Πριν από 25 περίπου χρόνια είχα εργαστεί για τον εξελληνισμό των Windows τηςMicrosoft.

Για όσους θυμούνται εκείνη την περίοδο ή και τα χρόνια πριν από αυτήν, τα ελληνικά Windows ήταν διαθέσιμα στην αγορά με μια καθυστέρηση σε σχέση με την αγγλική έκδοση. Ωστόσο, η γλώσσα μας ήταν σε πολύ καλύτερη μοίρα από τα σουαχίλι ή τα βάσκικα.

Καθημερινά χρησιμοποιώ το φορητό μου υπολογιστή για να γράψω άρθρα και βασίζομαι στον ορθογράφο της εφαρμογής επεξεργασίας κειμένου για να είμαι σύμφωνος με τους γραμματικούς κανόνες της γλώσσας. Παράλληλα όμως χρησιμοποιώ και ένα tablet για να γράφω κάποια κείμενα στο πόδι ή για να κρατώ σημειώσεις. Δυστυχώς, η κατασκευάστρια εταιρεία του tablet δε θεωρεί την ελληνική γλώσσα αρκετά σημαντική και έτσι ο ορθογράφος του υπολείπεται σημαντικά σε δυνατότητες αυτού που χρησιμοποιώ στο φορητό υπολογιστή.

Είχα προβληματιστεί με αυτό το θέμα, αλλά βρήκα τη λύση μεταφέροντας δύο υπολογιστές, ένα notebook για να γράφω κείμενα και ένα tablet για όλα τα υπόλοιπα. Πριν μερικές μέρες συνέβη κάτι που έφερε ξανά στην επιφάνεια τον προβληματισμό για το θέμα της γλώσσας. Οδηγώντας προς μια συνάντηση, ήθελα να επιβεβαιώσω ότι θυμόμουν σωστά τη διεύθυνση. Πληκτρολόγησα το όνομα της εταιρείας στο Google Search, χρησιμοποιώντας το smart phone που ήταν εκείνη τη στιγμή πιο άμεσα προσβάσιμο.

Τι καλά που θα ήταν να μπορούσα να μιλήσω στη συσκευή και να μου απαντήσει με τα αποτελέσματα της αναζήτησης, σκέφτηκα. Μα το κάνει ήδη αυτό η συσκευή σου μου έλεγε λίγο αργότερα ένας γνωστός, ενώ συζητούσαμε το θέμα, αλλά δεν μπορεί να σε καταλάβει όταν της μιλάς ελληνικά. Πράγματι, όλες οι φορητές συσκευές έχουν ενσωματωμένες εφαρμογές αναγνώρισης ομιλίας, οι οποίες όσο περνά ο καιρός εξελίσσονται σε ψηφιακούς βοηθούς, όπως το Siri της Apple, η τοGoogle Now. Όμως καμία από αυτές, τουλάχιστον μέχρι στιγμής δεν ακούει στα ελληνικά.

Οπότε, αν μια ελληνική εταιρεία θέλει να είναι εύκολα προσβάσιμη από κάποιον που κάνει φωνητική αναζήτηση μέσω υπολογιστή, θα ήταν λογικό να διαμορφώσει το site της με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι αναγνωρίσιμο από τις μηχανές αναζήτησης σε κάποια πιο δημοφιλή γλώσσα, όπως τα αγγλικά. Αλλά και ένας ιδιώτης θα ήταν λογικό να σκεφτεί ότι θα ήταν πιο ορατός αν καταχώριζε την ταυτότητά του στο Facebook στα αγγλικά αντί σε ελληνικά. Οι πιθανότητες να τον βρει ένας φίλος του μέσω φωνητικής αναζήτησης θα ήταν περισσότερες.

Ας φανταστούμε τώρα μια εικόνα από το μέλλον, όπου το πληκτρολόγιο δεν είναι πλέον η βασική μέθοδος επικοινωνίας με τον υπολογιστή. Σε αυτή τη φαντασίωση, γεννιούνται κάποια ερωτήματα που είναι αρκετά ρεαλιστικά, όπως για παράδειγμα ποια εταιρεία θα αποφασίσει να επενδύσει χρήματα σε έρευνα και ανάπτυξη για να υποστηρίξει την ελληνική γλώσσα στις εφαρμογές φωνητικής αναγνώρισης των υπολογιστών. Αν μάλιστα οι χρήστες αυτής της γλώσσας δε νοιάζονται και ιδιαίτερα για τη συνέχισή της, ίσως επιχειρηματικά θα ήταν πιο συμφέρον να εκπαιδευτούν ώστε να επικοινωνούν με τους υπολογιστές σε μια παγκόσμια δημοφιλή γλώσσα.

Και αν ένα παιδάκι πέντε χρονών μιλάει στο tablet του αρκετές ώρες στα αγγλικά και σε λίγο μεγαλύτερη ηλικία κάνει chat στα αγγλικά, ποια γλώσσα τελικά θα επικρατήσει στο νου του; Αυτή που ακούει από τους γονείς ή την τηλεόραση ή η άλλη;

Δε λέμε ότι ένα τέτοιο σενάριο έχει πολλές πιθανότητες να συμβεί. Άλλωστε, υπάρχει ήδη μια ελληνική εταιρεία, η οποία έχει εφοδιάσει τις φορητές συσκευές που έχουν το δικό της brand name με τη δυνατότητα να αναγνωρίζουν φωνητικές εντολές στα ελληνικά, ενώ κάτι ανάλογο μπορεί να κάνει και μια εφαρμογή που έχει αναπτύξει μια από τις πιο γνωστές εταιρείες παγκοσμίως στον τομέα της αναγνώρισης ομιλίας από υπολογιστές. Όμως, καμία από τις δύο εφαρμογές δεν είναι ενσωματωμένη στο λειτουργικό που είναι προεγκατεστημένο στα δισεκατομμύρια υπολογιστών και φορητών συσκευών που διατίθενται στο εμπόριο, κάτι που συμβαίνει με γλώσσες, όπως τα αγγλικά ή τα ισπανικά.

του Γιάννη Μουρατίδη

Μια ρομποτική χειρουργική μηχανή που δοκιμάζεται στο πανεπιστήμιο Columbiaμπορεί να διεισδύσει στο ανθρώπινο σώμα από μια τομή μόλις 15 χιλιοστών. Πέρα από το αισθητικό αποτέλεσμα, μια μικρή τομή σημαίνει ταχύτερη ανάρρωση και μικρότερη πόρτα εισόδου για μικρόβια.

Μερικές πολιτείες νοτιότερα, η ομάδα του καθηγητή Miguel Nicolelis εξελίσσει ένα εξωσκελετό, ο οποίος κινείται με εντολές που δέχεται απευθείας από τον ανθρώπινο νου. Παρόμοιοι εξωσκελετοί επιτρέπουν ήδη σε τετραπληγικούς ασθενείς να σηκωθούν από το αναπηρικό καρότσι και να έχουν μια βασική αυτονομία κίνησης.

Πριν από μερικές δεκαετίες και τα δύο αυτά τεχνολογικά επιτεύγματα θα άνηκαν στη γειτονιά των θαυμάτων ή της επιστημονικής φαντασίας. Σήμερα, δύσκολα κάποιος μπορεί να αμφισβητήσει τα οφέλη τους. Το μόνο σύννεφο στη σκέψη μας είναι κατά πόσο τεχνολογίες, όπως οι παραπάνω, θα μπορέσουν να φτάσουν γρήγορα στο ευρύ κοινό και να κάνουν λιγότερο βασανιστική τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.

Όμως δε συμβαίνει το ίδιο με όλα τα τεχνολογικά επιτεύγματα και κυρίως με τον τρόπο που χρησιμοποιούνται. Αφορμή για αυτό το άρθρο στάθηκε μια ανακοίνωση της Facebook, την οποία λίγες μέρες μετά μιμήθηκε η Apple. Οι δύο εταιρείες αποφάσισαν να προσφέρουν ως εταιρική παροχή στις γυναίκες εργαζόμενες τους, τη δυνατότητα κατάψυξης των ωαρίων τους, ώστε να μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν για κυοφορία σε μεγαλύτερες ηλικίες. Το σκεπτικό, πίσω από αυτήν την παροχή, η οποία κοστίζει στις εταιρείες περίπου 20.000 δολάρια, είναι ότι οι γυναίκες εργαζόμενες θα πρέπει να έχουν την επιλογή να ασχοληθούν με την καριέρα τους, χωρίς το άγχος ότι χάνουν το τρένο της μητρότητας. Πρακτικά, μια τεχνολογία, η οποία αξιοποιούνταν κυρίως όταν συνέτρεχαν λόγοι υγείας, γίνεται διαθέσιμη για μια γυναίκα που θέλει να βιώσει στο μέγιστο την καριέρα της ή δεν βρίσκει το κατάλληλο ταίρι και ο καιρός περνά.

Το “πείραμα” των μαμάδων ηλικίας 35 ετών και άνω έχει μικρό χρόνο ζωής, λιγότερο από 30 χρόνια και ίσως τα αποτελέσματά του δεν είναι ακόμα εύκολα ορατά. Σύμφωνα με έρευνες μια στις πέντε γυναίκες του ανεπτυγμένου κόσμου κάνει το πρώτο της παιδί σε ηλικία άνω των 35. Ο αριθμός αυτός είναι 4 φορές μεγαλύτερος σε σχέση με 30 χρόνια πριν. Γενικά, οι έρευνες που αναφέρονται στο συγκεκριμένο θέμα δεν δημιουργούν κλίμα ανησυχίας, όσον αφορά τη σωματική και ψυχική υγεία μαμάδων και τέκνων.

Το θέμα της “αξιοποίησης” της τεχνολογίας γίνεται πιο ανησυχητικό όταν η ανθρώπινη επέμβαση φτάνει σε ριζικά συστήματα. Το περασμένο έτος, η Googleδημιούργησε τη θυγατρική εταιρεία Calico με στόχο να ανακαλύψει “εργαλεία” που θα επιβραδύνουν τη διαδικασία της γήρανσης. Με 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια για έρευνα και ανάπτυξη, η Google θα μπορούσε σύμφωνα με το Time να γίνει η εταιρεία που “Θα λύσει το πρόβλημα του θανάτου”.

Πριν μερικούς μήνες, οι γενετιστές απέκτησαν ένα νέο σύστημα επεξεργασίας γονιδίων που κάνει τις επεμβάσεις στο γενετικό κώδικα τόσο απλές όσο ένας κειμενογράφος την επεξεργασία κειμένου. Η είδηση εκτός από ενθουσιασμό, προκάλεσε και τη συσπείρωση μιας ομάδας γενετιστών, η οποία ζήτησε να δημιουργηθούν διαδικασίες αυτορύθμισης του “κλάδου”.

Η λίστα με τις πηγές ανησυχίας μπορεί να γίνει αρκετά μακροσκελής και με διαφορετική κατάταξη σε σχέση με το ποιος τη βλέπει. Με ένα ελληνικό σύστημα ταξινόμησης, Ο ΕΝΦΙΑ και η ανεργία θα ήταν σήμερα στην κορυφή της λίστας, ενώ η καταστροφή της ανθρωπότητας από ένα γενετικό λάθος, ενδεχομένως δεν θα υπήρχε καν.

Ωστόσο, δύσκολα κάποιος μπορεί να αγνοήσει ότι η τεχνολογία παρουσιάζεται σήμερα ως ο νέος από Μηχανής Θεός. Υπάρχει λόγος να είναι αυτό ανησυχητικό; Μάλλον όχι. Η ανθρωπότητα συνεχίζει να υπάρχει παρά το σκεπτικισμό που συνόδεψε πολλά από τα τεχνολογικά επιτεύγματα των τελευταίων 300 ετών. Ακόμα και τα χειρότερα, όπως οι πυρηνικές βόμβες, μετά το “πείραμα” της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, κοιμούνται σήμερα ήσυχες στα σιλό τους.

του Γιάννη Μουρατίδη