Στην ταινία Transcendence, η οποία προβλήθηκε φέτος στις κινηματογραφικές αίθουσες, ο πρωταγωνιστής, επιστήμονας με ειδίκευση στην τεχνητή νοημοσύνη, λίγο πριν πεθάνει μεταφέρει τη συνείδησή του σε μια τεχνητή νοημοσύνη, η οποία βασίζεται σε κβαντικούς επεξεργαστές.

Σύμφωνα, με τον John Martinis, ο οποίος σε email που του στείλαμε μας απάντησε ότι αν και γεννήθηκε στην Κροατία, θεωρεί πιθανό οι πρόγονοι του ήταν από την Ελλάδα, το σενάριο της ταινίας έχει ακόμα πολύ και δύσκολο δρόμο μέχρι να γίνει πραγματικότητα.

Ο John Martinis είναι ένας από τους κορυφαίους ειδικούς σε θέματα κβαντικών υπολογιστών. Έχει τη θέση του καθηγητή φυσικής στο πανεπιστήμιο Santa Barbaraστην Καλιφόρνια, αλλά πλέον θα χρειάζεται να μοιράζει το χρόνο του με τη νέα του αρμοδιότητα ως επικεφαλής μιας ομάδας, η οποία εντάσσεται στο Google Quantum AI Lab.

Η Google ξεκίνησε τη λειτουργία του συγκεκριμένου κέντρου έρευνας την περασμένη χρονιά, προκειμένου να εντάξει σε αυτό τις δοκιμές ενός κβαντικού υπολογιστή που είναι γνωστός με την ονομασία D-Wave. Ένας κβαντικός υπολογιστής, βασισμένος στις αρχές της κβαντομηχανικής, έχει τη δυνατότητα να βρίσκεται σε περισσότερες καταστάσεις από τις καταστάσεις 0 και 1 ενός τυπικού υπολογιστή. Για τους υποστηρικτές της τεχνολογίας, αυτό σημαίνει δραματική αύξηση της υπολογιστικής ισχύς, η οποία θα αξιοποιηθεί σε τομείς τεχνητής νοημοσύνης, όπως τα αυτόνομα αυτοκίνητα, τα ρομπότ και τα εξελιγμένα εργαλεία πρόβλεψης.

Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα έχει αμφισβητήσει έντονα αυτήν την προσπάθεια, όχι άδικα, καθώς οι δοκιμές μέχρι στιγμής δεν αποδεικνύουν ότι τοD-Wave είναι ταχύτερο από έναν τυπικό υπολογιστή. Ο Martinis ήταν ένας από τους επιστήμονες που αμφισβήτησε το D-Wave, αν και ήταν συνεργάτης του προγράμματος, αρκετό καιρό πριν προσληφθεί από την Google.

Σύμφωνα με ένα κείμενο, το οποίο συνυπογράφει στο περιοδικό Science, το D-Wave έχει κβαντική συμπεριφορά, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι αυτή έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αυτός είναι και ο λόγος που η ομάδα του στη Google θα ξεκινήσει ένα project παράλληλα με το D-Wave, το οποίο θα εστιάσει κυρίως στην σταθεροποίηση των κβαντικών bit που είναι γνωστά ως qubits.

Τον περασμένο Απρίλιο, η ομάδα του Martinis έκανε μια δημοσίευση στο περιοδικόNature σχετικά με μια επιτυχημένη δοκιμή κβαντικού υπολογιστή με 5 qubits, ο οποίος μπορούσε να διατηρήσει την πληροφορία με τη βοήθεια υπεραγώγιμων υλικών και ενός συστήματος διόρθωσης των υπολογισμών. Στόχος της ομάδας είναι να διπλασιάζει τα qubits κάθε χρόνο.

H Google δεν είναι η μόνη που αναζητά λύσεις για να αυξήσει την επεξεργαστική ισχύ των υπολογιστών. Πριν από μερικούς μήνες, η IBM ανακοίνωσε ότι πρόκειται να επενδύσει 3 δισεκατομμύρια δολάρια σε επεξεργαστές που δεν θα βασίζονται σε σιλικόνη και σε κβαντικούς υπολογιστές.

Οι επενδύσεις στον τομέα του quantum computing δείχνουν την επιθυμία των εταιρειών τεχνολογίας να κάνουν ένα άλμα, παραβιάζοντας τη γραμμική εξέλιξη που προβλέπει ο νόμος του Moore. Το ενδιαφέρον είναι ότι παράλληλα εξελίσσονται δεκάδες ερευνητικά έργα που τροφοδοτούνται από πλούσιους οικονομικούς πόρους και όλα συγκλίνουν προς την ίδια κατεύθυνση. Τη μίμηση της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου. Αρκετοί φιλόσοφοι της επιστήμης κάνουν λόγο για τον ερχομό ενός Singularity Point. Σε πρόσφατες συνεντεύξεις τους, οElon Musk, ιδρυτής των Tesla και Space X και ο Stephen Hawking, ένας από τους κορυφαίους θεωρητικούς φυσικούς σήμερα, εκτιμούν ότι βρισκόμαστε κοντά σε ένα άλμα της τεχνητής νοημοσύνης, για το οποίο δεν είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι.

Για τους ανθρώπους που βρίσκονται κοντά στην τεχνολογία και την επιστήμη, κάθε άλμα είναι συναρπαστικό. Η λαϊκή σοφία λέει “κάθε πράγμα στον καιρό του”. Το αποτέλεσμα μπορεί να “δικαιώσει” και τις δύο πλευρές.

του Γιάννη Μουρατίδη