μερικά χιλιόμετρα μακριά από το εργοστάσιο.

Αυτή είναι και μια σημαντική διαφορά σε σχέση με τα πρώτα βήματα του Advanced Manufacturing, τα οποία έγιναν στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Τότε, η άποψη ήταν ότι θα μπορούσε η έρευνα να γίνεται σε κάποιο μέρος, όπως στη Silicon Valleyκαι η παραγωγή να γίνεται στην Κίνα, όπως για παράδειγμα κάνει ακόμα η Apple.Ωστόσο, η σύγχρονη άποψη είναι ότι η έρευνα και η παραγωγή του προϊόντος θα πρέπει να βρίσκονται πιο κοντά.

Η χρήση των αυτόματων μηχανών (robots) και των αισθητήρων δεν επηρεάζει πλέον τη γεωγραφία του χώρου παραγωγής και παράλληλα μειώνει την ανάγκη για φθηνά εργατικά χέρια. Ενδεχομένως, αυτό δε χρειάζεται να συμβεί σε όλους τους τομείς βιομηχανικής παραγωγής, αλλά σίγουρα κάποιοι θα επηρεαστούν σε σημαντικό βαθμό. Ακόμα και το πετυχημένο μοντέλο της Apple, λειτουργεί γιατί η εταιρεία έχει στην ιδιοκτησία της τα αυτόματα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται στα κινέζικα εργοστάσια και πολύ από τους μηχανικούς της με έδρα την Καλιφόρνια χρειάζεται να βρίσκονται για πάνω από το 50% του χρόνου τους στην Κίνα.

Το ερώτημα που πρόκειται να απαντηθεί τα ερχόμενα χρόνια, είναι πως η νέα τάση θα διαμορφώσει τη γεωγραφία της βιομηχανικής παραγωγής. Σήμερα, η Κίνα αποτελεί μια τεράστια μηχανή που τροφοδοτεί με τα προϊόντα όλον τον κόσμο. Γιατί όμως ένα εργοστάσιο που παράγει προϊόντα με μεγάλο ποσοστό αυτοματοποιημένων διαδικασιών χρειάζεται να βρίσκεται εκεί και όχι σε μια οποιαδήποτε πολιτεία των ΗΠΑ ή σε μια χώρα της Ευρώπης, κοντά στα κέντρα έρευνας και δοκιμής πρωτοτύπων;

Γιάννης Μουρατίδης

Όποιος ασχολείται με τη φωτογραφία, δηλαδή σχεδόν όλοι πλέον, γνωρίζει ότι οι περισσότερες ψηφιακές μηχανές, διαθέτουν δύο καταστάσεις λειτουργίας. Αυτόματη και χειροκίνητη. Αν για παράδειγμα θέλουμε μια φωτογραφία από ένα τοπίο, επιλέγουμε το αντίστοιχο πρόγραμμα και το λογισμικό της μηχανής αναλαμβάνει να φτιάξει τις ρυθμίσεις ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Το πιθανότερο είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε χρησιμοποιήσει ποτέ τη χειροκίνητη λειτουργία, καθώς οι ρυθμίσεις χρειάζονται γνώσεις και χρόνο, οπότε υπάρχει το ενδεχόμενο να χάσουμε το στιγμιότυπο.

Μια ανάλογη εικόνα διαμορφώνεται τα τελευταία χρόνια και στην αγορά του λογισμικού για υπολογιστές. Ο προσωπικός μας υπολογιστής ή το smart phoneσπάνια είναι ρυθμισμένα εξ αρχής για να μας ρωτούν αν θέλουμε να κάνουμε κάποια επιλογή σχετικά με τις αναβαθμίσεις του λειτουργικού και των εφαρμογών. Συνήθως είναι μια εργασία που γίνεται στο παρασκήνιο και εξασφαλίζει ότι θα έχουμε την καλύτερη έκδοση του λογισμικού και την καλύτερη προστασία του συστήματος.

Στο πλαίσιο του Ignite, το μεγαλύτερο τεχνικής φύσεως συνέδριο της Microsoft, το οποίο ξεκίνησε προχθές, η εταιρεία ανακοίνωσε στην πρώτη κεντρική ομιλία, τοWindows Update for Business, μια cloud based έκδοση του Windows Server Update Services, το οποίο είναι ο θεμέλιος λίθος του patch management των προϊόντων της εταιρείας.

Το γεγονός δεν είναι ασύνδετο με την επερχόμενη 10η έκδοση των Windows, η οποία πρακτικά θα αναβαθμίζεται διαρκώς, χωρίς ο χρήστης να χρειάζεται να κάνει επανεγκατάσταση ή αναβάθμιση από κάποια παλαιότερη έκδοση. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η cloud based έκδοση, ουσιαστικά προτρέπει τους χρήστες να επιλέξουν τα patches που θέλουν να εγκαταστήσουν, σύμφωνα με απαίτηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων που δεν θέλουν να επιτρέπουν στην εταιρεία να αλλάζει τους υπολογιστές τους ανεξέλεγκτα.

Την περασμένη χρονιά καταγράφηκαν αρκετά περιστατικά με λογισμικά που πέρα από τη βασική τους εργασία, είχαν και ένα δεύτερο ρόλο, ο οποίος ήταν να εκθέτουν τα δεδομένα των υπολογιστών σε μη εξουσιοδοτημένα άτομα. Το πιο πρόσφατο είναι το παράδειγμα της Lenovo, Μέσα σε λιγότερο από τρεις μήνες στους υπολογιστές της εταιρείας, η οποία είναι πλέον ο μεγαλύτερος κατασκευαστής PC παγκοσμίως, βρέθηκαν δύο κενά ασφαλείας στο update σύστημα, τα οποία έδιναν τη δυνατότητα σε hackers να παρακάμψουν τους μηχανισμούς πιστοποίησης και να αντικαταστήσουν προγράμματα της Lenovo με malware.

Οι CIOs ζητούν αυτοματισμούς, ώστε να διαχειρίζονται χιλιάδες φυσικούς ή εικονικούς υπολογιστές, εξοικονομώντας χρόνο για να λαμβάνουν πιο στρατηγικές αποφάσεις που συντονίζουν την ανάπτυξη της ITC υποδομής με την επιχειρηματική λειτουργία. Αυτό φυσικά θέλουν να το εκμεταλλευτούν οι εταιρείες για να δέσουν περισσότερο τους πελάτες, δεδομένου ότι οι αυτοματισμοί δημιουργούν συνήθως σχέσεις εξάρτησης.

Ωστόσο, σε μια αγορά που η πληροφορία είναι ίσως πιο σημαντικό περιουσιακό στοιχείο από το χρήμα ή τη στρατιωτική ισχύ, χρειάζεται να διατηρήσουμε μια εγρήγορση όσον αφορά τους “φύλακες” που εμπιστευόμαστε.

Γιάννης Μουρατίδης

Κομμάτια που συνθέτουν το παζλ των mobile payments φαίνεται να βρίσκουν τη θέση τους τη χρονιά που διανύουμε. Μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, όπως η Apple, Samsung και Google έκαναν στρατηγικές κινήσεις την περασμένη χρονιά για να τοποθετηθούν κατάλληλα στο νέο αναπτυξιακό πεδίο.

Σύμφωνα με την αναφορά “Technology, Media & Telecommunications (TMT) Predictions” της Deloitte, μέχρι το τέλος της χρονιάς το 5% των 650 εκατομμυρίων συσκευών που υποστηρίζουν την τεχνολογία NFC θα χρησιμοποιούνται τουλάχιστον μια φορά κάθε μήνα για ανέπαφες συναλλαγές. Αν και το ποσοστό φαίνεται μικρό, είναι ένα τεράστιο άλμα από το 0,5% των 450 εκατομμυρίων συσκευών της περασμένης χρονιάς. Η Forrester προβλέπει ότι οι mobile payments στις ΗΠΑ θα διαμορφωθούν από τα 52 δισεκατομμύρια δολάρια το 2014 στα 142 δισεκατομμύρια δολάρια το 2019. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι περίπου το 12% αυτού του ποσού αντιστοιχεί σε peer to peer transfers.

Ένα μεγάλο βάρος της ανάπτυξης αναλογεί στις πλάτες των χρηματοπιστωτικών οργανισμών, οι οποίοι θα πρέπει να συνεργαστούν στενά με τους κατασκευαστές φορητών και wearable συσκευών, ώστε να δημιουργήσουν λειτουργικές και ασφαλείς εφαρμογές που θα πείσουν τους χρήστες να αλλάξουν τις συνήθειες πληρωμών τους. Τα βιομετρικά στοιχεία αναμένεται να παίξουν καθοριστικό ρόλο στον τομέα της ασφάλειας και ήδη αρκετές εταιρείες, όπως η American Express, πειραματίζονται με την αναγνώριση προσώπου, η οποία θα λειτουργεί ανεξάρτητα ή σε συνδυασμό με την αναγνώριση δακτυλικών αποτυπωμάτων.

Το Apple Pay που εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2014 με τις συσκευές iPhone 6 καιApple Watch, θα λειτουργήσει σύμφωνα με τους αναλυτές καταλυτικά στην ανάπτυξη των mobile payments. Η βαρύτητα του brand της Apple ελκύει επιχειρήσεις και χρήστες και σύμφωνα με στοιχεία που διέθεσε η Apple περισσότερες από ένα εκατομμύριο κάρτες καταχωρίσθηκαν στην πλατφόρμα στις τρεις πρώτες μέρες της διαθεσιμότητάς της.

Μπορεί στον αναπτυγμένο κόσμο, οι mobile payments να σχετίζονται σε αυτήν τη φάση κυρίως με τους ενθουσιώδεις χρήστες της τεχνολογίας, αλλά υπάρχουν περιοχές που είναι στοιχείο της καθημερινότητας. Μια τέτοια χώρα από τις 89 στο σύνολο, είναι η Κένυα, όπου η υπηρεσία M-PESA λειτουργεί από το 2007 και μέσω αυτής πραγματοποιούνται συναλλαγές αξίας 2,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων μηνιαίως. Οι χρήστες της υπηρεσίας μπορούν να αγοράσουν αγαθά, να πληρώσουν λογαριασμούς υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και να αγοράσουν αεροπορικά εισιτήρια, όλα από το κινητό τους, χωρίς να έχουν τραπεζικό λογαριασμό. Παρόμοιες υπηρεσίες αναπτύσσονται με γρήγορους ρυθμούς στην Παραγουάη, το Πακιστάν και τη Λατινική Αμερική. Τι μπορεί να σημαίνει άραγε αυτή η εξέλιξη για το τραπεζικό σύστημα; Σύμφωνα με τη Παγκόσμια Τράπεζα, οι μετανάστες εργαζόμενοι μεταφέρουν κάθε χρόνο περίπου 550 δισεκατομμύρια δολάρια από τις χώρες που εργάζονται στις πατρίδες τους. Για τις συναλλαγές αυτές χρησιμοποιούν money transfer υπηρεσίες, οι οποίες συνήθως έχουν υψηλές χρεώσεις ή για να αποφύγουν τις χρεώσεις επιλέγουν να στέλνουν τα χρήματα μέσω του ταχυδρομείου με αρκετό ρίσκο. Ένα διεθνές σύστημα, όπως το M-PESA θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα disrupt στη συγκεκριμένη αγορά και να μεταφέρει τις προμήθειες σε ταμεία εκτός τραπεζών.

Πρόσφατα, η Facebook παρουσίασε μια νέα υπηρεσία που επιτρέπει στους χρήστες της να μεταφέρουν μεταξύ τους μικροποσά με ένα απλό μήνυμα. Η υπηρεσία παρέχεται δωρεάν, αλλά σε αντίθεση με το M-PESA απαιτεί από το χρήστη να διαθέτει μια κάρτα Mastercard ή VISA, όπως άλλωστε συμβαίνει και με άλλες πλατφόρμες μεταφοράς χρημάτων στις αναπτυγμένες χώρες, όπου οι προσπάθειες αυτές δεν είναι εύκολο να απαγκιστρωθούν από το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Σε αυτή τη φάση, το ενδιαφέρον εστιάζει στη ψυχολογία των αγοραστών. Συστήματα πολύ πιο ώριμα από τις mobile payments, όπως οι πλαστικές κάρτες για παράδειγμα, σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν καταφέρει να αλλάξουν τη συνήθεια των αγοραστών να πληρώνουν με μετρητά. Τουλάχιστον, όπου ακόμα έχουν την επιλογή να το κάνουν.

Γιάννης Μουρατίδης

Στις αρχές της δεκαετίας του 90, άνθισαν στην ελληνική αγορά οι υπολογιστές κατά παραγγελία. Οι Έλληνες συναρμολογητές συνδύαζαν διαφορετικά εξαρτήματα, προσπαθώντας να πετύχουν τις βέλτιστες επιδόσεις στις δοκιμές των περιοδικών πληροφορικής, γεγονός που εξασφάλιζε πωλήσεις ίσως και εκατοντάδων μονάδων. Τότε, τρεις μεγάλες ελληνικές εταιρείες αποφάσισαν να αλλάξουν τους όρους του παιχνιδιού και να συναρμολογήσουν υπολογιστές, οι οποίοι είχαν συγκεκριμένη σύνθεση και επέτρεπαν στον αγοραστή να κάνει περιορισμένες διαφοροποιήσεις. Τα συστήματα αυτά ήταν γνωστά ως “κλειστά” και δημιούργησαν αρκετές αντιδράσεις στους οπαδούς των “ανοιχτών” συστημάτων.

Πριν από 5 περίπου χρόνια, η Oracle έδωσε 7,4 δισεκατομμύρια δολάρια για να αγοράσει τη Sun Microsystems, μια κίνηση που δεν πήρε και τα καλύτερα σχόλια από τους αναλυτές. Ωστόσο, ο Larry Ellison είχε κάτι στο νου του που μπορεί να μην το είχε συζητήσει με πολλούς, αλλά το συζητούσε συχνά με το φίλο του Steve Jobs. Το 2007 παρουσιάστηκε στις ΗΠΑ το πρώτο iPhone, το οποίο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο ορισμός του “κλειστού” συστήματος. Το υλικό και το λογισμικό της συσκευής είναι σχεδιασμένα για να συνεργάζονται, τουλάχιστον θεωρητικά, άψογα μεταξύ τους, αλλά σε αντίθεση με το λειτουργικό Android της Google, το iOSτης Apple δεν είναι διαθέσιμο σε άλλους κατασκευαστές.

Η φιλοσοφία ήταν ότι ένα σύστημα, του οποίου όλα τα στοιχεία έχουν σχεδιαστεί για να ταιριάζουν απόλυτα μεταξύ τους, θα είναι ταχύτερο και πιο αξιόπιστο, από κάποιο άλλο σύστημα, το οποίο προσπαθεί να ταιριάξει υλικά και λογισμικά διαφορετικών κατασκευαστών που το καθένα προσφέρει διαφορετική λειτουργία.

Η Oracle ακολούθησε τα βήματα της Apple και δημιούργησε ένα κουτί, το οποίο είχε μέσα τα πάντα, δηλαδή επεξεργαστές, μνήμες, αποθηκευτικούς χώρους, κάρτες δικτύωσης και φυσικά λογισμικό. Η Oracle ονόμασε αυτή την κατηγορία συστημάτων “engineered systems” και πριν λίγο καιρό παρουσίασε την πιο πρόσφατη σειρά, τοOracle X5. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στην παρουσίαση της νέας σειράς, ηOracle έχει ήδη διαθέσει στην αγορά 10.000 μονάδες και σύμφωνα με την Gartnerείναι η μόνη που το τρίτο οικονομικό τρίμηνο του 2014, είδε τα έσοδα της στη συγκεκριμένη κατηγορία να αυξάνονται κατά 2%, ενώ ανταγωνιστές, όπως η IBM και η HP είχαν λιγότερα έσοδα κατά 29% και 10% αντίστοιχα.

Πλέον, η Oracle θεωρεί πιο επικίνδυνο ανταγωνιστή τη Cisco, η οποία σε συνεργασία με την EMC, έχει μπει επίσης δυναμικά στην αγορά των engineered systems. Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Oracle είναι το λογισμικό, δεδομένου ότι μετά από μια καταιγίδα εξαγορών τα τελευταία χρόνια, έχει πλέον στην κατοχή πολλές από τα πιο αναγνωρισμένες και ευρέως εγκατεστημένες επιχειρηματικές εφαρμογές.

Σύμφωνα με μια συνέντευξη που παραχώρησε ο John Fowler, executive vice president της Oracle και πρώην στέλεχος της Sun Microsystems, οι πρώτοι αγοραστέςengineered systems ήταν συνήθως εταιρείες που είχαν να επιλύσουν ένα δύσκολο πρόβλημα με απλό τρόπο. Πλέον, οι αγοραστές επιλέγουν τα συστήματα αυτά γιατί είναι και οικονομικότερα σε σχέση με άλλες εναλλακτικές.

Στόχος της εταιρείας είναι να μετατρέψει το data center, όσο αυτό είναι εφικτό, σε ένα χώρο που φιλοξενεί commodity συστήματα, τα οποία απλά μπαίνουν στην πρίζα και λειτουργούν.

Τα νούμερα δείχνουν ότι η αγορά αποδέχεται αυτή τη φιλοσοφία και είναι έτοιμη να θυσιάσει τις πολλαπλές επιλογές για να εξασφαλίσει τη βεβαιότητα μιας γρήγορης, αξιόπιστης και οικονομικής λύσης. Παράλληλα βέβαια δέχεται και τη εξάρτηση από έναν μόνο προμηθευτή, ο οποίος ορίζει τα χαρακτηριστικά του συστήματος την τιμή αγοράς και το συμβόλαιο συντήρησης.

Γιάννης Μουρατίδης

Η Margrethe Vestager ανέλαβε πρόσφατα επικεφαλής της επιτροπής ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όπως φαίνεται μπήκε δυναμικά στο ρόλο της.

Η επίτροπος δεν είναι σύμφωνη με τις διαφορετικές τιμές που χρεώνουν οι εταιρείες ηλεκτρονικού εμπορίου για τα ίδια αγαθά σε σχέση με τη χώρα που βρίσκεται ο αγοραστής ή με τις διαφοροποιήσεις της ίδιας υπηρεσίας σε διαφορετικές χώρες.

Για παράδειγμα, ένας συνδρομητής της Netflix στις Βρυξέλλες πληρώνει το ίδιο τίμημα με ένα συνδρομητή στη Βρετανία, αλλά ο πρώτος έχει πρόσβαση σε μικρότερη ποικιλία περιεχομένου. Σε μια άλλη περίπτωση, ένας αγοραστής που θα προμηθευτεί το iPhone 6 στο ισπανικό Apple Store, θα το πληρώσει περίπου 50 ευρώ φθηνότερα από κάποιον που θα το αγοράσει στο Βρετανικό Apple Store.

Ενώ ένας κάτοικος της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να ταξιδέψει σε οποιαδήποτε χώρα να αγοράσει ένα προϊόν και να επιστρέψει στη χώρα του, χωρίς πρακτικά να υποχρεώνεται σε συνοριακό έλεγχο, στις ψηφιακές αγορές υπάρχουν σύνορα. Σύμφωνα με την Margrethe Vestager, με τη χρήση εξειδικευμένου λογισμικού, το οποίο εντοπίζει τη γεωγραφική θέση του αγοραστή, κάποιες εταιρείες επιτρέπουν πωλήσεις μόνο από το ηλεκτρονικό κατάστημα που βρίσκεται στην ίδια χώρα με τον αγοραστή, εμποδίζοντάς τον ουσιαστικά να περάσει τις πόρτες του ηλεκτρονικού καταστήματος σε άλλες χώρες.

Στόχος της επιτροπής εμπορίου είναι να μπορούν όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες να έχουν πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες ανεξάρτητα από τη χώρα που ζουν ή ταξιδεύουν μέσα στην Ευρώπη. Το νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο για να γίνει κάτι τέτοιο υπάρχει από το 2010, αλλά η εφαρμογή του συναντά αντιστάσεις κυρίως εξαιτίας των συμφωνιών μεταξύ κατασκευαστών και λιανέμπορων.

Αν τελικά τα ψηφιακά σύνορα καταργηθούν, δημιουργείται ένα ευρύτερο πλαίσιο ανταγωνισμού, στο οποίο θα υπάρξουν αρκετά “παράδοξα”.

Ένα ηλεκτρονικό κατάστημα στην Ελλάδα των 10 εκατομμυρίων καταναλωτών, θα ανταγωνίζεται το αντίστοιχο στη Γερμανία των 50 εκατομμυρίων καταναλωτών. Αυτό σημαίνει ότι ο προμηθευτής του προϊόντος είτε θα πρέπει να δώσει την ίδια τιμή σε μια επιχείρηση που πουλάει 100 μονάδες με μια άλλη που πουλάει 100.000 μονάδες, είτε μια από τις δύο επιχειρήσεις θα πρέπει να περιορίσει πολύ το περιθώριο κέρδους της για να ανταγωνιστεί την άλλη.

Ένα δεύτερο παράδοξο έχει να κάνει με το service του προϊόντος. Ο τοπικός service provider θα πρέπει εντός της περιόδου εγγύησης να προσφέρει υποστήριξη σε ένα προϊόν, το οποίο δεν έχει περάσει από την τοπική αντιπροσωπεία. Οπότε, η αντιπροσωπεία θα χρειαστεί να τον υποστηρίξει με ανταλλακτικά σε συμφωνία με τον κατασκευαστή. Θεωρητικά δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, εφόσον ο κατασκευαστής αναλάβει να επωμιστεί το κόστος των logistics και της εργασίας.

Το θέμα γίνεται πιο περίπλοκο όταν η πώληση αφορά ψηφιακό περιεχόμενο. Οι άδειες αναπαραγωγής ταινιών και μουσικής έχουν γεωγραφικούς περιορισμούς. Οπότε και σε αυτήν την περίπτωση, οι εταιρείες παραγωγής θα χρειαστεί να αλλάξουν την πολιτική τους και να δουν τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σαν μια ενιαία αγορά.

Για τον καταναλωτή όλα αυτά ακούγονται σαν ένα εισιτήριο για τον παράδεισο. Οι υπηρεσίες σύγκρισης τιμών θα τον βοηθούν να εντοπίζει την καλύτερη προσφορά σε μια ευρύτερη αγορά και να εξοικονομεί σε χρήμα ή να βρίσκει προϊόντα καλύτερης ποιότητας.

Το ελληνικό λάδι για παράδειγμα με τιμή πώλησης κοντά στα 5 ευρώ το λίτρο, θα είναι για το Γερμανό καταναλωτή μέχρι και 3 φορές φθηνότερο. Η μήπως όχι; Στα προϊόντα, σε αντίθεση με τις υπηρεσίες που είναι άυλες, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το κόστος μεταφοράς. Αν και τα τελευταία χρόνια, οι τιμοκατάλογοι των μεταφορών έχουν μειωθεί αρκετά, είναι πιθανό για κάποια προϊόντα, οι διαφορές τιμής να μειώνονται εξαιτίας του μεταφορικού κόστους, τόσο που να μην αξίζει η αγορά από άλλη χώρα.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το θέμα του ΦΠΑ. Σε ποια χώρα ο αγοραστής θα αποδίδει το ΦΠΑ του προϊόντος που αγοράζει; Το πρόβλημα φαίνεται να λύνει η ρύθμιση MOSS για την οποία μπορείτε να διαβάσετε περισσότερες πληροφορίες σε αυτό το κείμενο.

Άραγε, θα μπορούσε μια ευρωπαϊκή ντιρεκτίβα να επηρεάσει την εμπορική πολιτική πολυεθνικών εταιρειών, οι οποίες δραστηριοποιούνται και εκτός των χωρών της ένωσης;

Γιάννης Μουρατίδης

Ευχαριστούμε τον Φώτη Αντωνόπουλο, Board Member του Greek eCommerce Association για τις προτάσεις που μας έκανε όσον αφορά τη διαμόρφωση του άρθρου.

Σύμφωνα με την ολιστική ιατρική, ο άνθρωπος δεν είναι απλά μια βιολογική μηχανή και για αυτό όταν προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα υγείας δεν πρέπει να περιοριζόμαστε απλά στην αντιμετώπιση ενός βιολογικού συμπτώματος, αλλά να προσπαθούμε για μια γενικότερη βελτίωση της κατάστασης υγείας του ατόμου.

Ωστόσο, αρκετοί ερευνητές, κυρίως του δυτικού κόσμου, δε φαίνεται να συμφωνούν με αυτήν την άποψη. Τον περασμένο Ιανουάριο, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε μια νέα κυβερνητική πρωτοβουλία με την ονομασία Precision Medicine Initiative, την οποία προίκισε με 215 εκατομμύρια δολάρια. Στόχος των πρακτικών precision medicine ή αλλιώς personalized medicine είναι η χρήση γενετικής μηχανικής για την ανάπτυξη θεραπειών που θα είναι προσαρμοσμένες στο γενετικό προφίλ του ασθενή.

Σύμφωνα με τον Jonathan Sheldon, αντιπρόεδρο της τμήματος Health Sciences τηςOracle, ειδικά στον τομέα της ογκολογίας, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός γενετικών δεικτών που μπορούν να προκαθορίσουν πως ένας ασθενής θα αντιδράσει σε μια θεραπεία. Για παράδειγμα, μια συγκεκριμένη μετάλλαξη εμφανίζεται στο 50% των ασθενών με μελάνωμα και έχει φανεί στις κλινικές δοκιμές ότι υπάρχει ένα φάρμακο που προσφέρει αποτελεσματικότερη θεραπεία σε αυτούς τους ασθενείς.

Ένα μεγάλο ποσοστό από το ποσό που θα διαθέσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία μιας τράπεζας, στην οποία εκατομμύρια εθελοντές θα καταθέσουν τη γενετική τους ταυτότητα. Οι πληροφορίες αυτές θα είναι διαθέσιμες σε όλες τις επιστημονικές ομάδες που ενδιαφέρονται να κάνουν έρευνα.

Τα υπόλοιπα χρήματα θα αξιοποιηθούν στην έρευνα γενετικών δεικτών που συνδέονται με τον καρκίνο, τη αναδιαμόρφωση των συστημάτων της FDA, η οποία δίνει την τελική έγκριση πριν ένα φάρμακο βγει στο εμπόριο και τη δημιουργία νέων προτύπων, τα οποία θα εξασφαλίζουν τη φύλαξη και μεταφορά των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.

Είναι ξεκάθαρο ότι η πληροφορική τεχνολογία υφαίνεται στο ρούχο της ιατρικής επιστήμης. Αυτή η διαδικασία έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια, με την χρήση των υπερυπολογιστών ως καταλύτη στην έρευνα της φαρμακευτικής βιομηχανίας. Ωστόσο, αυτό που αλλάζει είναι η ποιότητα της πληροφορίας που θα έχουν πλέον στη διάθεσή τους τα συστήματα ανάλυσης δεδομένων. Καθώς η τάση του precision medicine θα βρίσκει περισσότερους υποστηρικτές, οι αλγόριθμοι που αντιλαμβάνονται τα δεδομένα του γενετικού κώδικα θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις ρίζες του ανθρώπινου είδους.

Ας φανταστούμε πως θα λειτουργεί σε δέκα χρόνια από σήμερα ένας γιατρός, όταν θα χρειάζεται να προσφέρει θεραπεία στον ασθενή του. Πολύ πιθανό να έχει αρκετή συμμετοχή στη φάση της διάγνωσης. Έχοντας στη διάθεση του το σύνολο της απεικόνισης των ιατρικών εξετάσεων θα πρέπει να καταλήξει σε ένα συμπέρασμα για την ασθένεια. Στη συνέχεια, ο ρόλος του γίνεται λιγότερο κεντρικός. Μια απλή εξέταση αίματος αποκαλύπτει το γενετικό χάρτη του ασθενή, σε λιγότερο από μισή ώρα και με κόστος κάτω από 100 δολάρια. Η πληροφορία μεταφέρεται σε έναν υπερυπολογιστή, ο οποίος τη συνδυάζει με τη γνώση που έχει αποκτήσει από εκατομμύρια άλλα περιστατικά, τη γνώση που έχει για την αποτελεσματικότητα των διαφορετικών θεραπειών και στέλνει στο tablet του γιατρού την ετυμηγορία του.

Φυσικά, ο γιατρός έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί την πρόταση της μηχανής και να ενεργήσει όπως εκείνος θεωρεί καλύτερο. Δεν μπορούμε να ξέρουμε από τώρα τι θα συμβεί. Αν οι μηχανές τα καταφέρνουν καλά με τις προβλέψεις, τότε μάλλον οι γιατροί θα τις ακούν και θα παίρνουν λιγότερες πρωτοβουλίες. Η περιοδική μέτρηση των δεικτών υγείας θα αποτυπώνει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας, όπως άλλωστε γίνεται και τώρα, δίνοντας στον υπολογιστή τις πληροφορίες που θα χρειάζεται για να κάνει μεταβολές.

Μπορούμε βέβαια να σκεφτούμε αρκετούς τομείς της ιατρικής, όπως η οδοντιατρική και η ορθοπεδική, που δεν θα επηρεαστούν σημαντικά από τις εξελίξεις. Επίσης, μπορούμε να υποθέσουμε ότι μια μερίδα γιατρών δεν θα παραδώσει εύκολα τη θέση της στις μηχανές, θεωρώντας ίσως ότι η ψυχρή λογική του 0 και 1, κρύβει κάποιους κινδύνους.

Γιάννης Μουρατίδης

Κάθε smart phone έχει τουλάχιστον δύο μάτια που μπορούν να δουν το περιβάλλον με αρκετή πιστότητα. Προσωρινά, οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν κυρίως τις κάμερες των φορητών συσκευών για λήψη φωτογραφιών, καταγραφή video και video calls.Ωστόσο, μια ανακοίνωση της Qualcomm την περασμένη εβδομάδα είναι πολύ πιθανό να βελτιώσει σημαντικά τη δυνατότητα των smart phones να αναγνωρίζουν πρόσωπα. Η τεχνολογία ονομάζεται Zeroth και θα είναι ενσωματωμένη στις επόμενες γενιές επεξεργαστών της εταιρείας. Πρακτικά, πρόκειται για ένα λογισμικό deep learning σε συσκευασία τσέπης, το οποίο εκτός από επεξεργασία εικόνων θα επιτρέπει στο κινητό να αναγνωρίζει ομιλία, ήχους του περιβάλλοντος και μοτίβα μέσω των δεδομένων που συλλέγουν οι αισθητήρες της συσκευής. Εκτός από τους κατασκευαστές smart phones, η εταιρεία στοχεύει και στις αγορές των drones και robots.

Η Qualcomm δεν είναι η μόνη που επενδύει σε αυτόν τον τομέα. Ερευνητές των Yahoo Labs και του Stanford University ανέπτυξαν ένα νέο αλγόριθμο, ο οποίος μπορεί να αναγνωρίζει πρόσωπα, ακόμα και αν ένα κομμάτι τους είναι κρυμμένο ή δεν κοιτούν την κάμερα με τη “σωστή” γωνία. Προσωρινά, ο αλγόριθμος με την ονομασία Deep Dense Face Detector δεν αναγνωρίζει σε ποιόν ανήκει ένα πρόσωπο, αλλά ότι είναι πρόσωπο. Το επόμενο στάδιο είναι η εκπαίδευση του αλγόριθμου, ο οποίος όταν εξελιχθεί θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει τον αλγόριθμο Deep Face της Facebook που σύμφωνα με την εταιρεία αναγνωρίζει πρόσωπα με αξιοπιστία πάνω από 97% σε φωτογραφίες που το πρόσωπο φαίνεται καθαρά.

Το ενδιαφέρον είναι ότι οι συγκεκριμένες εξελίξεις βρίσκονται συχνά στην κορυφή της ειδησεογραφίας, χωρίς να είναι εμποτισμένες με το φόβο της ιδιωτικότητας. Είναι δεδομένο ότι τα εξελιγμένα λογισμικά αναγνώρισης προσώπων, θα αξιοποιηθούν σε εφαρμογές ασφάλειας, όπως άλλωστε συμβαίνει ήδη. Ωστόσο, η τεχνολογία δεν εξελίσσεται για να περιοριστεί στις αδιαφανείς διαδικασίες των κρατικών υπηρεσιών. Στόχος των κατασκευαστών είναι να εξοικειώσουν τους αγοραστές με την ιδέα ότι θα είναι χρήσιμο η συσκευή τους να έχει τη δυνατότητα να τους αναγνωρίζει και να αλληλεπιδρά καλύτερα μαζί τους.

Η εξοικείωση έχει ξεκινήσει αρκετά χρόνια πριν με τη βοήθεια των κοινωνικών δικτύων. Υπηρεσίες, όπως οι Facebook, Twitter, Instagram και Youtube έχουν δώσει κίνητρα σε εκατομμύρια χρήστες να δημοσιοποιούν φωτογραφίες και video που απεικονίζονται οι ίδιοι και οι φίλοι τους, αν και όχι πάντα με τη συγκατάθεση των δεύτερων. Στη συνέχεια, οι ίδιοι χαρακτηρίζουν τα πρόσωπα των φωτογραφιών με ονόματα και έτσι η κάθε υπηρεσία γνωρίζει ποιος είναι ο Γιώργος Παπαδόπουλος που ζει στην Ελλάδα ή ταξίδεψε στη Σιγκαπούρη και έχει κάποιου τύπου σχέση με τη Λίνα, το Γιώργο και το Δημήτρη.

Αν θεωρήσουμε τους χρήστες του Facebook ως πολίτες μιας χώρας, τότε η χώρα αυτή είναι σήμερα μέσα στις τρεις μεγαλύτερες του κόσμου. Το ενδιαφέρον ωστόσο είναι ότι η κυβέρνηση του Facebook, η οποία αποτελείται από εκατομμύρια υπολογιστές και ψηφιακά μέσα αποθήκευσης, γνωρίζει τους πολίτες της καλύτερα από κάθε άλλη κυβέρνηση.

Όταν ένα smart phone νέας γενιάς αναγνωρίσει τον κάτοχο του, καταρχήν, θα φροντίσει να κατεβάσει τις ασπίδες προστασίας για να γίνει λειτουργικό. Και μετά; Ποια είναι τα άλλα οφέλη για το χρήστη; Ίσως, θα μπορεί να τον βοηθήσει να αναγνωρίσει κάποια άτομα σε μια κοινωνική συγκέντρωση ότι δηλαδή θα μπορούσε να κάνει με τα Google Glass. Ίσως επίσης από την εικόνα του προσώπου κάποιες εφαρμογές θα μπορούν να κρίνουν αν ο κάτοχος είναι στρεσαρισμένος, χρειάζεται κρέμα περιποίησης ή είναι έτοιμος να κοιμηθεί πάνω στο τιμόνι.

Σίγουρα κάτι από αυτά δεν ακούγεται τόσο εντυπωσιακό, όσο το ενδεχόμενο η νέα τεχνολογία να βοηθήσει στη δημιουργία της μεγαλύτερης βάσης χαρακτηρισμένων φωτογραφιών που θα έχει υπάρξει ποτέ, η οποία μάλιστα θα ενημερώνεται σχεδόν σε πραγματικό χρόνο.

Γιάννης Μουρατίδης

Θα πάμε πίσω στη δεκαετία του 80, για να θυμηθούμε ότι τα πρώτα συστήματα εικονικής πραγματικότητας δημιούργησαν προσδοκίες στους καταναλωτές, οι οποίες τελικά δεν ικανοποιήθηκαν. Απογοητευτικές προσπάθειες, όπως το Virtual Boy τηςNintendo, οδήγησαν την εικονική πραγματικότητα στο παρασκήνιο, όπου βρήκε περιορισμένη χρήση σε εξειδικευμένες εφαρμογές με κόστος που τις έκανε απαγορευτικές στο ευρύ κοινό.

Η κατάσταση άλλαξε το 2012, όταν η Oculus παρουσίασε το Rift headset και έβαλε την εικονική πραγματικότητα ξανά στο παιχνίδι της ευρείας κατανάλωσης. Η αναγέννηση έχει αρκετές πιθανότητες να καταλήξει σε εμπορική επιτυχία, δεδομένου ότι τα υλικά που απαιτούνται για την κατασκευή ενός virtual reality headset είναι πολύ φθηνότερα σε σχέση με το παρελθόν και προσομοιάζουν την πραγματικότητα με πολύ καλύτερη πιστότητα. Στην εξέλιξη αυτή βοήθησε πολύ η βιομηχανία των smart phones, καθώς αξιοποίησε μαζικά αισθητήρες, όπως επιταχυνσιόμετρα και γυροσκόπια, οι οποίοι πριν από μερικά χρόνια κόστιζαν χιλιάδες ευρώ και τώρα είναι φθηνότεροι κατά αρκετά μηδενικά και πολύ μικρότεροι.

Ωστόσο, η απορία είναι σε ποιον από τους τομείς που θα αξιοποιηθεί η εικονική πραγματικότητα θα βρεθούν οι εφαρμογές που θα την απογειώσουν. Τα περισσότερα στοιχήματα ποντάρουν στην αγορά του gaming και των alternative experiences,όπως θα μπορούσε να είναι ένα ταξίδι μέσω εικονικής πραγματικότητας. Η Facebook,η οποία εξαγόρασε την Oculus, ισχυρίζεται ότι η εικονική πραγματικότητα θα αλλάξει τον τρόπο που λειτουργούν τα κοινωνικά δίκτυα. Θα μπορούσαμε να φανταστούμε ψηφιακούς φίλους να συναντιούνται σε μια ψηφιακή πλατεία και να συζητούν ή σε ένα ψηφιακό κατάστημα και να αγοράζουν ρούχα.

Η River, μια startup με έδρα το San Francisco έχει μια διαφορετική ιδέα. Η εταιρεία έχει κατασκευάσει ένα προσομοιωτή πτήσης, όχι όμως με στόχο να μας ταξιδέψει σε εικονικούς τόπους. Ο προσομοιωτής υποστηρίζει μια θεραπεία ελεγχόμενης έκθεσης στο φόβο, για άτομα που φοβούνται να μπουν σε αεροπλάνο. Παράλληλα, η Riverπροσφέρει εφαρμογές για άλλες προσομοιώσεις που απευθύνονται σε άτομα με φοβίες στις αράχνες, τις βελόνες και στους δημόσιους λόγους. Σε μια έρευνα που δημοσιεύτηκε το Φεβρουάριο του 2012 στην επιστημονική εφημερίδα Depression and Anxiety, οι ερευνητές αναφέρουν ότι η χρήση εικονικής πραγματικότητας αποδείχτηκε πιο αποτελεσματική στην αντιμετώπιση φοβιών σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους έκθεσης.

Ήδη στην αγορά υπάρχουν συστήματα εικονικής πραγματικότητας που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους ασθενείς, τα οποία όμως κοστίζουν δεκάδες χιλιάδες δολάρια. Εταιρείες, όπως η Samsung, η HTC και η Psious διαθέτουν στην αγοράvirtual reality headsets με τιμές που ξεκινούν από 300 δολάρια.

Η FirstHand είναι μια ακόμα εταιρεία που ειδικεύεται σε αυτόν τον τομέα. Έχει δημιουργήσει εικονικούς κόσμους για τη θεραπεία της αραχνοφοβίας, για τη θεραπεία του μετατραυματικού στρες που παρουσιάστηκε σε στρατιώτες μετά τον πόλεμο του Ιράκ και τώρα εργάζεται σε ένα project που ονομάζεται SnowWorld.Πρόκειται για ένα action game που έχει σχεδιαστεί για να βοηθάει άτομα που έχουν υποστεί εγκαύματα να διαχειρίζονται καλύτερα τον πόνο τους. Πρακτικά, το παιχνίδι προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή του εγκεφάλου από τον πόνο, ώστε να γίνει αυτό που στη γλώσσα της φυσιοθεραπείας ονομάζεται “reset”.

Σύμφωνα με τις πρώτες δοκιμές, παρά τις βελτιώσεις στον εξοπλισμό, η προσομοίωση της πραγματικότητας δεν είναι ακόμα τόσο πειστική που θα κάνει ένανgamer να εγκαταλείψει το monitor του. Επιπλέον, οι υψηλές ταχύτητες που κινούνται συχνά οι χαρακτήρες των games έχει παρατηρηθεί ότι δημιουργούν προβλήματα στη λειτουργία του εγκεφάλου με αποτέλεσμα ζαλάδες ή αίσθημα αποπροσανατολισμού, όταν ο χρήστης βγαίνει από το παιχνίδι.

Στις θεραπευτικές εφαρμογές η κίνηση είναι πιο ήπια και επιπλέον η πολύ υψηλή πιστότητα του ψηφιακού κόσμου δεν παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο, όπως στα games.Ίσως λοιπόν αυτός να είναι ο τομέας που θα δούμε αρχικά την εικονική πραγματικότητα να πετυχαίνει εμπορικά.

Γιάννης Μουρατίδης

Το cafe είχε μεγάλα παράθυρα με υπέροχη θέα στο Αιγαίο. Το μελτεμάκι είχε καθαρίσει την ατμόσφαιρα και η εικόνα είχε μια ζωντάνια που σε έκανε να αισθάνεσαι ότι η όραση σου είχε γίνει υπεράνθρωπη. Ήταν νωρίς και τα περισσότερα τραπέζια ήταν άδεια. Οι λίγοι θαμώνες είχαν συντονιστεί και πρόσεχαν να μην ταράξουν αυτό το δώρο της στιγμής. Και τότε συνέβη. Ένα ζευγάρι μπήκε στο cafe. Ο κύριος σήκωσε ψηλά το κινητό του τηλέφωνο και με αρκετή αγωνία στη φωνή ρώτησε “Έχετε πρίζα;”

Θυμήθηκα τη σκηνή πριν από μερικές μέρες, όταν βρέθηκα σε ένα opencoffee με θέμα το Internet of Things. Ένας από τους ακροατές ρώτησε μια από τις εταιρείες υψηλής τεχνολογίας που συμμετείχαν, αν υπάρχουν κάποιες σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της αυτονομίας.

Η απάντηση στο ερώτημά του είναι δυστυχώς αρνητική. Από τα τέλη της δεκαετίας του 90, όταν παρουσιάστηκαν οι πρόγονοι των σημερινών smart phones, η ισχύς των επεξεργαστών έχει αυξηθεί κατά περίπου 33.000 φορές. Αντιθέτως, η διάρκεια ζωής των μπαταριών Li-ion που χρησιμοποιούνται από το μεγαλύτερο ποσοστό των φορητών συσκευών έχει μόλις διπλασιαστεί σε σχέση με τις πρώτες μπαταρίες που διέθεσε η Sony το 1991. Επιπλέον, οι μπαταρίες είναι σήμερα μόλις 10 φορές φθηνότερες σε σχέση με τη δεκαετία του 90 και σύμφωνα με τους ερευνητές τα μεγέθη αυτά είναι πολύ κοντά στα όρια τους.

Εκατοντάδες ηλεκτρονικές μικροσυσκευές, όπως ο θερμοστάτης της Nest, τα κολάρα εντοπισμού σκύλων, βηματοδότες, αλλά και μεγαλύτερες, όπως τα ρομπότ που παίρνουν μέρος στο διαγωνισμό DARPA Robotics Challenge, θέλουν να έχουν μια ζωή ανεξάρτητη από καλώδια ρεύματος. Για να έχουμε μια αίσθηση της κατάστασης, ηBoston Dynamics, η οποία έχει σχεδιάσει το Atlas, ένα από το ρομπότ που μετέχουν στον προαναφερόμενο διαγωνισμό, μετά από αρκετές μετατροπές και την προσθήκη μιας μπαταρίας περίπου 4 κιλοβάτ, κατάφερε να δώσει στο ρομπότ αυτονομία μιας ώρας. Το μοντέλο S της Tesla πλήρως φορτισμένο έχει αυτονομία περίπου 500 χιλιομέτρων, ενώ ένα smart phone με τυπική χρήση, δύσκολα ξεπερνά σε αυτονομία τις 24 ώρες.

Η βιομηχανία των ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο της δημοσιότητας σχετικά με τις εξελίξεις στον τομέα των μπαταριών. Και ο συνήθης ύποπτος Elon Musk έχει δώσει τις περισσότερες υποσχέσεις. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Tesla Motor, μέχρι το 2017 θα είναι διαθέσιμο ένα μοντέλο με αξία περίπου 35.000 δολάρια, το οποίο θα έχει αυτονομία πάνω από 200 μίλια. Αν η υπόσχεση υλοποιηθεί, το περιβάλλον θα πρέπει να ευγνωμονεί τον Musk. Δεν είναι όμως σίγουρο ότι θα συμβεί το ίδιο και με τους οδηγούς, οι οποίοι με γεμάτο το ρεζερβουάρ ενός αυτοκινήτου που κοστίζει περίπου 15.000 δολάρια, μπορούν σήμερα να κάνουν παραπάνω από 350 μίλια.

Μέχρι τώρα, η εξέλιξη των μπαταριών έχει βασιστεί στη χρήση νέων υλικών. Μια ματιά στις πιο πρόσφατες ανακοινώσεις μας δείχνει ότι αυτήν τη στιγμή στον ορίζοντα δεν υπάρχει κάποιο νέο υποσχόμενο υλικό. Οπότε, οι ερευνητές έχουν εστιάσει τις προσπάθειες τους στη βελτίωση των μπαταριών Li-ion, στο σχεδιασμό ηλεκτρονικών που καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια και στο σχεδιασμό λογισμικών που διαχειρίζονται καλύτερα τη διαθέσιμη ενέργεια. Όπως ισχυρίζεται η Samsung, το “ultra power – saving mode” που έχει ενσωματώσει στο Galaxy S5 δίνει αυτονομία μέχρι 13 μέρες, με την προϋπόθεση ότι ο χρήστης είναι έτοιμος να κάνει μεγάλες θυσίες σε λειτουργικότητα.

Τα βήματα της εξέλιξης θα πρέπει να είναι προσεκτικά και για ένα ακόμα σημαντικό λόγο. Οι μπαταρίες παράγουν ενέργεια από χημικές αντιδράσεις, οι οποίες παράλληλα ελκύουν και θερμότητα. Εκατομμύρια συσκευές ανακαλούνται κάθε χρόνο, λόγω προβλημάτων στις μπαταρίες τους και αρκετές φωτογραφίες στοInternet δείχνουν τα επώδυνα αποτελέσματα μιας “ανεξέλεγκτης” μπαταρίας. Πριν από δύο περίπου χρόνια, ένα πρόβλημα στις μπαταρίες, προσγείωσε όλα τα Boeing 787 Dreamliner για τρεις μήνες.

Αν και αποφεύγουμε να γινόμαστε απαισιόδοξοι με τις τεχνολογικές εξελίξεις, δεδομένου ότι τα περισσότερα σενάρια τελειώνουν με τον “καλό” να κερδίζει. Για το ζήτημα των μπαταριών έχουμε αρκετές επιφυλάξεις για μια εντυπωσιακά θετική εξέλιξη.

Γιάννης Μουρατίδης

Στα τέλη του 15ου αιώνα ένα μεγάλο κομμάτι της χερσαίας και θαλάσσιας επιφάνειας της Γης ήταν ακόμα άγνωστο στο σύνολο της ανθρωπότητας. Ο Χριστόφορος Κολόμβος, ύστερα από 7 χρόνια παραμονής στην Ισπανία, περιμένοντας να δημιουργηθεί το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και να βρεθούν οι οικονομικοί πόροι για τις εξερευνήσεις του, κατάφερε τελικά να ξεκινήσει το πρώτο του ταξίδι τον Αύγουστο του 1492 και να φτάσει τον Οκτώβριο του ίδιου έτους στις Μπαχάμες.

Σήμερα, η ανθρωπότητα, με τη βοήθεια γρήγορων και ανθεκτικών μέσων μεταφοράς και των δορυφόρων, έχει καταφέρει να εξερευνήσει το μεγαλύτερο μέρος της χερσαίας και θαλάσσιας επιφάνειας της Γης. Πλέον, ο ενθουσιασμός των πρωτοπόρων εξερευνητών έχει στραφεί στο βυθό της θάλασσας, όπου οι συνθήκες είναι πολύ πιο δύσκολες από μια πεζοπορία στην Ανταρκτική ή μια ανάβαση στο Έβερεστ.

Και όμως για κάποιους φαίνεται ότι αυτό δεν είναι αρκετό. Η πρώτη εμπορική πτήση της SpaceX τον Μάιο του 2012, δημιούργησε μια αναστάτωση στον τομέα της διαστημικής βιομηχανίας, η οποία ήταν και παραμένει συντονισμένη κυρίως με τη συχνότητα των κυβερνητικών διαστημικών προγραμμάτων. Δεν είναι τόσο ότι ηSpaceΧ έκανε άμεσα κάτι ριζοσπαστικό, όπως για παράδειγμα να στείλει έναν άνθρωπο στη Σελήνη, κάτι που έχει να γίνει από το 1969 με την αποστολή Apollo 11της NASA. Η διαφορά βρίσκεται κυρίως στο όραμα της εταιρείας και στην ταχύτητα που κινείται προς αυτό.

Ο Elon Musk, ιδρυτής της Space X, μαζί με αρκετούς ακόμα entrepreneurs, όπως οJeff Bezos και ο Richard Branson που γιγαντώθηκαν μέσα από προηγούμενες επιχειρηματικές τους επιτυχίες, έχουν πλέον αρκετούς οικονομικούς πόρους από δικά τους κεφάλαια και από κεφάλαια επενδυτών που τους εμπιστεύονται για να τροφοδοτήσουν τις εξελίξεις με ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με αυτόν που πέτυχαν οι κυβερνήσεις από τη δεκαετία του 60 μέχρι σήμερα.

Οι έρευνες που γίνονται στα εργαστήρια εταιρειών, όπως οι SpaceX, Skybox, Planet Labs και Virgin Galactic, εστιάζουν σε τεχνολογίες που θα οδηγήσουν σε άλματα εξέλιξης όσον αφορά το κόστος, την ταχύτητα και την ασφάλεια μιας διαστημικής αποστολής.

Το ενδιαφέρον από αυτήν τη αναγεννησιακή φάση της διαστημικής βιομηχανίας είναι ότι τα παραδοσιακά ονόματα, όπως η Boeing, αποφεύγουν να βρίσκονται στα φώτα της δημοσιότητας. Ωστόσο, αυτή είναι μια αντίθεση σε σχέση με το γεγονός ότι το πιο πρόσφατο συμβόλαιο που υπέγραψε η NASA για επανδρωμένες αποστολές στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, δίνει 4,2 δισεκατομμύρια δολάρια στην Boeing και μόλις 2,6 δισεκατομμύρια δολάρια στη SpaceX.

Το R&D στον τομέα της διαστημικής βιομηχανίας απαιτεί μεγάλα αποθέματα οικονομικών πόρων. Κάποιες εταιρείες αισιοδοξούν ότι η απόσβεση θα έρθει από το διαστημικό τουρισμό. Όμως, το δυστύχημα στη δοκιμαστική πτήση της Virgin Galacticτον περασμένο Οκτώβριο, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή του πρωτοτύπου SpaceShipTwo και την απώλεια μιας ανθρώπινης ζωής, δείχνει ότι τα λόγια μπορεί να είναι μεγάλα, αλλά τα έργα θέλουν το δικό τους ρυθμό.

Έχουμε ακούσει πολλά τον τελευταίο καιρό. Επανδρωμένες αποστολές στον Άρη, εξόρυξη ορυκτών από αστεροειδείς και ένα Kickstarter project για τη λήψη δειγμάτων από το υπέδαφος του Νότιου Πόλου της Σελήνης, το οποίο κατάφερε να μαζέψει περίπου 1 εκατομμύριο δολάρια.

Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι τα έσοδα προέρχονται ακόμα σε πολύ μεγάλο ποσοστό από πιο συνηθισμένα projects, όπως η εκτόξευση δορυφόρων, η συντήρηση του Διεθνή Διαστημικού Σταθμού και κάποιες ερευνητικές αποστολές στο ευρύτερο ηλιακό σύστημα.

“Όσοι πολιτισμοί δεν επεκτείνονται στο διάστημα εξαφανίζονται” έχει πει μεταξύ άλλων ο Carl Sagan. Αν δεχτούμε την άποψη του, θα πρέπει να νιώθουμε ενθουσιασμό και ίσως περηφάνια που ζούμε αυτήν την περίοδο των μεγάλων οραμάτων. Δεν είναι εύκολο, γιατί παράλληλα η ματιά μας πέφτει σε δισεκατομμύρια ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα, τα οποία απειλούν ακόμα και την επιβίωση τους. Ωστόσο, αν κοιτάξουμε στο φως και μετά κλείσουμε τα μάτια μας, αυτό που βλέπουμε είναι φως. Και έχουμε ανάγκη το φως για να προχωράμε.

Γιάννης Μουρατίδης

H LoopPay είναι μια εταιρεία με έδρα στη Βοστώνη, η οποία ειδικεύεται στον τομέα των mobile πληρωμών και η τεχνολογία της μπορεί να συνεργαστεί με το 90% των τερματικών που δέχονται μαγνητικές κάρτες. Την περασμένη εβδομάδα, η Samsungανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε συζητήσεις με τη LoopPay προκειμένου να την εξαγοράσει. Αν αυτό συμβεί, η Sasmung θα έχει πρόσβαση σε ένα δίκτυο πληρωμών, το οποίο θα είναι πολύ ευρύτερο από το δίκτυο που έχει στη διάθεσή της η Apple για την υπηρεσία Apple Pay. Πέρα από το ενδιαφέρον που έχει η κόντρα των δύο εταιρειών, οι οποίες συνδυαστικά έχουν ποσοστό που κυμαίνεται από το 35% έως και το 45% της αγοράς των smart phones, ενδιαφέρουσα είναι και η αναζωπύρωση της τάσης των mobile payments, η οποία ξεκίνησε με την εμφάνιση του Apple Pay.

Το Apple Pay συνεργάζεται ήδη με περισσότερα από 220.000 καταστήματα. Ωστόσο, αν και ο αριθμός φαίνεται μεγάλος, αντιστοιχεί σε ένα μικρό αριθμό επιχειρήσεων, οι οποίες είναι ένα ελάχιστο κλάσμα του συνόλου των λιανικών επιχειρήσεων στις ΗΠΑ και ακόμα μικρότερο σε όλον τον κόσμο. Οπότε, αν και η Apple έχει κάνει το πρώτο βήμα, θέλει πολύ δρόμο ακόμα για να κάνει πραγματικότητα το όραμα του Tim Cook,ο οποίος θέλει το Apple Pay να γίνει το κυρίαρχο σύστημα mobile πληρωμών.

Σύμφωνα με μια αναφορά της BI Intelligence, οι mobile πληρωμές στις ΗΠΑ θα ξεπεράσουν τα 800 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2019 με ετήσια ανάπτυξη πάνω από 100% κάθε χρονιά. Και πάλι το μέγεθος είναι εντυπωσιακό, αλλά αντιστοιχεί περίπου στο 15% του συνόλου των πληρωμών που γίνονται στον τομέα του λιανεμπορίου στις ΗΠΑ. Επομένως, τα νούμερα δείχνουν μια προοδευτικά ανοδική πορεία για τις mobile πληρωμές και δημιουργούν προσδοκίες για αλλαγές στον τομέα των πληρωμών γενικότερα.

Σήμερα, η σχέση μας με το χρήμα παραμένει σε μεγάλο βαθμό η ίδια με αυτήν που είχαμε από τα πρώτα χρόνια της εμφάνισής του. Παρά το γεγονός ότι το πλαστικό χρήμα έχει πετύχει μεγάλα ποσοστά αποδοχής σε κάποιες χώρες, οι συναλλαγές στις οποίες χρησιμοποιείται φυσικό χρήμα συνεχίζουν να χρωματίζουν το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας σε παγκόσμιο επίπεδο. Νέες συμπεριφορές, όπως οι αγορές μέσω ψηφιακών καταστημάτων και οι mobile πληρωμές, αναμένεται να αλλάξουν αυτήν τη νοοτροπία.

Ήδη, η ανταμοιβή της εργασίας μας ή το οικονομικό μας απόθεμα είναι ένα ψηφιακό αρχείο, το οποίο συνεργάζεται με διάφορα συστήματα για να τακτοποιεί τους λογαριασμούς μας. Με τα συστήματα αυτόματης πληρωμής λογαριασμών που έχουν υιοθετήσει οι τράπεζες, τα χρήματά μας ρέουν σε διάφορα κανάλια χωρίς να είναι απαραίτητη η δική μας παρεμβολή. Θεωρητικά, όταν αυτή η νοοτροπία γίνει κυρίαρχη, θα γεμίζουμε το καρότσι του σουπερμάρκετ και θα φεύγουμε από το κατάστημα, αφήνοντας το ψηφιακό μας πορτοφόλι να συνεννοηθεί με τον ψηφιακό ταμία.

Έτσι δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι το σουπερμάρκετ είναι μια επέκταση του ντουλαπιού τροφίμων ή του ψυγείου που έχουμε σπίτι μας από όπου παίρνουμε κάποιο προϊόν χωρίς να το πληρώσουμε.

Τα οφέλη αυτής της νοοτροπίας για τις επιχειρήσεις είναι αρκετά. Καταρχήν, δε χρειάζεται να απασχολούν εργαζόμενους στα ταμεία, οι οποίοι θα μπορούσαν ίσως να αξιοποιηθούν σε άλλες διαδικασίες. Επιπλέον, απαλλάσσονται από τη διαδικασία διαχείρισης του χρήματος. Δε χρειάζεται η καταμέτρηση των εσόδων στο τέλος της μέρας, η μεταφορά των χρημάτων με ασφάλεια και η φύλαξη χρημάτων στα ταμεία για ρέστα.

Το ψηφιακό χρήμα εξυπηρετεί τα κράτη, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ελέγχουν ευκολότερα τις διαδρομές του και έτσι να εντοπίζουν ή και να προβλέπουν παράνομες ενέργειες.

Οπότε το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν και ο πολίτης βλέπει κάποια οφέλη που τον έλκουν σε αυτήν τη νοοτροπία. Μέχρι τώρα, η συμπεριφορά των πολιτών δείχνει ότι δεν είναι έτοιμοι να αποχωριστούν τις συναλλαγές με φυσικό χρήμα. Ίσως είναι θέμα κάποιων αβάσιμων φόβων, ίσως και όχι.

Γιάννης Μουρατίδης

Ας φανταστούμε ότι ο δήμαρχος της Καλαμπάκας υπόσχεται στους δημότες ότι αν τον ψηφίσουν θα φέρει θάλασσα στην πόλη τους. Δεν είναι αδύνατο να το κάνει, αλλά θα χρειαστεί πολύ δουλειά. Σύμφωνα με τους γεωλόγους, πριν από εκατομμύρια χρόνια, η Καλαμπάκα ήταν κάτω από το νερό, μέχρι που κάποιες τεκτονικές αλλαγές χώρισαν την οροσειρά του Ολύμπου και το νερό χύθηκε στη θάλασσα. Για να γυρίσει το νερό πίσω θα πρέπει να σκαφτεί ένα μεγάλο αυλάκι, το οποίο θα κατηφορίζει από τη θάλασσα μέχρι την πόλη της Καλαμπάκας. Πρόκειται για ένα έργο που έχει υλοποιηθεί σε άλλες περιοχές του κόσμου και η τεχνολογία που χρειάζεται είναι υπαρκτή και δοκιμασμένη.

Δεν μπορούμε όμως να πούμε το ίδιο και για το Hyperloop, το οποίο είναι κάτι σαν τραίνο που θα κινείται με ταχύτητα αεροπλάνου. Η ιδέα ακούστηκε για πρώτη φορά πριν δύο χρόνια από τον Elon Musk, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης της Space X, μιας εταιρείας που έχει αναστατώσει την αγορά των διαστημικών πτήσεων και της Tesla, η οποία έχει αναστατώσει την αυτοκινητοβιομηχανία. Η τεχνολογία πάνω στην οποία θα βασιστεί το Hyperloop υπάρχει αλλά δεν είναι δοκιμασμένη. Μέχρι σήμερα, το ταχύτερο τραίνο στον κόσμο βασίζεται στην τεχνολογία magnetic – levitationhttp://en.wikipedia.org/wiki/Magnetic_levitation και μπορεί να κινηθεί με ταχύτητα 575 χιλιόμετρα ανά ώρα. Το Hyperloop θα κινείται σε ένα σωλήνα κενούhttp://hyperlooptech.com/ και αναμένεται να πετυχαίνει ταχύτητες πάνω από 1000 χιλιόμετρα ανά ώρα. Στόχος της εταιρείας Hyperloop Technologies είναι να δημιουργήσει το ταχύτερο και αναλογικά οικονομικότερο μέσο μεταφοράς.

Όταν ακούμε μια τόσο τρελή ιδέα, η πρώτη σκέψη είναι ότι αυτός που τη διατυπώνει πετάει ένα πυροτέχνημα για να δημιουργήσει εντυπώσεις. Όταν όμως στο εγχείρημα εμπλέκεται ο Elon Musk με τις δεδομένες επιχειρηματικές επιτυχίες, ο Brogan BamBrogan που θεωρείται ένας από τους κορυφαίους μηχανικούς παγκοσμίως, αρκετοί αξιοσέβαστοι επενδυτές και ένα εξώφυλλο στο Forbes, νιώθουμε ότι αυτό που ακούμε μπορεί να συμβεί.

Αυτή η πίστη είναι που μπορεί να οδηγήσει σε ένα άλμα, το οποίο δεν είναι 10 φορές μεγαλύτερο από το αμέσως προηγούμενο, αλλά 1000 φορές μεγαλύτερο. Ο Elon Muskδεν οραματίστηκε ένα τραίνο που θα είναι λίγο πιο γρήγορο από το γρηγορότερο σήμερα, αλλά θα είναι 2 φορές γρηγορότερο. Για να πετύχει το στόχο του έπρεπε να γκρεμίσει τους φραγμούς της δοκιμασμένης τεχνολογίας, να σκεφτεί μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση.

Σύμφωνα με το Forbes, η ομάδα σχεδιασμού του Hyperloop αντιμετωπίζει τεχνικές και πολιτικές προκλήσεις, αλλά όπως φαίνεται τα εμπόδια δεν ήταν αρκετά για να σταματήσουν μια ανακοίνωση για μια πρώτη δοκιμαστική γραμμή στο Los Angeles.Άλλωστε πρώτος στόχος του έργου είναι η σύνδεση του Los Angeles με το Las Vegasσε λιγότερο από 20 λεπτά.

Την ίδια περίοδο, οι άλλες δύο εταιρείες του Elon Musk δοκιμάζουν τα δικά τους μεγάλα άλματα. Η Space X έχει ήδη προσπαθήσει δύο φορές να προσγειώσει έναν πύραυλο σε μια πλατφόρμα στη μέση του ωκεανού. Αν το πετύχει, το αποτέλεσμα θα είναι να ανοίξει το δρόμο στην επαναχρησιμοποίηση πυραύλων, μειώνοντας το κόστος εκτόξευσης μέχρι και 100 φορές.

Η Tesla ανακοίνωσε ότι με τις “μπαταρίες” της μπορεί να ηλεκτροδοτήσει ένα σπίτι και για αυτό δε θα χρειαστεί να περιμένουμε μερικά χρόνια, δεδομένου ότι το προϊόν μπορεί να είναι εμπορικά διαθέσιμο μέσα στους επόμενους έξι μήνες.

Στο Internet κυκλοφορούν κάποιες φήμες ότι ο Elon Musk είναι εξωγήινος ή συνεργάζεται με εξωγήινους που του προσφέρουν τεχνολογίες αιχμής για να πετύχει τους στόχους του. Αυτός είναι συνήθως ο εύκολος δρόμος σκέψης, όταν δεν μπορούμε να αποδεχτούμε ότι ο κατάλληλος άνθρωπος, την κατάλληλη στιγμή μπορεί να δημιουργήσει μια βαρύτητα που θα στρεβλώσει την πραγματικότητα τόσο ώστε το αποτέλεσμα να μοιάζει με θαύμα.

Γιάννης Μουρατίδης

Μέσα Φλεβάρη με αρχές Μάρτη. Αυτές τις μέρες εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες, η Βαρκελώνη γίνεται το κέντρο της παγκόσμιας αγοράς των ασύρματων τηλεπικοινωνιών. Πέρσι, περισσότερα από 85.000 άτομα πέρασαν τις πύλες του συνεδριακού κέντρου Gran Via Fira είτε για να παρακολουθήσουν τις ομιλίες ορισμένων από τους κορυφαίους CEOs στον τομέα της τεχνολογίας είτε για να ανακαλύψουν επιχειρηματικές ευκαιρίες στα 98.000 τετραγωνικά μέτρα της έκθεσης που διεξάγεται παράλληλα με το συνέδριο Mobile World Congress. Όταν αργά το απόγευμα τελειώνει ο επαγγελματικός μαραθώνιος, το πλακόστρωτο της παλιάς πόλης υποδέχεται τα βήματα όσων έχουν ακόμα δυνάμεις για να περιηγηθούν ή κατευθύνονται εκεί που τους περιμένει η χαλαρωτική δύναμη ενός Rioja.

Από αυτήν την επιχειρηματική Βαβέλ δεν απουσιάζει η Ελλάδα. Αρχικά, με μεμονωμένες επιχειρήσεις και τα τελευταία τρία χρόνια, μέσα από μια οργανωμένη αποστολή που προέκυψε ως πρωτοβουλία του Συνδέσμου Εταιρειών Κινητών Εφαρμογών Ελλάδος (ΣΕΚΕΕ) και έχει την υποστήριξη της ελληνικής πολιτείας μέσω της συνδιοργάνωσης με το Enterprise Greece.

Το κόστος της φετινής αποστολής αναμένεται να ξεπεράσει τα 500.000 ευρώ, ένα ποσό που σε μεγάλο ποσοστό θα καλυφθεί από τις συμμετέχουσες εταιρείες και ερευνητικούς φορείς, ο αριθμός των οποίων πλησιάζει το 30. Από τα 500.000 ευρώ, σχεδόν το μισό ποσό αφορά τα έξοδα του ελληνικού περιπτέρου, γεγονός που δείχνει, όπως άλλωστε ομολογούν και τα μέλη της αποστολής, πόσο καλά η Βαρκελώνη έχει καταφέρει να εμπορευθεί το συνέδριο.

Ρίχνοντας μια ματιά στις ελληνικές συμμετοχές, ένα στοιχείο είναι ξεκάθαρο. Το καλύτερο που έχει να δείξει η Ελλάδα στον τομέα των ασύρματων τηλεπικοινωνιών, είναι λογισμικό για επιχειρήσεις σε μορφή προϊόντος ή υπηρεσίας. Η ανάπτυξη λογισμικού ταιριάζει στο προφίλ της χώρας μας, η οποία δεν ήταν ποτέ εντατικά βιομηχανοποιημένη σε υλικά τεχνολογίας και πλέον είναι πολύ δύσκολο να ακολουθήσει αυτήν τη διαδρομή. Ωστόσο, αυτό που παρατηρούμε στην ελληνική αποστολή είναι ότι περιλαμβάνει κυρίως παίκτες της Α’ Εθνικής κατηγορίας. Οι περισσότερες από τις εταιρείες έχουν ήδη εδραιωμένη παρουσία στη διεθνή αγορά, διαθέτουν οικονομικούς πόρους για να μπορέσουν να στηρίξουν τη δαπάνη μερικών δεκάδων χιλιάδων ευρώ και όταν χρειάζονται ανάπτυξη έχουν την επιλογή να προσφύγουν σε επενδυτικά κεφάλαια ή ενδεχομένως και σε τραπεζικό δανεισμό.

Είναι δεδομένο ότι αυτές οι εταιρείες θα έπρεπε να βρίσκονται εκεί. Όμως το ερώτημα που ίσως πρέπει να μας απασχολήσει, είναι με ποιο τρόπο στην αποστολή θα μπορούσαν να περιλαμβάνονται και start-ups που είναι πολλά υποσχόμενοι παίκτες. Οι εταιρείες αυτές συνήθως διαθέτουν κεφάλαια που μόλις αρκούν για να καλύψουν τα αεροπορικά τους εισιτήρια και τη διαμονή τους μέσω Airbnb, καθώς αυτήν την περίοδο τα ξενοδοχεία στη Βαρκελώνη είναι ακριβά.

Οι διοργανωτές του συνεδρίου έχουν προβλέψει αρκετές εξειδικευμένες “περιοχές” για start-ups, όπου οι συμμετέχοντες θα έχουν τη δυνατότητα πέρα από το να παρουσιάσουν τα προϊόντα τους, κυρίως εφαρμογές για φορητές συσκευές, να έρθουν σε επαφή με άλλες μικροεπιχειρήσεις και κυρίως να βρεθούν στο δρόμο επενδυτικών κεφαλαίων που είναι πιθανό να είναι πιο απλόχερα από αυτά που δραστηριοποιούνται ήδη στην Ελλάδα.

Μια τέτοια προοπτική θα ήταν σίγουρα πόλος έλξης για χιλιάδες νέους επιχειρηματίες, οι οποίοι θα ήθελαν να βρεθούν στο κέντρο των γεγονότων. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειάζονταν μια διαδικασία διαλογής, ώστε τα χρήματα των φορέων που θα στήριζαν αυτήν την προσπάθεια να πιάσουν τόπο. Πως όμως να γίνει κάτι τέτοιο, όταν στη χώρα μας δεν υπάρχει ακόμα ένα σαφώς καθορισμένο πλαίσιο για να χαρακτηριστεί μια εταιρεία ως start-up. Εφόσον, δημιουργηθεί το πλαίσιο, στη συνέχεια είναι σχετικά απλό να δημιουργηθούν και διαδικασίες αξιολόγησης, όπως για παράδειγμα διαγωνισμοί, από τις οποίες θα προκρίνονται οι 2 με 3 εταιρείες που θα μπορούν να συμπεριληφθούν στην ελληνική αποστολή.

Σε γενικές γραμμές, τα περασμένα χρόνια έχουν γίνει προσπάθειες για να στηριχτούν ελληνικές start-ups και μέσα από αυτές αναδείχθηκαν κάποια διαμάντια που διαπρέπουν στη διεθνή σκηνή. Αυτό που πιστεύουμε ότι απουσιάζει είναι μια πιο συντονισμένη προσπάθεια, η οποία θα παρακολουθεί με προσοχή την ελληνική start-up σκηνή και θα μπορεί να διαχέει την πληροφορία που θα βοηθήσει τους startupersνα διεκδικήσουν ότι καλύτερο μπορούν.

Γιάννης Μουρατίδης

θα ήταν χρήσιμο πριν αφήσουμε το νου μας να επηρεαστεί από μια έρευνα να έχουμε αναζητήσει τις πηγές της και να μην κάνουμε τις πληροφορίες της έρευνας viral χωρίς εμείς προηγουμένως να τις έχουμε χωνέψει.

Ο Paul Jarvis σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο TNW blog θίγει ένα θέμα που είναι πολύ ευαίσθητο, καθώς ενοχλεί τους αναλυτές αρθρογράφους, αλλά και τους αναγνώστες τους. Σύμφωνα με τον Jarvis, σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Bloombergυπάρχει ένα στατιστικό στοιχείο, το οποίο αναφέρει ότι 8 στις 10 μικρές επιχειρήσεις θα αποτύχουν το αργότερο 18 μήνες μετά την έναρξη της λειτουργίας τους. Το πρόβλημα είναι ότι το Bloomberg δεν αναφέρει πουθενά ποια είναι η πηγή αυτής της πληροφορίας. Αυτό όμως δε στάθηκε εμπόδιο να δημοσιευτούν εκατοντάδες άρθρα, τα οποία αναπαράγουν την πληροφορία, ένα εκ των οποίων στο Forbes.

Μια πραγματική έρευνα που έγινε από τους Bruce D. Phillips και Bruce A. Kirchhoff από τα National Federation of Independent Business και New Jersey Institute of Technology αντίστοιχα, αναφέρει ότι οι μισές επιχειρήσεις επιβιώνουν τουλάχιστον για πέντε χρόνια από την έναρξη τους.

Ας φανταστούμε έναν αναγνώστη κάποιου από τα προαναφερόμενα μέσα που δημοσίευσαν την ανύπαρκτη έρευνα, ο οποίος είναι στη φάση να δημιουργήσει μια δική του μικρή επιχείρηση. Δεν είναι δεδομένο, αλλά είναι αρκετά πιθανό ότι θα επηρεαστεί από το ανάγνωσμα. Μιλώντας με κάποιους γνωστούς του που έχουν διαβάσει την ίδια πληροφορία, θα εισπράξει ακόμα περισσότερη ανησυχία σχετικά με την επιτυχία του εγχειρήματός του. Είναι πιθανό αυτός ο άνθρωπος να αποφασίσει ότι είναι λάθος επιλογή να ξεκινήσει την επιχείρηση; Η απάντηση ίσως να υπάρχει σε κάποια στατιστική έρευνα. Μπορούμε όμως να βασιστούμε σε αυτήν;

Ερευνητές σε όλον τον κόσμο πραγματοποιούν και δημοσιεύουν έρευνες για να πληρωθούν ή να ανέλθουν στην ιεραρχία του επιστημονικού τους τομέα. Ένα ακραίο παράδειγμα, είναι η δημοσίευση μιας έρευνας πριν από μερικά χρόνια, στην οποία οι ερευνητές ισχυρίζονταν ότι το στοματικό σεξ μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού στις γυναίκες. Αφού η πληροφορία έκανε το γύρο του κόσμου, οι ερευνητές δήλωσαν ότι η έρευνα ήταν φάρσα και ζήτησαν συγνώμη.

Αυτό δεν είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει καθημερινά, αλλά υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που οι πληροφορίες ερευνών είναι “λανθασμένες” χωρίς να υπάρχει κακή προαίρεση. Ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο είναι η αναφορά σε έρευνες, των οποίων έχει περάσει η ημερομηνία λήξης. Συχνά επίσης, αξιοποιούνται στοιχεία ερευνών που βασίζονται σε δημογραφικά στοιχεία, τα οποία αφορούν μια συγκεκριμένη αγορά. Για παράδειγμα μια έρευνα για ρομπότ στην ανιμιστική Ιαπωνία, θα δείξει μια πολύ φιλικότερη σχέση των ανθρώπων με τις μηχανές, σε σχέση με ίδια έρευνα αν γίνονταν στην Ευρώπη.

Ένας πολύ ευαίσθητος τομέας σχετικά με τις έρευνες είναι αυτός της υγείας. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η επιδημία ανεμοβλογιάς στις ΗΠΑ. Πριν κάποια χρόνια, δημιουργήθηκε ένα κύμα ερευνών, οι οποίες ισχυρίζονταν ότι ο εμβολιασμός των παιδιών μπορεί να συνδέεται με τον αυτισμό. Οι έρευνες έγιναν αιτία να αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των γονιών που επέλεξαν να μην εμβολιάσουν τα παιδιά τους και ένα από τα εμβόλια που απέφυγαν ήταν αυτό της ανεμοβλογιάς. Δυστυχώς, τα κρούσματα ανεμοβλογιάς από το ελάχιστο των 27 που είχαν φτάσει το 2004, έφτασαν τα 644 το 2014 και σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία θα είναι πολύ περισσότερα το 2015.

Ίσως αν κάποιος αναλυτής αποφασίσει να κάνει μια σε βάθος έρευνας, θα ανακαλύψει ότι οι στατιστικές που στο παρελθόν έχουν συνδέσει τον εμβολιασμό με τον αυτισμό είναι βασισμένες σε μη αξιόπιστες πηγές ή και σε λόγια του αέρα. Το πρόβλημα στη σημερινή εποχή είναι ότι ο αέρας είναι γεμάτος από ραδιοκύματα και το υπέδαφος πλούσιο σε οπτικές ίνες που έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν αστραπιαία μια πληροφορία σχεδόν σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη.

Σκοπός δεν είναι να δημιουργήσουμε μια γενικευμένη αμφιβολία για τις έρευνες, δεδομένου ότι δεν έχουμε να προτείνουμε κάποια αξιόπιστη εναλλακτική λύση για όσους θέλουν να επιχειρήσουν και έχουν ανάγκη να στηριχτούν σε κάποια δεδομένα. Ωστόσο, θα ήταν χρήσιμο πριν αφήσουμε το νου μας να επηρεαστεί από μια έρευνα να έχουμε αναζητήσει τις πηγές της και να μην κάνουμε τις πληροφορίες της έρευναςviral χωρίς εμείς προηγουμένως να τις έχουμε χωνέψει.

Γιάννης Μουρατίδης

Σε χρηματιστήρια που η αξία μιας μετοχής μεταβάλλεται κυρίως σε σχέση με πραγματικά οικονομικά στοιχεία και όχι εξαιτίας της ψυχολογίας, είναι συνηθισμένο φαινόμενο μια μετοχή να χάνει αξία παρά το γεγονός ότι η εταιρεία έχει κερδοφορία.

Ο λόγος που συνήθως συμβαίνει αυτό, είναι η επιβράδυνση κάποιων δεικτών, γεγονός που συχνά φοβίζει τους επενδυτές για μείωση των κερδών ή και ζημιές στο μεσοπρόθεσμο μέλλον. Αυτήν την περίοδο δύο μεγάλες δυνάμεις που έχουν ωθήσει ψηλά τους δείκτες ανάπτυξης της αγοράς τεχνολογίας την τελευταία πενταετία, δείχνουν να εξασθενούν.

Τα πρώτα δυσάρεστα μηνύματα εμφανίστηκαν λίγο πριν το τέλος της περασμένης χρονιάς από αναλυτές, όπως οι CCS Insight και IDC. Και οι δύο ερευνητικές εταιρείες παρατηρούν μια επιβράδυνση στην αγορά των smart phones. Συγκεκριμένα, η CCS Insight αναφέρει ότι οι πωλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο αυξήθηκαν κατά 25% το 2014, ενώ το 2013 είχαν αυξηθεί κατά 40% και προβλέπει ότι η αύξηση το 2015 θα είναι μόλις 15%. Περίπου τα ίδια νούμερα δίνει και η IDC, η οποία εκτιμά ότι το 2014 διατέθηκαν στην αγορά περίπου 1,3 δισεκατομμύρια smart phones, δηλαδή 26,3% περισσότερα από την περασμένη χρονιά και στην πρόβλεψη της για το 2015 κάνει λόγο για 1,4 δισεκατομμύρια μονάδες, δηλαδή 12,2% αύξηση.

Πριν μερικές μέρες χτύπησε και ένα δεύτερο καμπανάκι. Η αγορά των tablet, η οποία ανέβαζε ταχύτητα κάθε χρονιά από το 2010 μέχρι και το 2014, δείχνει επίσης σημάδια κόπωσης. Ήδη το τέταρτο τρίμηνο του 2014, οι συνολικές μονάδες που διατέθηκαν στην αγορά ήταν 3,2% λιγότερες σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2013 και η συνολική αύξηση το 2014 αναμένεται να είναι μόλις 4,4% σε σχέση με το 2013. Για το 2015, η IDC εκτιμά ότι η ανάπτυξη θα κυμανθεί στα ίδια περίπου επίπεδα.

Από το μέτωπο των τηλεοράσεων, τα νέα δεν είναι καλύτερα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει η Display Research, η ετήσια αύξηση στις πωλήσεις το 2014, μετά βίας έφτασε το 1%, γεγονός που θεωρείται επιτυχία, καθώς την προηγούμενη χρονιά είχε παρατηρηθεί μείωση των πωλήσεων.

Για άλλη μια φορά, η Ελλάδα με το μήνυμα της λιτοδίαιτης ζωής φαίνεται να σηματοδοτεί το δρόμο που έχει αρχίσει να περπατά όλη η ανθρωπότητα χωρίς να το γνωρίζει.

Αστειεύομαι φυσικά. Δισεκατομμύρια άνθρωποι συνεχίζουν να καταναλώνουν σαν να μην υπάρχει αύριο. Μπορεί, οι πωλήσεις να μην αυξάνονται τόσο γρήγορα, αλλά συνεχίζουν να αυξάνονται. Οι μηχανικοί στα τμήματα έρευνας και ανάπτυξης πληρώνονται πολύ καλά για να ανακαλύψουν τα νέα χαρακτηριστικά που θα μας ωθήσουν να αφήσουμε στην άκρη την παλιά μας συσκευή και να πάρουμε μια καινούργια.

Δεν αποκλείεται βέβαια από το φρενάρισμα αυτό κάποιες εταιρείες να τραυματιστούν ή ίσως και να σκοτωθούν. Ως γνωστό μια εταιρεία δεν κλείνει όταν δεν κάνει πωλήσεις, αλλά όταν δεν έχει ρευστότητα. Οι επενδυτές που συχνά εξασφαλίζουν αυτήν τη ρευστότητα, έχουν επίσης συχνά το χαρακτηριστικό να είναι άπληστοι. Προτιμούν να στρέφουν τα κεφάλαια τους σε αγορές που αναπτύσσονται με ρυθμό λαγού αντί ρυθμού χελώνας.

Ωστόσο ούτε αυτός ο κανόνας ισχύει πάντα. Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι ηAmazon. Ο Jeff Bezos, με προσωπικές τις περισσότερες φορές επιλογές, κατάφερε τα τελευταία χρόνια να ξοδέψει δισεκατομμύρια δολάρια σε προϊόντα που δεν το δικαίωσαν, όπως για παράδειγμα το Amazon Fire Phone που ακόμα προσπαθεί να ξεστοκάρει. Και όμως ένα επιτυχημένο τρίμηνο, το τελευταίο του 2014, ήταν αρκετό για να στείλει τη μετοχή της εταιρείας 17% ψηλότερα σε λιγότερο από 3 συνεδριάσεις.

Ένα άλλο στοιχείο που παρατηρούμε, είναι η μετατόπιση των επενδυτών σε υπηρεσίες, οι οποίες ανήκουν στην τεχνολογική σφαίρα. Το Uber, το Airbnb και τοAlibaba.com δέχτηκαν μέσα στο 2014 κεφάλαια δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ σύμφωνα με τους Financial Times, εκατοντάδες startups σε όλον τον κόσμο μπήκαν στο “1 billion dollar club” την περσινή χρονιά.

Οπότε, μάλλον δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Δεν βλάπτουμε την παγκόσμια οικονομία αν δεν αλλάξουμε το smart phone που αγοράσαμε φέτος με το καινούργιο μοντέλο που θα κυκλοφορήσει μέσα στο 2015.

Γιάννης Μουρατίδης

Έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από τότε που μιλήσαμε μέσα από αυτήν τη στήλη για την τεχνολογία του 3D printing. Αν και οι λέξεις print και printer δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, είναι τόσο μεγάλη η δύναμη που τους έχει δώσει το marketing, ώστε είναι μάλλον απίθανο να αποσυρθούν. Το οξύμωρο είναι ότι οι εταιρείες που έχτισαν αυτές τις λέξεις, όπως η Hewlett Packard και η Xeroxείναι εκτός της αγοράς.

Η βιομηχανία της 3D εκτύπωσης δεν είναι καινούργια και εταιρείες που ηγούνται σήμερα, όπως η 3D Systems και Stratasys έχουν παρουσία δεκαετιών. Ωστόσο, ενώ από το 1987 μέχρι και το 2010, η συγκεκριμένη αγορά είχε απορροφήσει επενδύσεις που δεν ξεπερνούσαν τα 300 εκατομμύρια δολάρια, από το 2011 μέχρι και πρόσφατα οι επενδύσεις εκτινάχτηκαν στα 4 δισεκατομμύρια δολάρια.

Τα επιτεύγματα των 3D printers βρίσκονται συχνά στην κορυφή της ειδησεογραφίας. Πρόσφατα, το προσωπικό του Διεθνή Διαστημικού Σταθμού αξιοποίησε έναν 3Dεκτυπωτή που έχει σχεδιαστεί ειδικά για συνθήκες διαστήματος, προκειμένου να αντικαταστήσει ένα χαλασμένο εξάρτημα. Η General Electric σκοπεύει να παρουσιάσει τα πρώτα εξαρτήματα αεροσκαφών που θα είναι κατασκευασμένα από3D printers μέχρι το 2016. Και τέλος, η HP, προσπαθώντας να μπει στην αγορά, ανακοίνωσε ότι θα παρουσιάσει τον πρώτο 3D printer για το ευρύ κοινό μέχρι το 2016.

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο της αγοράς, είναι η παρουσία δεκάδων εταιρειών που δε βρίσκονται στο στόχαστρο των μεγάλων επενδυτών, οι οποίες όμως καταφέρνουν να υλοποιήσουν τις καινοτομικές τους ιδέες με τη βοήθεια του crowdfunding.

Τουλάχιστον για τα ερχόμενα 3 χρόνια, σύμφωνα με τη Gartner, η αγορά θα διπλασιάζεται σε πωλήσεις κάθε χρόνο, φτάνοντας το 2018 στα 2,3 εκατομμύρια μονάδες. Οι δαπάνες σε συσκευές και αναλώσιμα αναμένεται να διαμορφώσουν μια αγορά 13,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων από 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια που είναι σήμερα.

Η βιομηχανική παραγωγή αναμένεται να είναι ο άμεσα κερδισμένος τομέας από την εφαρμογή 3D printing τεχνολογίας. Για παράδειγμα, οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα έχουν τη δυνατότητα να κατασκευάσουν ανταλλακτικά on demand, περιορίζοντας το χρόνο και το κόστος παραγωγής. Η BMW εξοικονομεί ήδη 58% σε έξοδα παραγωγής και 92% σε χρόνο, αξιοποιώντας τη συνεργασία της με τη Stratasys.

Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, η τεχνολογία αναμένεται να φέρει επανάσταση στον τομέα της υγείας. Εταιρείες, όπως η Organovo, θα κατασκευάζουν τεχνητά όργανα και αρτηρίες που θα είναι ειδικά διαμορφωμένα για να ταιριάζουν με τον κάθε ξεχωριστό ασθενή. Στην ίδια κατεύθυνση, η τεχνολογία αναμένεται να δώσει σημαντική ώθηση στη βιομηχανία τεχνητών μελών, όπου ο εξειδικευμένος σχεδιασμός αυξάνει τις πιθανότητες το τεχνητό μέλος να ταιριάξει καλύτερα με τον ασθενή.

Ωστόσο, η μεγάλη πρόκληση είναι ο τελικός χρήστης. Σήμερα, η τιμή ενός αξιόλογου3D printer δεν πέφτει κάτω από τα 1.000 ευρώ και είναι αξιοπρόσεκτο ότι ίδιο ήταν το κατώφλι και πριν από ένα χρόνο. Ένα δεύτερο δεδομένο που δεν έχει αλλάξει είναι η πρώτη ύλη. Πέρα εξειδικευμένων και άρα ακριβών 3D printers, το μεγαλύτερο ποσοστό των διαθέσιμων μοντέλων χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη το πλαστικό. Η εταιρεία MatterFab έχει υποσχεθεί ότι μέσα στο 2015 θα διαθέσει στην αγορά έναν εκτυπωτή, ο οποίος ενσωματώνει αρκετές καινοτομίες για να κάνει εφικτή την παραγωγή μεταλλικών αντικειμένων, λιώνοντας με laser σκόνη μετάλλων.

Ας φανταστούμε όμως μια μελλοντική εικόνα που το κόστος αγοράς έχει πέσει στο μισό και η ποικιλία πρώτων υλών συμπεριλαμβάνει, γυαλί, ξύλο και μέταλλο. Πρακτικά, ο καθένας θα μπορούσε να κατασκευάσει μόνος του μια μεγάλη ποικιλία από τα προϊόντα που τώρα χρειάζεται να προμηθεύεται. Τα γυαλιά μυωπίας που φοράμε, ένα ποτήρι ή το κοντάρι μια σκούπας που έσπασαν και χιλιάδες άλλα αντικείμενα θα παράγονται με την ίδια ευκολία που τώρα ένας printer τυπώνει τις φωτογραφίες από την εκδρομή μας. Ένα μεγάλο ποσοστό από τα σχέδια των προϊόντων θα είναι διαθέσιμα δωρεάν από σχεδιαστές που θέλουν να μοιραστούν την έμπνευση τους και παράλληλα απλές στη χρήση εφαρμογές θα δίνουν στον καθένα τη δυνατότητα να κάνει προϊόν τη δική του έμπνευση.

Την ώρα που έγραφα αυτό το άρθρο, ένα καράβι φορτωμένο με containers έμπαινε στο εμπορευματικό λιμάνι του Πειραιά για να ξεφορτώσει προϊόντα που σχεδόν στο σύνολο τους έχουν κατασκευαστεί από βιομηχανικές μονάδες στην Κίνα. Τι θα άλλαζε άραγε σε αυτήν την εικόνα, αν αύριο είχαμε όλοι στη διάθεσή μας ένα 3D printer;

Γιάννης Μουρατίδης

Η τεχνολογία δεν είναι πλέον ένα κομμάτι του πολιτισμού μας, αλλά ένα συστατικό που έχει διαχυθεί μέσα του και αποτελεί ένα αδιαχώριστο στοιχείο της ουσίας του

Τον περασμένο Μάιο, το Πεντάγωνο των ΗΠΑ αποχαρακτήρισε το έγγραφο “CONOP 8888”,  το οποίο μέσες άκρες αναφέρει τις διαδικασίες που θα ακολουθήσουν οι μηχανισμοί της χώρας σε μια ενδεχόμενη επίθεση από ζόμπι. Σύμφωνα με εκπρόσωπο του Πενταγώνου, η επίθεση από ζόμπι δεν θεωρείται ρεαλιστική, αλλά χρησιμεύει ως σενάριο για την προσομοίωση άλλων απειλών, μια εκ των οποίων είναι ένα τεχνολογικό blackout.

Τον Σεπτέμβριο του 1859, ο Βρετανός αστρονόμος Richard Carrington έκανε την πρώτη επίσημη καταγραφή ηλιακής καταιγίδας. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, τα οπτικά και μαγνητικά φαινόμενα που προκάλεσαν οι ηλιακοί άνεμοι ήταν ορατά στο San Salvador και τη Honolulu. Αυτό που δε γνώριζε ο Carrington ήταν ότι είχε παρατηρήσει και την ισχυρότερη καταιγίδα που έχει καταγραφεί από τότε μέχρι σήμερα. Εκείνη την εποχή, η καταιγίδα προκάλεσε ελάχιστα προβλήματα κυρίως σε τηλεγραφικά σύρματα.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, μια καταιγίδα ίδιας έντασης είναι πιθανό να χτυπήσει τη Γη πριν από το 2022. Αυτή τη φορά όμως τα αποτελέσματά της στον ανθρώπινο πολιτισμό θα είναι καταστροφικά. Μια δημοσίευση του National Research Councilαναφέρει ότι μια ηλιακή καταιγίδα με την ένταση αυτής του 1859, θα οδηγούσε σε καταστροφές των υποδομών στις ΗΠΑ, οι οποίες θα χρειάζονταν από 4 έως 10 χρόνια για να επιδιορθωθούν και θα κόστιζαν τρισεκατομμύρια δολάρια. Αναλογικά, τα μεγέθη είναι πολύ μεγαλύτερα σε παγκόσμια κλίμακα. Το πρώτο δίκτυο που θα κατέρρεε είναι το ηλεκτρικό και μαζί του θα παρέσερνε και τα δίκτυα υπολογιστών που είναι άμεσα εξαρτημένα.

Η τεχνολογία δεν είναι πλέον ένα κομμάτι του πολιτισμού μας, αλλά ένα συστατικό που έχει διαχυθεί μέσα του και αποτελεί ένα αδιαχώριστο στοιχείο της ουσίας του. Δύσκολα κάποιος μπορεί να αμφισβητήσει τα τεράστια οφέλη της. Τα φώτα των δρόμων περιόρισαν την εγκληματικότητα και έδωσαν τη δυνατότητα στους ανθρώπους να ξεφύγουν από τον ρυθμό του Ήλιου. Τα μεταφορικά μέσα έχουν μικρύνει το γύρο του κόσμου από τις 80 μέρες σε λιγότερο από 24 ώρες. Τα ιατρικά βοηθήματα έχουν διπλασιάσει το προσδόκιμο ζωής από το 19ο αιώνα μέχρι σήμερα. Και οι υπολογιστές έχουν επεκτείνει τις υπολογιστικές δυνατότητες του ανθρώπινου νου σε επίπεδα που ήταν ασύλληπτα πριν το 1950, δηλαδή μόλις 60 χρόνια πριν από τη χρονιά που ζούμε.

Τα τελευταία χρόνια, η τεχνολογία μας κλείνει το μάτι με μια νέα υπόσχεση. Την επέκταση του χρόνου ζωής ή ακόμα και την αθανασία. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι θα μπορέσουν να επέμβουν στο γενετικό κώδικα και να τον ξαναγράψουν, ενώ άλλοι θεωρούν ότι θα μπορέσουν να μεταφέρουν την ανθρώπινη συνείδηση σε έναν υπολογιστή, απελευθερώνοντάς την από το φθαρτό σώμα.

Ο άνθρωπος νιώθει μεγαλειώδης, θεωρώντας ότι έχει τη δυνατότητα να ξεπεράσει τη φύση. Κάθε νέα τεχνολογική καινοτομία μας φέρνει πιο κοντά σε αυτήν την αίσθηση. Ή μήπως την ψευδαίσθηση; Για αυτό το δίλημμα υπάρχουν αρκετά στοιχεία που μας βοηθούν να αναρωτηθούμε. Ένα από αυτά είναι η ζωή των μικροβίων. Οι απλοί αυτοί οργανισμοί κατοικούν στον πλανήτη δισεκατομμύρια χρόνια πριν από εμάς και στο πέρασμα των χρόνων έχουν δείξει εντυπωσιακή προσαρμοστικότητα και αλληλεγγύη. Τις τελευταίες δεκαετίες, οι άνθρωποι έφτιαξαν “όπλα” για να εξοντώσουν τα μικρόβια και σύμφωνα με πρόσφατες ιατρικές έρευνες, ανακαλύπτουμε ότι σκοτώναμε κάποια που ήταν “φιλικά” και επιπλέον ότι έχουμε κάνει τα “εχθρικά” ανθεκτικότερα στις επιθέσεις μας. Η επιστροφή της φυματίωσης, αλλά και εξάρσεις ιών, όπως ο Ebola, πλήττουν αρκετά την εικόνα της υπεροχής μας.

Ένα δυνατό φτέρνισμα του Ήλιου, ένα καταπιεσμένο υπέρ – ηφαίστειο ή ένας βράχος που έκανε τη λάθος σπόντα, μπορούν να αλλάξουν την εικόνα του πολιτισμού μας μέσα σε λίγα 24ωρα. Προτιμούμε να ξεθωριάζουμε αυτούς τους φόβους, χρησιμοποιώντας διάφορα τεχνάσματα. Όμως στην πράξη τους ενσωματώνουμε σε οτιδήποτε δημιουργούμε. Τα προϊόντα της τεχνολογίας είναι ανθρώπινα δημιουργήματα που εμπεριέχουν τους φόβους των δημιουργών τους. Αυτός ίσως είναι και ο λόγος που η τεχνολογία συχνά αποτυγχάνει.

Προφανώς και δεν μπορούμε 7 δισεκατομμύρια άνθρωποι να γυρίσουμε στις σπηλιές και να ζήσουμε μια πιο φυσική ζωή. Μπορούμε όμως να κοιτάξουμε λίγο καλύτερα μέσα μας και να διαχειριστούμε τους φόβους μας. Ίσως αυτός είναι ο δρόμος για να γίνουμε πραγματικά μεγαλειώδεις.

Γιάννης Μουρατίδης

Οι αισθητήρες είναι για τους επιστήμονες ότι και οι αισθήσεις για τον άνθρωπο. Τους βοηθούν να συνειδητοποιήσουν τι συμβαίνει στο οικοσύστημα μιας μεγαλούπολης

Σε ένα από τα επεισόδια του Top Gear, ο παρουσιαστής και δοκιμαστής αυτοκινήτωνJeremy Clarkson, οδηγεί μια Bugatti Veyron, με ταχύτητα πάνω από 300 χιλιόμετρα ανά ώρα. Η σκηνή εξελίσσεται σε ένα εξοχικό τοπίο, το οποίο λόγω και των γυρισμάτων, είναι άδειο από άλλα οχήματα. Δε γίνεται να μη ζηλέψεις την οδηγική απόλαυση, τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που θα φανταστείς την επιστροφή του αυτοκινήτου στο γκαράζ μέσα από τους φορτωμένους με κυκλοφορία δρόμους του κεντρικού Λονδίνου.

Το Λονδίνο μαζί με όλες τις υπόλοιπες μεγαλουπόλεις του κόσμου συγκεντρώνουν πλέον το 54% του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή πάνω από 3,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Σύμφωνα με τις προβλέψεις των επιστημόνων για τις ερχόμενες τρεις δεκαετίες, η αύξηση του πληθυσμού στις μεγαλουπόλεις θα ταυτίζεται με το σύνολο σχεδόν της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού.

Η πυκνότητα της μάζας ανθρώπων και υποδομών μετατρέπει τις πόλεις σε “μαύρες τρύπες” που καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας, σχεδόν τα 2/3 της παγκόσμιας παραγωγής και αποβάλλουν καυσαέρια, μολύνοντας αρχικά το γειτονικό τους περιβάλλον και στη συνέχεια τη Γη.

Οι διαρροές των συστημάτων ύδρευσης των μεγαλουπόλεων είναι τόσο μεγάλες που αρκούν για να υδροδοτήσουν εκατομμύρια κατοίκων, οι οποίοι ζουν σε περιοχές που δεν υπάρχει καθαρό νερό. Η Αθήνα, η οποία θεωρείται μικρή μεγαλούπολη, έχει διασωληνωθεί με πηγές που βρίσκονται μέχρι και 300 χιλιόμετρα μακριά, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες των κατοίκων της.

Από την άλλη όμως, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι οι μεγαλουπόλεις συνεισφέρουν σημαντικά στην ανάπτυξη της οικονομίας. Το 30% της παγκόσμιας οικονομίας συγκεντρώνεται σε λιγότερες από 100 πόλεις.

Πριν από τρεις δεκαετίες, το όραμα της αποκέντρωσης όριζε την πολιτική κυβερνήσεων που έρχονταν αντιμέτωπες με την αστυφιλία. Σήμερα, για αποκέντρωση μιλούν κυρίως κάποιες εναλλακτικές πολιτικές προτάσεις και το βάρος έχει μετατοπιστεί σε λύσεις που αποδέχονται την κατάσταση και έχουν στόχο να κάνουν πιο βιώσιμη τη ζωή των κατοίκων. Σχεδόν στο σύνολο τους οι προτεινόμενες λύσεις έχουν αρωγό την τεχνολογία.

Οι αισθητήρες είναι για τους επιστήμονες ότι και οι αισθήσεις για τον άνθρωπο. Τους βοηθούν να συνειδητοποιήσουν τι συμβαίνει στο οικοσύστημα μιας μεγαλούπολης. Με τι ταχύτητα κινούνται τα αυτοκίνητα, πόσοι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, ποιο είναι το μικροκλίμα των περιοχών μιας πόλης. Οι απορίες των επιστημόνων οδηγούν στη συλλογή τεράστιας ποσότητας δεδομένων, τα οποία στη συνέχεια τροφοδοτούν συστήματα ανάλυσης. Με δύο λέξεις αυτή η εικόνα περιγράφεται στην ορολογία των τελευταίων ετών ως Big Data.

Εταιρείες, όπως η ΙΒΜ, Cisco, Hitachi και Siemens επενδύουν σημαντικά ποσά σε έρευνα και ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων, προκειμένου να απορροφήσουν ένα κομμάτι από το 1 δισεκατομμύριο δολάρια που ξοδεύουν κάθε χρόνο οι πόλεις για έξυπνα συστήματα ή ακόμα καλύτερα ένα κομμάτι από τα 12 δισεκατομμύρια δολάρια που θα ξοδεύουν κάθε χρόνο την ερχόμενη δεκαετία.

Μερικές φορές, οι λύσεις είναι απλές. Στη Βοστώνη για παράδειγμα, τρέχει το πρόγραμμα Citizens Connect, το οποίο βασίζεται σε μια εφαρμογή για smart phoneπου δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να αναφέρουν προβλήματα. Τα δεδομένα συνδέονται στη συνέχεια με την εφαρμογή City Worker, η οποία βοηθά τους εργαζόμενους του δήμου να φτιάξουν το καθημερινό τους πλάνο εργασιών και να ενημερώσουν για την πρόοδο τους τις αρχές και τους πολίτες.

Σε πόλεις που το κυκλοφοριακό είναι από τα πιο σημαντικά προβλήματα, γίνονται επενδύσεις στην εξέλιξη συστημάτων καταγραφής της κίνησης και ρύθμισης των σηματοδοτών σε πραγματικό χρόνο, ενώ επανάσταση αναμένεται να φέρει η χρήση των αυτοκινούμενων οχημάτων, τα οποία θα μπορούν να κινούνται με τις ιδανικές ταχύτητες σε πολύ μικρές αποστάσεις μεταξύ τους.

Όσοι βρεθούν στην Βαρκελώνη στο ερχόμενο Mobile World Congress, θα μπορούσαν να αφιερώσουν λίγο χρόνο, προκειμένου να ενημερωθούν για την προσπάθεια που καταβάλουν οι αρχές, ώστε η πόλη να αποτελέσει σημείο αναφοράς. Οι δράσειςSmart Lighting, Smart Energy, Smart Water, District Heating and Cooling, Smart Transportation και άλλες για τις οποίες μπορείτε να ενημερωθείτε αναλυτικά εδώ, εξοικονομούν ενέργεια και διευκολύνουν τη ζωή των κατοίκων.

Ωστόσο, υπάρχουν και τομείς που η πληροφορική τεχνολογία δεν μπορεί να βοηθήσει. Ένας από αυτούς είναι η επαφή των κατοίκων με το φυσικό περιβάλλον. Η αστική ανάπτυξη σε ελάχιστες πόλεις έχει γίνει με σχεδιασμό που προσφέρει μια καλή αναλογία φυσικών χώρων. Όσοι έχουν την οικονομική άνεση επιλέγουν περιοχές που βρίσκονται κοντά σε πάρκα ή άλλους φυσικούς χώρους, ενώ οι υπόλοιποι είτε προσαρμόζουν τις δραστηριότητές τους στο τσιμεντοποιημένο τοπίο, είτε έλκονται από τη βαρύτητα του καναπέ και ξεφεύγουν μέσα από τις τηλεοπτικές εικόνες.

Γιάννης Μουρατίδης

Για την αγορά της τεχνολογίας, η νέα έκδοση των Windows ήταν ανέκαθεν μια μεγάλη είδηση. Και πως να μην είναι, όταν μετά από 30 χρόνια, το λειτουργικό σύστημα της Microsoft συνεχίζει να δίνει ζωή σε ποσοστό πάνω από το 90% των προσωπικών υπολογιστών.

Πριν όμως ασχοληθούμε με τις ειδήσεις που ακούστηκαν στην παρουσίαση τωνWindows 10 στις 21 Ιανουαρίου, αξίζει να σταθούμε σε μια λεπτομέρεια, η οποία δείχνει τη δύναμη του brand. Προκειμένου η Microsoft να βελτιστοποιήσει τη 10η έκδοση των Windows πριν από την επίσημη εμφάνισή της, ζήτησε από όσους θέλουν να τη βοηθήσουν να ενταχθούν στο Insider program. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η εταιρεία, περίπου 1,7 εκατομμύρια άτομα σε όλον τον κόσμο έχουν ήδη ενταχθεί στο πρόγραμμα, εκ των οποίων οι 200.000 μέσα στον τελευταίο μήνα. Η έμπρακτη συμμετοχή αυτών των εθελοντών είναι 800.000 παρατηρήσεις, οι οποίες θα αξιολογηθούν από την ομάδα ανάπτυξης των Windows και θα οδηγήσουν στη διαμόρφωση του προϊόντος ώστε οι λειτουργίες του να είναι πιο κοντά στις ανάγκες των χρηστών. Με λίγα λόγια, η εταιρεία πέτυχε να πείσει 1,7 εκατομμύρια ανθρώπους να της δώσουν το χρόνο τους, παρά το γεγονός ότι το λογισμικό της δεν είναι διαθέσιμο δωρεάν, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με το Linux.

Όσον αφορά το εμπορικό κομμάτι, είναι ήδη γνωστό ότι ο διάδοχος των Windows 8δεν θα λέγεται Windows 9, αλλά Windows 10 και σύμφωνα με τη Microsoft αυτό έχει να κάνει με το άλμα που έχει γίνει στις βελτιώσεις του λειτουργικού. Το δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο που ακούστηκε στην προχθεσινή παρουσίαση είναι ότι ταWindows 10 θα είναι διαθέσιμα δωρεάν για το πρώτο έτος από την επίσημη έκδοσή τους, σε όσους χρήστες έχουν ήδη αγοράσει τα Windows 7, Windows 8 και Windows Phone 8. Σύμφωνα με τον Terry Myerson, η κίνηση αυτή αντικατοπτρίζει τη στροφή της Microsoft στη νέα στρατηγική “Windows as a Service”. Στα επόμενα χρόνια, ηMicrosoft ευελπιστεί ότι τα Windows θα είναι μια από τις μεγαλύτερες Internetυπηρεσίες στον πλανήτη και οι χρήστες δεν θα έχουν πλέον λόγο να ενδιαφέρονται για την έκδοση που χρησιμοποιούν, καθώς η ανανέωση του λειτουργικού θα είναι μια συνεχής διαδικασία. Αξίζει να επισημάνουμε ότι με βάση τα στοιχεία που δημοσιεύονται στο NetMarketShare, ένα ποσοστό κοντά στο 32% των χρηστώνWindows συνεχίζουν να χρησιμοποιούν έκδοση παλαιότερη των Windows 7, οπότε θα χρειαστεί να πληρώσουν για να αποκτήσουν τα Windows 10, εφόσον ο υπολογιστής τους είναι αρκετά ισχυρός για να τα δεχτεί.

Ένα δεύτερο στοιχείο της στρατηγικής της Microsoft, είναι η δημιουργία ενιαίας εικόνας για τους χρήστες των Windows, ανεξάρτητα από τη συσκευή που χρησιμοποιούν. Μια τέτοια αλλαγή, πέρα από μια “καλή” συνήθεια για τους χρήστες, είναι παράλληλα και μια τεράστια ευκαιρία για τους developers, οι οποίοι γράφοντας μια εφαρμογή δεν έχουν μόνο την προοπτική των μερικών εκατομμυρίων πελατών που χρησιμοποιούν ένα smart phone, αλλά των δισεκατομμυρίων πελατών που χρησιμοποιούν έναν οποιονδήποτε υπολογιστή με Windows, ακόμα και αν πρόκειται για το Xbox, την παιχνιδομηχανή της Microsoft.

Από την πρώτη έκδοση των Windows, η επικοινωνία με τους υπολογιστές έχει εξελιχθεί και παρά το γεγονός ότι η εξέλιξη δεν είναι η αναμενόμενη, οι οθόνες αφής, η αναγνώριση ομιλίας και η αναγνώριση της κίνησης του σώματος, είναι σημαντικά βήματα σε σχέση με το πληκτρολόγιο και το ποντίκι. H Microsoft θέλει να αξιοποιήσει όλες τους νέους τρόπους επικοινωνίας ανάμεσα στον άνθρωπο και τη μηχανή και ρίχνει στη μάχη το ψηφιακό βοηθό Cortana που ήδη λειτουργεί σε φορητές συσκευές και την τεχνολογία του Kinect, το οποίο αρχικά αξιοποιήθηκε μόνο από το Xbox. Στο πλαίσιο της παρουσίασης των Windows 10, η Microsoft άδραξε την ευκαιρία της προσοχής του κόσμου, για να δείξει και την πρωτότυπη έκδοση της συσκευήςHoloLens, με την οποία μπαίνει στην αναθερμασμένη αγορά του virtual reality, όπου ήδη βρίσκεται η Facebook με την εξαγορά της Oculus Rift, η Google με τα Google Glass, το μέλλον των οποίων είναι αβέβαιο και αρκετές ακόμα εταιρείες, όπως η Sonyκαι η Samsung που δε θέλουν να χάσουν ένα τραίνο, το οποίο ακόμα δεν ξέρουμε που ακριβώς πηγαίνει. Αξίζει να δείτε μια αναλυτική παρουσίαση της συσκευής HoloLensπου έχει κάνει το Wired. 

Τα καλά νέα για τη Microsoft είναι πως η αγορά των PC, παρά το γεγονός ότι έχει πατήσει φρένο, θα συνεχίσει να μεγαλώνει με ρυθμό 300 εκατομμύρια μονάδες κάθε χρόνο για τα επόμενα χρόνια, όπως προβλέπουν Gartner και IDC.

Ωστόσο, για μια εταιρεία αυτού του μεγέθους, τα επόμενα λίγα χρόνια δεν είναι εξασφάλιση. Η αγορά των φορητών συσκευών μεγαλώνει με ρυθμό πάνω από 2 δισεκατομμύρια συσκευές ανά έτος και σε αυτήν την πίτα η Microsoft έχει ακόμα ένα πολύ μικρό κομμάτι παρά τις προσπάθειες αρκετών ετών. Από μια άλλη οπτική, οι άδειες χρήσης των Windows, βάζουν ζεστό χρήμα στα ταμείο της εταιρείας, ενώ ηGoogle διαθέτει το Android δωρεάν, όπως και η Apple το iOS, η οποία όμως έχει μεγάλα έσοδα από τις πωλήσεις συσκευών και εφαρμογών. Παράλληλα, η Microsoftμάχεται για ένα αξιόλογο μερίδιο στις μηχανές αναζήτησης, όπου η Google κυριαρχεί,οι οποίες εκτός από τόνωση του brand, φέρνουν διαφημιστικά έσοδα και τροφή για τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που είναι πολύ πιθανό να έχουν καθοριστική συμμετοχή στα ερχόμενα στάδια εξέλιξης του computing.

Κοινώς, μύλος η κατάσταση που ακόμα και οι μυλωνάδες δεν ξέρουν τι αλεύρι θα δώσει.

του Γιάννη Μουρατίδη

Στον αθέατο συχνά κόσμο της γενετικής, εταιρείες  προσπαθούν να ανακαλύψουν θαυματουργά γονίδια δημουργώντας βάσεις δεδομένων, στις οποίες καταχωρίζουν ανθρώπινα DNA.

Η καταστροφική δράση του Ebola, η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ για το συγκεκριμένο ιο, έφερε στο προσκήνιο ένα θέμα που απασχολεί τους επιστήμονες της γενετικής για δεκαετίες. Κάποιοι από τους ασθενείς, ένα πολύ μικρό ποσοστό, που προσβλήθηκαν από τον ιό, κατάφεραν να τον νικήσουν. Τι ξεχωριστό είχαν αυτοί οι άνθρωποι σε σχέση με τους υπόλοιπους;

Πριν από περίπου δέκα χρόνια, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι σε ορισμένους ανθρώπους λείπει ένα γονίδιο, το οποίο είναι γνωστό ως PCSK9. Οι μεταλλαγμένοι είχαν σχεδόν μηδενική κακή χοληστερόλη στο αίμα τους.

Ο κοινός τόπος των δύο γεγονότων είναι η αναζήτηση ατόμων, τα οποία ξεχωρίζουν ελάχιστα από το γενικό πληθυσμό, ίσως σε ένα μοναδικό γονίδιο. Η μελέτη αυτών των ατόμων είναι πιθανό να οδηγήσει στη δημιουργία ειδικών φαρμάκων που θα επεμβαίνουν με μεγάλη ακρίβεια στον οργανισμό, ενώ στο πιο μακρινό μέλλον θαμπορούσαν να γίνονται και γενετικές παρεμβάσεις. Από την ανακάλυψη της μετάλλαξης PCSK9, γεννήθηκαν δύο νέα φάρμακα, τα οποία είναι πολύ κοντά στην τελική έγκριση από την FDA και σύμφωνα με τις κλινικές δοκιμές, οι λήπτες τους παρουσίασαν μέχρι και 75% λιγότερη κακή χοληστερόλη.

Στον αθέατο συχνά κόσμο της γενετικής, εταιρείες που τα ονόματά τους δεν περιλαμβάνονται συνήθως στις λίστες των μεγάλων φαρμακευτικών, προσπαθούν να ανακαλύψουν τα θαυματουργά γονίδια. Για να το πετύχουν, δημιουργούν βάσεις δεδομένων, στις οποίες καταχωρίζουν ανθρώπινα DNA.

Στη συνέχεια, το έργο αναλαμβάνουν οι αλγόριθμοι, οι οποίοι με τη βοήθεια υπερυπολογιστών αναλύουν δεδομένα με ρυθμό που θα ήταν ασύλληπτος στη φαντασία των γενετιστών πριν από μερικές δεκαετίες. Μέχρι και το 2012, το μεγαλύτερο ποσοστό της γενετικής έρευνας εστίαζε στις αιτίες των ασθενειών και όχι τη συνολική εικόνα της υγείας. Όμως το 2008, ο Daniel MacArthur, έχοντας γνώσεις στα πεδία της γενετικής και της ανάλυσης δεδομένων, ενδιαφέρθηκε να δει πόσο συχνά τα γονίδια είναι δυσλειτουργικά σε υγιή άτομα. Η έρευνα του ολοκληρώθηκε το 2012 και σύμφωνα με τα αποτελέσματά της, ο καθένας μας έχει κατά μέσο όρο ένα εντελώς προβληματικό αντίγραφο σε κάθε 80 γονίδια. Με λίγα λόγια όλων μας το γονιδίωμα είναι ολίγον προβληματικό.

Η Regeneron, μια από τις εταιρείες που εμπλέκεται και στη μετάλλαξη του PCSK9,πραγματοποίησε την ίδια έρευνα με 8.000 γονιδιώματα και επιβεβαίωσε τα αποτελέσματά της. Ο MacArthur είχε χρησιμοποιήσει 185 γονιδιώματα.

Για να ολοκληρώσει την ανάλυση, η Regeneron χρειάστηκε να επενδύσει, μεταξύάλλων, σε ένα σύστημα που ονομάζεται X-10, το οποίο κοστίζει 10 εκατομμύρια δολάρια και έχει δυνατότητα να αποκωδικοποιεί 50 γονιδιώματα κάθε μέρα. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα, το κόστος ανάλυσης ανά γονιδίωμα είναι σήμερα περίπου στα 1000 με 2000 δολάρια και υπάρχουν εκτιμήσεις ότι μέσα στην ερχόμενη 5ετία μπορεί να πέσει ακόμα και κάτω από τα 100 δολάρια.

Εταιρείες, όπως η Human Longevity του J. Craig Venter ή η Calico, η οποία είναι θυγατρική της Google σκοπεύουν στο άμεσο μέλλον να αναλύσουν τα γονιδιώματα χιλιάδων ή και εκατομμυρίων εθελοντών που είναι υγιείς. Αν και δεν είναι γνωστά πολλά στοιχεία για αυτές τις έρευνες, το πιθανότερο είναι ότι έχουν στόχο να εντοπίσουν δυσλειτουργικά γονίδια και να επέμβουν σε αυτά πριν οδηγήσουν στην εκδήλωση κάποιας ασθένειας.

Το όφελος ακούγεται τεράστιο, αν αναλογιστούμε ότι ακόμα και η γήρανση θεωρείται πλέον από πολλούς επιστήμονες ως το αποτέλεσμα κακής αντιγραφής γονιδίων. Ωστόσο, υπάρχει και ο αντίλογος που λέει ότι κανείς δε γνωρίζει ποιες θα είναι οι παρενέργειες της επέμβασης σε κάποιο γονίδιο. Όπως συμβαίνει συχνά στις ταινίες που έχουν σχέση με ταξίδια στο χρόνο, όσο και αν προσπαθεί ο πρωταγωνιστής να αποτρέψει ένα γεγονός στη μέλλουσα ζωή του, τελικά κάτι συμβαίνει όταν επιστρέφει στο παρόν και το γεγονός δεν αλλάζει.

Ίσως, η επέμβαση σε ένα κακέκτυπο γονίδιο να σώσει το φορέα του από μια ασθένεια, αλλά να ενεργοποιήσει κάποια άλλη ή ίσως ένα άλλο “συγγενικό” γονίδιο να αναλάβει την εκδήλωση της ασθένειας.

Ισχύει άραγε ότι το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον;

του Γιάννη Μουρατίδη

Η μετάβαση στις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες είναι ένα έργο που βρίσκεται ακόμα στα πρώτα του βήματα και αυτό δεν αφορά μόνο την χώρα μας.

Η φράση “Πέντε καρέκλες, ένας εργαζόμενος” ειπώθηκε με παράπονο από ένα συνταξιούχο δημόσιο υπάλληλο που χρειάστηκε να πάει για μια δουλειά στην εφορία. Αρκετοί άλλοι στο άκουσμά της, ίσως νιώθουν μια ανακούφιση. Η συρρίκνωση του δημόσιου τομέα άρχισε να γίνεται πραγματικότητα, κυρίως την τελευταία δεκαετία και επιταχύνθηκε με καταλύτη την οικονομική κρίση. Δημόσιες υπηρεσίες συγχωνεύτηκαν ή διαγράφηκαν από το χάρτη και υπήρξαν αρκετές εσωτερικές μετακινήσεις πληθυσμών. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία (Ιούνιος 2014) που διέθεσε στη δημοσιότητα η κυβέρνηση, το αποτέλεσμα είναι ότι το μισθολογικό κόστος του δημοσίου έχει μειωθεί κατά 35% από το 2010, δηλαδή περίπου κατά 8 δισεκατομμύρια ευρώ. Μειωμένος, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία είναι και ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων κατά 250.000 άτομα.

Ωστόσο, εν αντιθέσει με τις επιχειρήσεις, όπου ο αριθμός των πελατών και των εργαζομένων αυξομειώνεται ανάλογα, στο δημόσιο, ο αριθμός των πελατών παραμένει σταθερός. Επομένως, αν τα στοιχεία είναι σωστά, λιγότερα άτομα καλούνται να εξυπηρετήσουν περισσότερους πελάτες. Το κενό της ανθρώπινης εργασίας έχουν αναλάβει να καλύψουν ψηφιακές υπηρεσίες, οι οποίες είναι πλέον διαθέσιμες σε μεγάλο ποσοστό των τομέων της δημόσιας διοίκησης και στο βαθμό που τις έχω αξιοποιήσει θεωρώ ότι λειτουργούν με επιτυχία και εξοικονομούν αρκετό χρόνο που θα χρειάζονταν να δαπανήσουμε, περιμένοντας τη σειρά μας.

Η μετάβαση στις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες είναι ένα έργο που βρίσκεται ακόμα στα πρώτα του βήματα και αυτό δεν αφορά μόνο την χώρα μας. Σε παγκόσμιο επίπεδο, πολίτες και επιχειρήσεις προσδοκούν περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες από το δημόσιο. Οι κυβερνήσεις έχουν σοβαρό κίνητρο να προωθήσουν έργα μετάβασης, καθώς σύμφωνα με έρευνα της McKinsey μπορούν να εξοικονομηθούν περισσότερα από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο. Χώρες που δύσκολα θα πήγαινε ο νους μας, είναι ανάμεσα στις πρωτοπόρες, όσον αφορά την ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα. Ανάμεσα σε αυτές η Εσθονία και η γραφειοκρατική, σύμφωνα με τις πεποιθήσεις, Τουρκία.

Ενώ όμως έχουν γίνει αρκετά βήματα όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο βελτίωσης στη διασύνδεση και συνεργασία διαφορετικών υπηρεσιών. Οι λόγοι αρκετοί και όχι μόνο γραφειοκρατικής φύσεως. Η άναρχη ανάπτυξη του δημόσιου τομέα εδώ και αρκετές δεκαετίες, οδήγησε σε μια μια ποικιλομορφία υποδομών hardware και λογισμικού. Πολλά από τα υπάρχοντα συστήματα δεν έχουν πρόβλεψη για γέφυρες με άλλα ή τα γεφύρια κοστίζουν τόσο ώστε να είναι ασύμφορα.

Κάποια νέα έργα, δείχνουν ότι οι αρμόδιοι έχουν εστιάσει στο πρόβλημα και αναζητούν λύσεις του. Η καθολική εφαρμογή έκδοσης του νέου συστήματος έκδοσης Δελτίου Ταυτότητας, η οποία τέθηκε σε λειτουργία στις αρχές Οκτωβρίου, είναι πρακτικά, η πρώτη government to government υπηρεσία που υλοποιούν σε συνεργασία το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη με τοΥπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και το Υπουργείο Εσωτερικών.

Συνήθως, τα φώτα της δημοσιότητας πέφτουν σε διασταυρώσεις πληροφοριών οικονομικής φύσεως, καθώς γίνεται μεγάλη προσπάθεια από την κυβέρνηση για να συμμαζευτούν οι απώλειες από φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή. Στην πράξη όμως αρκετές από αυτές τις διασταυρώσεις δεν αφορούν μόνιμες διασυνδέσεις υπηρεσιών, αλλά κατά περίπτωση συγχώνευση δεδομένων.

Λόγω της νεότητας των έργων, αλλά και λόγω απουσίας ενός ενιαίου συστήματος αξιολόγησης των ψηφιακών υπηρεσιών, είναι αρκετά δύσκολο να βρεθούν πληροφορίες που αφορούν την ικανοποίηση των πολιτών, αλλά και τα οικονομικά οφέλη που προκύπτουν.

Η τελευταία διαθέσιμη έρευνα είχε γίνει από το Παρατηρητήριο για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση της ΚτΠ ΑΕ και μας πηγαίνει πίσω στο 2012. Δεδομένου ότι το Παρατηρητήριο καταργήθηκε, προσωρινά δεν έχει οριστεί κάποια άλλη υπηρεσία που θα διεξαγάγει την έρευνα, η οποία χρειάζονταν και εμπλουτισμό, ώστε να απεικονίζει τα σημαντικά οφέλη των έργων.

Θεωρητικά, υπάρχουν εξελίξεις, γιατί πιέζει ο παράγοντας της εξοικονόμησης κόστους. Ενδεχομένως υπάρχουν και πληροφορίες, οι οποίες είναι πιθανό να δουν το φως της δημοσιότητας μέσα από δράσεις, όπως αυτή των “Ανοιχτών Δεδομένων” που βρίσκεται σε εξέλιξη και θεσμοθετήθηκε πρόσφατα με τη ψήφιση σχετικού νομοσχεδίου.

Στη δική μου ματιά, η γενική αίσθηση είναι θετική και όσο λιγοστεύουν αυτοί που νοσταλγούν τις πέντε καρέκλες γεμάτες, θα γίνεται θετικότερη.

Γιάννης Μουρατίδης

Ένα κράτος επενδύει ετησίως για Έρευνα και Ανάπτυξη, λιγότερα από όσα επενδύει μια εταιρεία που κατασκευάζει ρομποτικές σκούπες.

Στα μέσα περίπου του Νοέμβρη, οι δημοσιογράφοι έλαβαν ένα email από το Εθνικό Κέντρο, το οποίο περιείχε μια περίληψη της έρευνας για τους δείκτες Έρευνας και Ανάπτυξης στην Ελλάδα το 2013. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και περιλαμβάνει τη συγκέντρωση στοιχείων για τις δαπάνες και το προσωπικό των φορέων σε όλους τους τομείς: επιχειρήσεις, κρατικούς φορείς, φορείς τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ιδιωτικούς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 2013 οι συνολικές δαπάνες στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν σε 1,42 δισεκατομμύρια ευρώ, γεγονός που θεωρήθηκε επιτυχία, γιατί ήταν αυξημένες κατά 90 εκατομμύρια ευρώ σε σχέση με το 2012. Στις 30 Σεπτεμβρίου της περασμένης χρονιάς, η Google ανακοίνωσε τις τριμηνιαίες δαπάνες της σε Έρευνα και Ανάπτυξη, οι οποίες ήταν κοντά στα 2,6 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ το προηγούμενο τρίμηνο ήταν στα 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια. Συνολικά για το 2015, η Google θα ξοδέψει περίπου 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε Έρευνα και Ανάπτυξη. Η iRobot είναι μια άλλη εταιρεία στις ΗΠΑ, η οποία παράγει κυρίως ρομποτικές σκούπες. Λίγο πριν το τέλος του 2014, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι θα επενδύσει περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια την ερχόμενη τριετία.

Όσο και να θέλουμε να αποφύγουμε τις συγκρίσεις, δε γίνεται να μας διαφύγει το γεγονός ότι ένα κράτος επενδύει ετησίως για Έρευνα και Ανάπτυξη, λιγότερα από όσα επενδύει μια εταιρεία που κατασκευάζει ρομποτικές σκούπες.

Μια προσεκτικότερη ματιά στην έρευνα, μας αποκαλύπτει ότι από τα 1,42 δισεκατομμύρια ευρώ της συνολικής δαπάνης, περίπου τα 500 εκατομμύρια ευρώ αφορούν επενδύσεις επιχειρήσεων εκ των οποίων τα 400 εκατομμύρια ευρώ είναι ιδία κεφάλαια.

Ότι συμβαίνει στην Ελλάδα, συμβαίνει και σε παγκόσμιο επίπεδο, ενδεχομένως με εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Πάντως, οι ΗΠΑ δεν είναι μια από αυτές. Μετά τη χρυσή πενταετία 1998 έως 2003, οι κρατικές δαπάνες Έρευνας και Ανάπτυξης στις ΗΠΑ βλέπουν μπροστά τους μόνο κατηφόρα.

Τα πανεπιστήμια στις ΗΠΑ, περισσότερο από κάθε φορά στο παρελθόν, διαθέτουν τις κενές θέσεις διδακτόρων σε όσους έχουν δυνατούς χορηγούς. Ερευνητές που βρίσκονται στο μέσο της καριέρας τους, αναγκάζονται να περιορίσουν τις δαπάνες τους ή ακόμα και να διακόψουν την έρευνα τους, η οποία είναι παράλληλα και ο βασικός πόρος εισοδήματός τους.

Σε ένα άρθρο που δημοσιεύει σχετικά το “The Guardian”, ένας από τους ερευνητές απαντώντας σε ερώτηση που του θέτει ο δημοσιογράφος φέρεται να λέει “Όπως λέει και η μάνα μου, την υγειά μας να έχουμε και όλα γίνονται”.

Ωστόσο γιατί να ανησυχούμε; Μπορεί τα κράτη να έχουν στεγνώσει από χρήματα για έρευνα, αλλά οι επιχειρήσεις καλύπτουν το κενό με το παραπάνω. Αρκετοί πολιτικοί και δεξαμενές σκέψεις σε όλο τον κόσμο, δεν νιώθουν ήσυχοι με αυτήν την κατάσταση. Το προφανές ερώτημα είναι σε ποιο βαθμό οι επενδύσεις των επιχειρήσεων είναι εναρμονισμένες με το “καλό του κοινωνικού συνόλου”. Τα Google Glass για παράδειγμα που σίγουρα απορρόφησαν ένα μεγάλο ποσοστό από το R&Dπροϋπολογισμό της Google, πώς μπορούν να βοηθήσουν το κοινωνικό σύνολο; Ρίχνοντας λάδι στη φωτιά, η Google διέθεσε αρχικά το προϊόν μόνο σε όσους είχαν πρόσκληση στην τιμή των 1500 δολαρίων.

Ένας πιο καυτός τομέας είναι αυτός της υγείας. Ακούμε καθημερινά για νέες θεραπείες ασθενειών που είναι απειλητικές για τη ζωή. Όταν όμως ο ασθενής χρειαστεί να πάει στο ταμείο, θα διαπιστώσει ότι η ελπίδα για μια πενταετή επέκταση ζωής, μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να κοστίζει μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ.

Πέρα όμως από τα άμεσα πρακτικά θέματα, όπως τα παραπάνω, υπάρχει και το θέμα της ηθικής, το οποίο μπορεί να ακούγεται αρχικά φιλοσοφικό, αλλά τα drones που συμμετέχουν σε “στρατιωτικές” αποστολές με βαρύ οπλισμό ή οι γενετικές τροποποιήσεις είναι γεγονότα.

Δεν είναι καινούργια αυτά τα ζητήματα, όμως οι ισορροπίες ανάμεσα στην ισχύ των κρατών και των επιχειρήσεων βρίσκονται σε μια κατάσταση, η οποία είναι πρωτόγνωρη. Δεν αποκλείεται το αποτέλεσμα να είναι θετικό. Καλό είναι όμως να έχουμε το νου μας και να εξασκούμε τα πολιτικά μας δικαιώματα και πέρα από την κρίσιμη περίοδο των βουλευτικών εκλογών.

Γιάννης Μουρατίδης

Tο 80% του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων προέρχεται από επτά κατηγορίες προϊόντων. Smartphones, tablets, TV, desktop PC, laptops, ψηφιακές κάμερες καιfeature phones.

Ο αριθμός από μόνος του είναι ιλιγγιώδης. Με μια πρώτη διαίρεση, βγάζουμε το συμπέρασμα ότι μόνο το 2014 έφτασαν στα χέρια των καταναλωτών αρκετά δισεκατομμύρια ηλεκτρονικές συσκευές. Άλλες τόσες περίπου είχαν αγοραστεί πέρσι και πρόπερσι. Δηλαδή, ήδη αρκετά δισεκατομμύρια ηλεκτρονικές συσκευές είναι σε φάση να γίνουν σκουπίδια. Ποιοι διαχειρίζονται τη διαδικασία συλλογής και επεξεργασίας αυτών των απορριμάτων και με ποιο τρόπο γίνεται η ασφαλής εναπόθεσή τους στο περιβάλλον ή η ανακύκλωσή τους; Ένα θέμα για το οποίο ετοιμάζουμε ήδη μια έρευνα που θα μπορέσετε να διαβάσετε στο επόμενο τεύχος τουBit Magazine.

Οι κατασκευαστές και οι προμηθευτές των προϊόντων, βρίσκονται κυρίως σε χώρες με εργατικό δυναμικό χαμηλού κόστους και στήνουν ολόκληρες πόλεις γύρω από τα εργοστάσια παραγωγής, τα οποία απασχολούν εκατομμύρια εργαζόμενους. Οι συνθήκες εργασίας δεν είναι πάντα οι καλύτερες, αλλά η επιβίωση είναι περισσότερο εξασφαλισμένη σε σχέση με την πρωτογενή παραγωγή που παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τη διάθεση της φύσης.

Αυτήν την περίοδο τελειώνει στο Las Vegas μια από τις μεγαλύτερες εκθέσεις ηλεκτρονικών συσκευών. Εκεί, ειπώθηκαν μερικά ενδιαφέροντα πράγματα, όπως ότι το 80% του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων προέρχεται από επτά κατηγορίες προϊόντων. Smartphones, tablets, TV, desktop PC, laptops, ψηφιακές κάμερες καιfeature phones. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2011 ήταν 72%. Δηλαδή όσο περνά ο καιρός, η αγορά γίνεται πιο συγκεντρωτική, αλλά ενδεχομένως και πιο κορεσμένη. Ήδη, το 75% των πωλήσεων smart phones γίνονται σε αναπτυσσόμενες χώρες και από το ποσοστό αυτό το 1/3 αφορά την αγορά της Κίνας.

Τα smart phones παραμένουν η κινητήρια δύναμη της αγοράς με πωλήσεις σχεδόν 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά ο ρυθμός ανάπτυξης μειώνεται. Οι εταιρείες που ακόμα λειτουργούν με το καπιταλιστικό σύστημα, θέλουν προϊόντα που θα τροφοδοτήσουν ένα νέο κύμα ζήτησης και θα κρατήσουν ψηλά το περιθώριο κέρδους. Τα έξυπνα ρολόγια, τα συστήματα ψυχαγωγίας αυτοκινήτων, οι συσκευές ένδειξης υγείας και ευζωίας και τα συστήματα για “έξυπνες” κατοικίες είναι μερικές υποσχόμενες κατηγορίες, χωρίς όμως κάποια από αυτές να έχει δείξει τη δυναμική που είχαν στο παρελθόν τα smart phones και τα tablets.

Τα ιστορικά δεδομένα φανερώνουν ότι οι εφευρέτες με τη βοήθεια του marketing, τα καταφέρνουν τελικά και σώζουν την παρτίδα. Μπορεί η 3D τηλεόραση να βούλιαξε μέσα στο 2014, αλλά οι κατασκευαστές είχαν έτοιμα τα 4K για να ζεστάνουν την αγορά. Οι παραγωγοί ηλεκτρονικών συσκευών δεν θα καταθέσουν εύκολα τα όπλα στο δρόμο προς το “Zero Marginal Cost Society”, αλλά το πιθανότερο είναι ότι θα έχουν αρκετές απώλειες.

Η “Zero Marginal Cost Society” είναι μια σκέψη του Jeremy Rifkin και ο τίτλος του ομώνυμου βιβλίου του. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του οδεύουμε προς εκεί, αλλά θα φτάσουμε μετά από 40 έως 60 χρόνια. Τότε, ο ήλιος και ο άνεμος θα μας δίνουν την απαραίτητη ηλεκτρική ενέργεια με τη μεσολάβηση κατασκευών που θα μπορούμε να παράγουμε μόνοι μας, χρησιμοποιώντας εργαλεία, όπως οι 3D printers, οι οποίοι επίσης θα μας δίνουν τη δυνατότητα να παράγουμε και υλικά αγαθά που τώρα χρειάζεται να αγοράζουμε.  Δηλαδή, αυτό που συμβαίνει ήδη “στον κόσμο των bits”,όπου το λογισμικό και οι ψηφιακές υπηρεσίες διατίθενται δωρεάν, θα συμβεί στο μέλλον και με τον “κόσμο των ατόμων”.

Ο καπιταλισμός, σύμφωνα με το Rifkin βρίσκεται σε μια μεταβατική φάση, η οποία ωστόσο όσο διαρκεί δημιουργεί τεκτονικές αλλαγές. Η ανεργία στην Ευρώπη δε λέει να ξεκολλήσει από το σχεδόν 12%, το οποίο είναι τεράστιο αν αναλογιστούμε τον τρόπο που υπολογίζονται τα ποσοστά ανεργίας, ενώ γίνεται περισσότερο ανησυχητικό αν εστιάσουμε σε ποσοστά ανεργίας νεαρών ηλικιών.

Κερδισμένοι βέβαια είναι οι καταναλωτές που μπορούν σήμερα να αγοράσουν μια τηλεόραση στις 40 ίντσες με 300 ευρώ, ένα smart phone στις 4,5 ίντσες με 120 ευρώ και ένα tablet στις 7 ίντσες με 50 ευρώ.

Γιάννης Μουρατίδης

Στην Ελλάδα υπάρχουν κάποιες σημαντικές διαφορές που ενδεχομένως θα κρατήσουν την αγορά τροφίμων έξω από το οικοσύστημα των online αγορών

Σχεδόν μισή ώρα αναμονής την παραμονή της Πρωτοχρονιάς σε μια από τις σειρές του σουπερμάρκετ, ήταν αρκετή για να μου θυμίσει την προσπάθεια που είχα κάνει πριν από μερικά χρόνια να γίνω online αγοραστής.

Στις ΗΠΑ, οι αγοραστές ξοδεύουν περίπου 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε τρόφιμα κάθε χρόνο και από αυτά λιγότερο από το 1% προέρχεται από online αγορές. Αν υποθέσουμε ότι οι προβλέψεις της BI Intelligence είναι σωστές, οι online πωλήσεις τροφίμων θα αυξάνονται με ρυθμό κοντά στο 21% κάθε χρόνο μέχρι και το 2018. Αυτό σημαίνει ότι το 2018, οι αγοραστές θα προμηθεύονται online τρόφιμα αξίας 18 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Μπορεί το μέγεθος να παραμένει ένα μικρό κλάσμα των συνολικών πωλήσεων, αλλά είναι αρκετό για να δημιουργήσει σημαντικές αλλαγές στα logistics και τα έσοδα εταιρειών, όπως η Amazon, η οποία μέσα στο 2014 επένδυσε πάνω από 2 δισεκατομμύρια δολάρια για να βελτιώσει τις διαδικασίες της και να προσφέρει ποιοτική συλλογή και διανομή των τροφίμων που προσθέτει ο αγοραστής στο ψηφιακό του καλάθι.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι δύο αυτές διαδικασίες δημιουργούν τα μεγαλύτερα εμπόδια στο χτίσιμο της εμπιστοσύνης ανάμεσα στον αγοραστή και τον έμπορο. Η προσωπική μου εμπειρία για όσο καιρό προσπάθησα να είμαι online αγοραστής συμφωνεί απόλυτα. Στα συσκευασμένα προϊόντα, σπάνια γίνονταν λάθη, αλλά σε λαχανικά, τυριά, αλλαντικά και κρέας, το αποτέλεσμα δεν ήταν το αναμενόμενο. Συχνά επίσης, κάποια ευπαθή προϊόντα είχαν φτάσει ταλαιπωρημένα, ειδικά σε μήνες με υψηλές θερμοκρασίες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο έμπορος είχε αποδεχτεί την επιβάρυνση της ζημιάς, όμως χρειάζονταν να επιστρέψουμε τα προϊόντα στο σουπερμάρκετ και τελικά να περάσουμε την ταλαιπωρία που είχαμε προσπαθήσει να αποφύγουμε.

Εστιάζοντας στη ελληνική πραγματικότητα, διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν κάποιες σημαντικές διαφορές που ενδεχομένως θα κρατήσουν την αγορά τροφίμων έξω από το οικοσύστημα των online αγορών.

Καταρχήν, στην Ελλάδα δεν υπάρχει Amazon. Οι μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ έχουν τη μερίδα του λέοντος στις πωλήσεις τροφίμων και δεν φαίνονται ιδιαίτερα διατεθειμένες, τουλάχιστον όπως δείχνουν με τις μέχρι τώρα ενέργειες τους, να “διώξουν” τον κόσμο από το κατάστημα. Έχοντας στο παρελθόν μιλήσει με στελέχη του λιανεμπορίου, η επικρατούσα άποψη ήταν ότι ο πελάτης που θα μπει στο κατάστημα, θα ξοδέψει περισσότερα από τον πελάτη που θα κάνει τις αγορές του online. Πιθανώς, το ίδιο ισχύει ακόμα, αν και στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, η πρακτική της λίστας αγορών είναι περισσότερο διαδεδομένη στο πλαίσιο ελέγχου των εξόδων.

Σύμφωνα με μια έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, ένας στους πέντε online αγοραστές στην Ελλάδα, δηλαδή το 3% του συνολικού πληθυσμού, αγόρασε τρόφιμα online μέσα στο 2014. Ωστόσο, μια πιο προσεκτική ματιά στην έρευνα δείχνει ότι ένα ελάχιστο κλάσμα αυτού του ποσοστού αφορά αγορές τροφίμων και μάλιστα συσκευασμένων. Οπότε, όπως φαίνεται ούτε οι αγοραστές είναι έτοιμοι να αλλάξουν συνήθειες.

Εν ολίγοις κανείς δεν ενδιαφέρεται να πιέσει τα πράγματα. Οι αλυσίδες προσφέρουν τη δυνατότητα online αγορών για τους “ιδιαίτερους” πελάτες τους και για να έχουν μια προοδευτική εικόνα, αλλά δε καίγονται να μεγαλώσει αυτό το κοινό. Επομένως, δεν επενδύουν στη βελτίωση των υπηρεσιών τους. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι αυτό της AB Βασιλόπουλος, η οποία μετά από δέκα χρόνια “προσπάθειας” ολοκλήρωσε το ψηφιακό της κατάστημα, χωρίς όμως παράλληλα να έχει κάνει τις επενδύσεις που χρειάζεται για να το υποστηρίξει σε επίπεδο logistics.

Όσον αφορά τη μερίδα των αγοραστών που θέλει να πράξει προοδευτικά, μια λύση θα μπορούσε να είναι ο συνδυασμός αγορών ψηφιακά και στο κατάστημα. Στο ψηφιακό καλάθι μπαίνουν προϊόντα συσκευασμένα και όχι άμεσης ανάγκης. Όσο για το φυσικό καλάθι αντί να το γεμίζουμε στο σουπερμάρκετ, θα μπορούσαμε να δείξουμε την προτίμηση μας σε μικρότερα συνοικιακά καταστήματα, στηρίζοντας την ύπαρξη τους και κρατώντας κάποιες ισορροπίες που συνήθως είναι χρήσιμες για έναν υγιή ανταγωνισμό.

Γιάννης Μουρατίδης

Οι ίδιοι παράγοντες που επηρεάζουν την καθημερινή μας ζωή, συμβάλουν στη μεταβολή της στρατηγικής που θα διαμορφώσει τη νέα εικόνα στον τομέα εξυπηρέτησης πελατών.

Περίπου πριν από 12 χρόνια ξεκίνησε στην Ελλάδα η έκδοση του περιοδικού Call Centre, το οποίο βρέθηκε  στη δίνη των εξελίξεων που γίνονταν στον τομέα εξυπηρέτησης πελατών. Το βασικό εργαλείο επικοινωνίας με τον πελάτη ήταν τότε το σταθερό τηλέφωνο, ενώ είχαν αρχίσει να αναδύονται και οι πρώτες self serviceλύσεις μέσω Internet.

Σύμφωνα με το Bloomberg, περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια smart phones θα λειτουργούν παγκοσμίως το 2015. Παράλληλα, οι αισθητήρες δημιουργούν μια γέφυρα ανάμεσα στην αναλογική και τη ψηφιακή μας ζωή και η αναγνώριση ομιλίας επιτρέπει μια πιο φυσική επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους και τις μηχανές.

Οι ίδιοι παράγοντες που επηρεάζουν την καθημερινή μας ζωή, συμβάλουν στη μεταβολή της στρατηγικής που θα διαμορφώσει τη νέα εικόνα στον τομέα εξυπηρέτησης πελατών. Τα παραδείγματα είναι πολυάριθμα. Έρευνες παλαιότερες των δέκα ετών είχαν διαπιστώσει ότι ποσοστό άνω του 50% των αγοραστών προτιμούν να ανταλλάσσουν γραπτά μηνύματα με κάποιον εκπρόσωπο της εξυπηρέτησης πελατών (agent), σε σχέση με άλλους τρόπους επικοινωνίας.

Στο παρελθόν, κάτι τέτοιο ήταν τις περισσότερες φορές εφικτό όταν ο αγοραστήςβρίσκονταν σε κάποιο σταθερό υπολογιστή. Σήμερα, με τη βοήθεια των smart phones και την εκτεταμένη κάλυψη των ασύρματων δικτύων, ο αγοραστής μπορεί να βρίσκεται παντού και κυρίως οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Οι τεχνολογίεςcloud δίνουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να ακολουθούν την πορεία του αγοραστή και να γνωρίζουν πότε αλλάζει κανάλια εξυπηρέτησης. Έχοντας αυτήν τη γνώση μπορούν να γίνουν περισσότερο φιλικές ανάλογα με τις ανάγκες του. Ο αγοραστής μέσα στο κατάστημα μπορεί να χρειάζεται καθοδήγηση, συμβουλές ή μια καλή προσφορά, ενώ ξεκινώντας ένα επαγγελματικό ταξίδι έχει μεγαλύτερη ανάγκη από μεγαλύτερη αίσθηση ασφάλειας και φροντίδας. Σε αυτήν τη λογική, οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας φροντίζουν να στείλουν ένα SMS, όταν βρισκόμαστε στο δίκτυο μιας άλλης χώρας, προκειμένου να μας καθησυχάζουν ότι είναι παρούσες και μας νοιάζονται.

Για πολλούς από εμάς, η καλύτερη εξυπηρέτηση είναι αυτή που μας δίνει την αίσθηση ότι μπορούμε να εξυπηρετήσουμε τον εαυτό μας. Σύμφωνα με την έρευνα της Forrester, η οποία έχει και αρκετά άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία, οι υπηρεσίεςself service ξεπέρασαν για πρώτη φορά το κανάλι εξυπηρέτησης μέσω τηλεφώνου τη χρονιά που σε λίγο αφήνουμε πίσω μας. Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον εύρημα, καθώς δείχνει ότι μεγάλο ποσοστό των αγοραστών δεν επιθυμεί συναισθηματικό δέσιμο με την εταιρεία. Ωστόσο, η επιλογή ενός αξιόπιστου συστήματος self service είναι ακόμα μια επώδυνη διαδικασία, καθώς πολλές από τις τεχνολογίες που βρίσκονται πίσω από τις διαθέσιμες λύσεις δεν είναι ακόμα αρκετά ώριμες και ας έχουν στην πλάτη τους τουλάχιστον δέκα χρόνια εξέλιξης.

Το κανάλι όμως που οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν ακόμα με το δέος και τον ενθουσιασμό της άγνοιας, είναι τα κοινωνικά δίκτυα. Καταρχήν, θεωρείται πλέον κανάλι must, ακόμα και αν η εταιρεία είναι ένα συνεργείο που κάνει τροποποιήσεις εξατμίσεων. Το παράδειγμα δεν είναι τυχαίο. Ένα τέτοιο συνεργείο βρίσκεται κοντά στον τόπο κατοικίας μου και έχει σελίδα στο facebook και κανάλι στο YouTube.

Ωστόσο, τα κοινωνικά δίκτυα έχουν μια τρομακτική διάσταση. Ό,τι δημοσιεύεται σε αυτά είναι ορατό σε χιλιάδες ή και εκατομμύρια άτομα. Μια αστοχία στην εξυπηρέτηση μπορεί μέσα σε λίγα 24ωρα να εξελιχθεί σε κρίση πανικού για την επιχείρηση. Μάλιστα, ο χρόνος που χρειάζεται για ξεσπάσει η κρίση είναι αντιστρόφως ανάλογος της φήμης ενός brand. Επιπλέον, τα social media απαιτούν συχνά ένα πολύ εξατομικευμένο τρόπο εξυπηρέτησης, ο οποίος δεν είναι εύκολα εφικτός μέσω αυτοματοποιημένων συστημάτων.

Όταν ξεκινούσε το περιοδικό Call Centre, ένας από τους στόχους των δημιουργών του, ήταν να γίνει το τμήμα εξυπηρέτησης πελατών τόσο σημαντικό για τη λειτουργία της επιχείρησης, ώστε να εκπροσωπείται ισότιμα σε μια C-levelσυνάντηση. Το περιοδικό δεν υπάρχει πλέον, αλλά ο στόχος γίνεται σιγά σιγά πραγματικότητα. Σύμφωνα με το Chief Customer Officer Council υπάρχουν περισσότερα από 450 διακεκριμένα στελέχη σε παγκόσμιο επίπεδο, τα οποία πλέον έχουν θέση σε μια C-level συνάντηση. Θα είναι ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε στο μέλλον πόσο ανοιχτοί μπορούν να είναι οι CEOs σε “επαναστατικές” ιδέες του τμήματος εξυπηρέτησης, οι οποίες με την πρώτη ματιά φαίνεται να ζημιώνουν την εταιρεία.

Γιάννης Μουρατίδης