Έχοντας πετύχει πωλήσεις 74,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2013, ηAmazon είναι η μεγαλύτερη online επιχείρηση λιανικής πώλησης με την Apple να ακολουθεί σε μεγάλη απόσταση. Για να λειτουργήσει, η εταιρεία απασχολεί περίπου 110.000 εργαζόμενους, ενώ η Walmart που είναι η μεγαλύτερη επιχείρηση λιανικής στον κόσμο με έσοδα σχεδόν 470 δισεκατομμύρια δολάρια, απασχολεί πάνω από 2 εκατομμύρια εργαζόμενους. Επομένως, κάθε εργαζόμενος της Amazon παράγει περίπου 680.000 δολάρια σε έσοδα έναντι 250.000 για τηWalmart.

Ωστόσο, σχεδόν μετά από 20 χρόνια παρουσίας στην αγορά, η Amazon δεν έχει καταφέρει να εντυπωσιάσει με τα κέρδη της. Τα συνολικά κέρδη της εταιρείας από την έναρξη της μέχρι σήμερα, είναι λιγότερα από τα κέρδη που κάνει ηExxonMobil σε μισό μήνα. Και ενώ μέχρι και την περασμένη χρονιά, οι επενδυτές παρέμεναν ανεκτικοί σε αυτήν την κατάσταση, το 2014 φαίνεται να έχουν χάσει την υπομονή τους, με αποτέλεσμα η μετοχή της εταιρείας να έχει χάσει περίπου το 20% της αξίας της.

Αν κάποιος αναζητήσει μια μοναδική αιτία για αυτήν την κατάσταση, μάλλον θα πρέπει να κοιτάξει το περιθώριο κέρδους της εταιρείας, το οποίο το τελευταίο οικονομικό τρίμηνο έπεσε κάτω από 1%. Προκειμένου, η Amazon να πετύχει αυτόν τον όγκο πωλήσεων, προσπαθεί να γίνει με διάφορους τρόπους ανταγωνιστική στην τιμή. Μεγάλες προσφορές και δωρεάν διανομή είναι μερικά από τα εργαλεία που χρησιμοποιεί, ενώ μόνο το 2013 ξόδεψε περίπου 6,5 δισεκατομμύρια σε R&Dγια να δημιουργήσει υπηρεσίες που θα κάνουν περισσότερο ευχαριστημένους τους πελάτες της. Το Amazon Fire Phone και η υπηρεσία drone delivery είναι μερικές από τις πιο ηχηρές πρόσφατες ανακοινώσεις της εταιρείας, η οποία ξοδεύει κάθε χρόνο 5,5 δισεκατομμύρια δολάρια για να παραδώσει τα προϊόντα που αγοράζουν οι πελάτες της.

Μέσα από αυτό το φίλτρο, οι πρόσφατες εξελίξεις που αφορούν τη διαμάχη τηςAmazon με τον εκδοτικό οίκο Hachette και την Walt Disney βρίσκουν την εξήγησή τους. Έχοντας πιέσει τα δικά της όρια, η εταιρεία πιέζει πλέον τους προμηθευτές της για να πετύχει χαμηλότερες τιμές για τους πελάτες της και ενδεχομένως μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους για την ίδια. Περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια από τα ετήσια έσοδα της Amazon προέρχονται από πωλήσεις βιβλίων και από αυτά περίπου το 30% είναι ψηφιακά βιβλία.

Σε μια επιστολή που δημοσίευσε πρόσφατα η εταιρεία αναφέρει ότι “Το ψηφιακό βιβλίο δεν έχει κόστος εκτύπωσης, μεταφοράς και αποθήκευσης και δεν μπορεί να μεταπωληθεί. Επομένως, οι εκδοτικοί οίκοι θα πρέπει να το πωλούν σε χαμηλότερη τιμή από αυτήν του έντυπου”. Η Amazon ζητά από τους πελάτες της να παραπονεθούν στους εκδοτικούς για να στηρίξουν την προσπάθεια της για χαμηλότερες τιμές, “ξεχνώντας” ωστόσο να πει ότι και για την ίδια το ηλεκτρονικό βιβλίο έχει ακριβώς τα ίδια οφέλη. Οι ανταγωνιστές της δεν έχουν μείνει άπραγοι και φροντίζουν να προσφέρουν με σημαντικές εκπτώσεις τα βιβλία που η εταιρεία “σαμποτάρει”. Η Walmart, της οποίας τα έσοδα από online πωλήσεις αυξήθηκαν την περασμένη χρονιά περισσότερο από τα έσοδα της Amazon, φαίνεται να είναι μέχρι στιγμής περισσότερο κερδισμένη από αυτήν τη διαμάχη.

Το 2014 θα είναι σύμφωνα με τους οικονομικούς αναλυτές μια κρίσιμη χρονιά για την Amazon, η οποία θα πρέπει να βρει τρόπους για να αυξήσει το περιθώριο κέρδους και παράλληλα να διατηρήσει το μερίδιο της στις υπηρεσίες cloud computing. Από τα 13 δισεκατομμύρια δολάρια που ήταν το σύνολο της αγοράς cloud computing την περασμένη χρονιά, παραπάνω από 4 δισεκατομμύρια δολάρια μπήκαν στο ταμείο της Amazon. Σύμφωνα όμως με πρόσφατη έρευνα της Synergy Research Group, ενώ η ανάπτυξη της Amazon σε αυτόν τον τομέα παρέμεινε σταθερή την περασμένη χρονιά, οι IBM και Microsoft πέτυχαν υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης με 164% και 86% αντίστοιχα.

Μια μάχη που εξελίσσεται σε όλα τα μέτωπα είναι επίπονη και σίγουρα δημιουργεί απώλειες. Ωστόσο μια εταιρεία με το μέγεθος της Amazon είναι πιο πιθανό να βγει περισσότερο δυνατή από αυτήν την κατάσταση.

του Γιάννη Μουρατίδη

Η τεχνολογία έχει δημιουργήσει αντιπαραθέσεις ακόμα και σε τομείς που τα πλεονεκτήματά της είναι ξεκάθαρα. Οπότε, είναι φυσικό σε ένα χώρο χωρίς σαφή όρια και διαδικασίες, όπως η τέχνη, οι αντιπαραθέσεις να είναι εντονότερες και συχνά πιο δημιουργικές.

Πρακτικά, δεν υπάρχει καλλιτεχνικός τομέας που δεν έχει δεχτεί την επίδραση της ψηφιακής τεχνολογίας. Στα 76 του χρόνια, ο David Hockney, ένας βρετανός καλλιτέχνης που είναι γνωστός κυρίως για τις ελαιογραφίες του, επέλεξε το iPadως βασικό εργαλείο έκφρασης και ήδη αρκετές ψηφιακές δημιουργίες τουεκτίθενται σε γνωστά μουσεία. 

Ένας τομέας που συντελείται μια επανάσταση είναι αυτός του κινηματογράφου. Η κινηματογραφική βιομηχανία των ΗΠΑ είναι ένας από τους πιο ένθερμους χρήστες της ψηφιακής τεχνολογίας, η οποία αξιοποιείται στην παραγωγή με τη δημιουργία εντυπωσιακών οπτικών εφέ, την αντικατάσταση κομπάρσων και ηθοποιών και την δημιουργία πλήρως ψηφιακών ταινιών. Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας έχει επιπλέον επιτρέψει τη δημιουργία μιας ψηφιακής αλυσίδας από την παραγωγή μέχρι το θεατή.

Στο αντίθετο άκρο βρίσκεται η ποίηση και η συγγραφή βιβλίων ή άρθρων. Αν και το συγκεκριμένο άρθρο γράφεται σε έναν υπολογιστή, δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η τεχνολογία έχει επηρεάσει ουσιαστικά το χαρακτήρα του. Και πάλι όμως σε μια ακραία σκέψη, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι το άρθρο θα ήταν διαφορετικό αν είχε γραφτεί σε χαρτί. Θα μπορούσε να είναι για παράδειγμα πιο προσεγμένο, επειδή η δυσκολία διόρθωσης θα ανάγκαζε το γράφοντα να προσέχει περισσότερο τη διατύπωση των σκέψεων του.

Ένα θέμα που απασχολεί αρκετούς ανθρώπους του πνεύματος είναι η επιβίωση του έργου τους από μια ψηφιακή καταστροφή. Και δεν φανταζόμαστε μόνο μια ηλιακή καταιγίδα που θα μπορούσε να καταστρέψει μεγάλο ποσοστό των ψηφιακών δεδομένων στον πλανήτη, αλλά κάτι πιο απλό, όπως η αστοχία ενός σκληρού δίσκου ή η ασυμβατότητα ενός ψηφιακού αρχείου με νεότερα συστήματα ανάγνωσης. Πρόσφατα, ένας γνωστός διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε πλέον να αναπαράγει ερασιτεχνικά φιλμάκια που είχε αποθηκεύσει σε CD και τώρα είναι σε φάση αναζήτησης παλιού CD-ROM για να μπορέσει να τα αντιγράψει σε ένα USB stick. Ωστόσο, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο,τα CD του να έχουν καταστραφεί από υγρασία ή κάποια άλλη αιτία.

Το Βατικανό πρόκειται να ξοδέψει εκατομμύρια ευρώ για να ψηφιοποιήσει την πολύτιμη βιβλιοθήκη του, όμως πόσοι από τους καλλιτέχνες αποφασίζουν να επενδύσουν στη μετατροπή των ψηφιακών τους αρχείων σε αναλογικά. Τα τελευταία 15 χρόνια, οι φωτογραφίες μου έχουν μόνο ψηφιακή υπόσταση, γεγονός που με υποχρεώνει να συντηρώ τουλάχιστον δύο backup.

Πρόσφατα, επισκέφθηκα το ψηφιακό μουσείο του Γεώργιου Ιακωβίδη στη Μυτιλήνη. Ωραία προσπάθεια, αλλά κατά τη γνώμη μου αποτυχημένη όσον αφορά την προβολή του έργου του. Οι ψηφιακές αναπαραστάσεις των πινάκων του δεν είχαν καμία σχέση χρωματικά με τις ελαιογραφίες.

Οι παλαιότεροι που έχουν ασχοληθεί κυρίως με το Desktop Publishing θα θυμούνται το ακρωνύμιο WYSIWYG (What You See Is What You Get). Η αγωνία των δημιουργών ήταν η πιστή αναπαράσταση των χρωμάτων που είχαν επιλέξει στην οθόνη με αυτά που τελικά θα φαίνονταν στην εκτύπωση. Οπότε, ένα ερώτημα είναι αν η εικόνα ενός πίνακα του Θεοτοκόπουλου σε υπερυψηλή αναλυση δημιουργεί την ίδια εμπειρία με αυτήν που θα είχαμε αν βλέπαμε τον πίνακα. Η άποψη μου είναι ότι η εμπειρία δεν είναι ίδια, αλλά είναι πολύ καλύτερη από το να μην είχα δει καθόλου τον πίνακα. Η τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα σε περισσότερους ανθρώπους να έρθουν πιο κοντά στην τέχνη και να γίνουν εκτός από θεατές και δημιουργοί. Επίσης, έχει συντελέσει σημαντικά στη δημιουργία συνεργατικών καλλιτεχνημάτων (collaborative art), μια νέα μέθοδο έκφρασης σχεδόν άγνωστη πριν από μια 20ετία.

Ο William Gibson στο βιβλίο του “Νευρομάντης”, προβλέπει ότι οι έχοντες πλούτο, θα ξοδεύουν μεγάλα ποσά για να απολαμβάνουν αναλογική τέχνη. Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μια αναβίωση των φίλων του βινυλίου. Και μετά τις αποκαλύψεις του Snowden, σε κάποια γραφεία κυβερνητικών υπηρεσιώνεπιστρέφουν οι γραφομηχανές.

Οπότε είναι πιθανό να γινόμαστε μάρτυρες αλλαγών που θα οδηγήσουν σε μια νέα κατάσταση ισορροπίας.

του Γιάννη Μουρατίδη

Το Opportunity προσγειώθηκε στην επιφάνεια του Άρη στις 25 Ιανουαρίου του 2004 και ο στόχος της NASA ήταν να διανύσει περίπου 2 χιλιόμετρα. Για να πετύχει το σκοπό του, το όχημα ήταν εφοδιασμένο με ένα σύστημα αισθητήρων και λογισμικού τεχνητής ευφυίας, ώστε να κινείται αυτόνομα. Πριν από μερικές μέρες, η NASA ανακοίνωσε ότι το όχημα έχει καταφέρει να διανύσει περίπου 40 χιλιόμετρα, ξεπερνώντας το ρεκόρ που είχε το σοβιετικό Lunokhod 2, το οποίο διένυσε περίπου 39 χιλιόμετρα στην επιφάνεια της Σελήνης. Το επίτευγμα είναι εντυπωσιακό, ωστόσο, χρειάζεται να λάβουμε υπ’ όψιν ότι το Opportunity στη χειρότερη περίπτωση θα μπορούσε να πέσει σε μια αρειανή τρύπα ή να τρακάρει πάνω σε έναν αρειανό βράχο.

Και ενώ αυτά συμβαίνουν στον Άρη, εδώ στη Γη, η Google ανακοίνωσε ότι θα θέσει σε κυκλοφορία το πρώτο αυτόνομο όχημα, το οποίο είναι έτοιμο να διαχειριστεί τα συμβάντα σε δημόσιο οδικό δίκτυο. Παράλληλα, η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι από τον Ιανουάριο του 2015, θα επιτρέψει δοκιμές αυτόνομων οχημάτων στο οδικό της δίκτυο, διευκρινίζοντας ότι τα οχήματα θα πρέπει ανά πάσα στιγμή να δίνουν στον οδηγό άμεση πρόσβαση σε χειροκίνητο έλεγχο.

Και ενώ η Google, με τη συνηθισμένη δόση αισιοδοξίας, βλέπει ήδη τους δρόμους της Καλιφόρνια γεμάτους με αυτόνομα οχήματα, η ακαδημαϊκή κοινότητα έχει μια στάση αρκετά πιο συγκρατημένη. Σύμφωνα με τον Alberto Broggi, ερευνητή στο πανεπιστήμιο της Πάρμα, η τεχνητή ευφυΐα των αυτόνομων οχημάτων είναι ακόμα δεκαετίες μακριά από την ανθρώπινη ευφυΐα, η οποία αξιολογεί χιλιάδες παράγοντες που δεν είναι μόνο κανόνες οδικής συμπεριφοράς ή αναγνώριση εμποδίων. Ο Broggi που έχει ηγηθεί σε αρκετές έρευνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αυτόνομα οχήματα, αναφέρει ως παράδειγμα ότι το όχημα θα πρέπει να αναγνωρίζει αν το άτομο που κουνά τα χέρια του στη μέση του δρόμου είναι ένας αστυνομικός που προσπαθεί να ρυθμίσει την κυκλοφορία.

Η ανησυχία των ακαδημαϊκών μεγάλωσε σε σχέση με το project της Google, όταν τον Μάιο, η εταιρεία ανακοίνωσε μια σημαντική αλλαγή. Ενώ τα αρχικά πρωτότυπα οχήματά της είχαν τιμόνι και πετάλια, αυτά απουσιάζουν από το όχημα που τελικά θα βγει στην κυκλοφορία, οπότε πρακτικά ο οδηγός δεν μπορεί να αποκτήσει χειροκίνητο έλεγχο. Οπότε δεν υπάρχει κανένα περιθώριο σφάλματος. Το video που έδειξε η Google στη διάρκεια ενός πρόσφατου συνεδρίου,  στο οποίο συμμετείχαν ακαδημαϊκοί και εκπρόσωποι της αυτοκινητοβιομηχανίας δε φαίνεται να έπεισε τους παρευρισκόμενους.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας, η οποία πραγματοποιήθηκε μεταξύ των 500 συμμετεχόντων στο συνέδριο, στην ερώτηση “πότε ένα ρομποτικό όχημα θα είναι αρκετά ασφαλές για να μεταφέρει το παιδί σας στο σχολείο” περισσότεροι από τους μισούς απάντησαν ότι αυτό θα συμβεί κοντά στο 2030, το 1/5 επέκτειναν το όριο στο 2040 και περίπου ένας στους δέκα απάντησε “Ποτέ”.

Ακόμα και οι αυτοκινητοβιομηχανίες, οι οποίες έχουν εμπορικό όφελος, δείχνουν αρκετά επιφυλακτικές. Η Nissan για παράδειγμα, η οποία την περασμένη χρονιά, είχε κάνει μια πρόβλεψη ότι θα έχει έτοιμο όχημα μέχρι το 2020, στη διάρκεια του συνεδρίου ανακοίνωσε ότι η πρόβλεψη αυτή ήταν αισιόδοξη. Τεχνικοί της εταιρείας δήλωσαν ότι το 2020, τα αυτοκίνητα θα έχουν τη δυνατότητα να εκτελέσουν αυτόνομα συγκεκριμένους ρόλους, όπως για παράδειγμα ένα παρκάρισμα ή οδήγηση ξεχωριστή λωρίδα ενός αυτοκινητόδρομου.

Οπότε όσοι οδηγοί ανυπομονούν να απολαύσουν τη διαδρομή σαν να ήταν επιβάτες, μάλλον θα χρειαστεί να περιμένουν αρκετά ακόμα.

του Γιάννη Μουρατίδη

Μια από τις περιπτώσεις που η πραγματική εικόνα διαφέρει από αυτήν που βιώνουμε είναι η χρήση της τεχνολογίας. Κοιτώντας γύρω μας βλέπουμε εκατοντάδες ανθρώπους καθημερινά να χρησιμοποιούν smart phones και φορητούς υπολογιστές για να επικοινωνήσουν ή να αποκτήσουν πρόσβαση σε πληροφορία. Ενώ όμως η ματιά μας πέφτει σε όσους χρησιμοποιούν την τεχνολογία, φαίνεται να αγνοεί όσους δεν τη χρησιμοποιούν. Μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2013 από την Ελληνική Στατιστική Αρχή αποκαλύπτει την πραγματική εικόνα. Σύμφωνα με την έρευνα, περίπου το 60% του πληθυσμού στην Ελλάδα κάνει χρήση του Internet. Όταν όμως η έρευνα εστιάζει σε ηλικίες άνω των 65 ετών, το ποσοστό πέφτει στο 10%.

Οι ηλικιωμένοι της Ελλάδας είναι μακριά από την τεχνολογία και σύμφωνα με διεθνείς έρευνες το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό. Ωστόσο, η εικόνα σε άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Βόρεια Ευρώπη δεν εμφανίζει το ίδιο χάσμα. Στις ΗΠΑγια παράδειγμα σύμφωνα με έρευνα της Pew Research Center σχεδόν το 60% των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών έχουν πρόσβαση στο Internet. Μια πιο προσεκτική ματιά στις έρευνες αποκαλύπτει ότι μεταξύ των ατόμων μεγάλης ηλικίας, υπάρχουν σημαντικές διαφορές όσον αφορά την αποδοχή της τεχνολογίας. Ένας από τους παράγοντες που καθορίζει το αποτέλεσμα είναι το εισόδημα, το οποίο συχνά συνδέεται με το μορφωτικό επίπεδο.

Εκτός του εισοδήματος άλλοι λόγοι που εμποδίζουν την αποδοχή της τεχνολογίας είναι οι φυσικές δυσκολίες που συνήθως οφείλονται σε περιορισμένη ικανότητα ανάγνωσης ή κάποια ασθένεια, ο σκεπτικισμός για τα οφέλη των νέων τεχνολογιών και οι δυσκολίες στην εκμάθηση. Μόλις το 18% των ηλικιωμένων που απάντησαν στην έρευνα της Pew Research Center δήλωσαν ότι κατάφεραν να εξοικειωθούν εύκολα με τη χρήση νέων τεχνολογιών.

Η χρήση τεχνολογίας από ηλικιωμένα άτομα, πέρα από το όφελος της απασχόλησης και της εγρήγορσης του νου, μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην αποφυγή του κοινωνικού αποκλεισμού. Η εικόνα της σημερινής οικογένειας είναι αρκετά διαφορετική από την εικόνα που υπήρχε πριν από λίγες δεκαετίες. Τα παιδιά προτιμούν να ζουν χωριστά από τους ηλικιωμένους γονείς τους, οι οποίοι συχνά αποκόπτονται από τις οικογενειακές εξελίξεις. Ειδικά για μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου οι υποδομές δεν διευκολύνουν τη μετακίνηση ηλικιωμένων ατόμων, η τεχνολογική οδός μπορεί να δημιουργήσει περισσότερες ευκαιρίες “συνάντησης”.

Σύμφωνα, με την έρευνα της Pew Research Center, μπορεί το πρώτο βήμα να γίνεται δύσκολα, αλλά από τη στιγμή που οι ηλικιωμένοι εξοικειωθούν με την τεχνολογία γίνονται ένθερμοι χρήστες της.

Επομένως το ερώτημα είναι ποιος μπορεί να δώσει την ώθηση για το πρώτο βήμα. Αν και οι επιχειρήσεις μπορούν να έχουν σημαντικό όφελος, δεδομένου ότι οι ηλικίες άνω των 65+ αποτελούν ένα συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό του συνολικού πληθυσμού, δύσκολα θα είναι αυτές που θα βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Το βάρος πέφτει λοιπόν στις κρατικές κοινωνικές υποδομές που μπορούν να αξιοποιήσουν αρχικά για αυτό το σκοπό δράσεις των Δήμων με πρώτο σημείο επαφής τα Κ.Α.Π.Η., όπου ήδη υλοποιούνται αρκετές δράσεις με στόχο την κοινωνικοποίηση των ηλικιωμένων.

Ίσως, η πρόταση να ακούγεται υπεραισιόδοξη σε μια χώρα που ξεπερνά αυτήν την περίοδο το 27% σε ανεργία με το ποσοστό να σκαρφαλώνει πάνω από το 50% στις νεαρές ηλικίες. Όμως, η φροντίδα των ανθρώπων που μας μεγάλωσαν είναι ένα ουσιαστικό δείγμα πολιτισμού.

του Γιάννη Μουρατίδη

Σύμφωνα με τους γενετιστές είμαστε ¨κείμενα” γραμμένα με τα γράμματα τουDNA. Μπορούμε να φανταστούμε το ανθρώπινο γονιδίωμα σαν ένα τεράστιο βιβλίο που αποτελείται από 23 κεφάλαια, όσα και τα ζεύγη των χρωμοσωμάτων, τα οποία περιέχουν προτάσεις φτιαγμένες από 3 δισεκατομμύρια ζεύγη νουκλεοτιδικών βάσεων. Αν και η πληροφορία φαίνεται τεράστια, στην πράξη δεν ξεπερνά το 1,5 GB. Ωστόσο, το σύνολο του ανθρώπινου οργανισμού που αποτελείται από 40 τρισεκατομμύρια κύτταρα αντιστοιχεί σε ψηφιακή πληροφορία 40 zetabytes, όσες δηλαδή θα είναι οι ψηφιακές πληροφορίες όλου του πλανήτη περίπου το 2020.

Αρκετά με τους αριθμούς. Οι ερευνητές κατάφεραν να “τυπώσουν” το βιβλίο του ανθρώπινου γονιδιώματος στα τέλη του 2000 και σχεδόν αμέσως άρχισαν να πειραματίζονται με αλλαγές λέξεων. Η τεχνολογία που είναι γνωστή ως “genome editing” επιτρέπει στους γενετιστές να διαμορφώσουν συγκεκριμένα γονίδια, περιλαμβάνοντας πλέον και λέξεις που δεν υπήρχαν στο αρχικό λεξιλόγιο. 

Στη συνέχεια με απλό σχετικά τρόπο, μπορούν να παράγουν έμβια όντα, τα κύτταρα των οποίων έχουν το πειραγμένο κείμενο. Σύμφωνα με τους γενετιστές, όλα αυτά γίνονται για καλό σκοπό, όπως η καταπολέμηση ασθενειών που βασανίζουν τους ανθρώπους, η βελτίωση της ανθεκτικότητας φυτών και ζώων και η ταχύτερη ανάπτυξή τους, ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της πείνας και η βελτίωση του ανθρώπινου είδους προς το επόμενο βήμα εξέλιξης. Το τελευταίο δεν το διαφημίζουν ιδιαίτερα, αλλά αρκετές έρευνες έχουν ήδη εστιάσει σε αυτόν τον τομέα.

Θεωρητικά θα έπρεπε να κοιμόμαστε ήσυχοι, αλλά για κάποιο λόγο 10 επιστήμονες του κλάδου μας τάραξαν αυτήν την ησυχία, δημοσιεύοντας μια επιστολή στο Science, στην οποία ζητούν μέσες άκρες κάποιος να φτιάξει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο για τη δράση τους.

Η ανησυχία των 10 έχει να κάνει με το γεγονός ότι ολοένα και περισσότερα τροποποιημένα είδη, αφήνονται ελεύθερα στη φύση, αλλά και με το γεγονός ότι οι νέες μέθοδοι του genome editing επιτρέπουν πολυπλοκότερες αλλαγές με ευκολότερο τρόπο. Όλοι μας έχουμε γνώση για τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, ωστόσο, πρόσφατα οι επιστήμονες έκαναν κάποιες μετατροπές σε κουνούπια, τα οποία σκέφτονται να αφήσουν ελεύθερα για να καταπολεμήσουν την ελονοσία. Όπως ισχυρίζονται οι ίδιοι δεν πρόκειται για κάτι διαφορετικό από αυτό που συμβαίνει με τα φυτά, τα οποία τροποποιούνται για να είναι περισσότερο ανθεκτικά σε αρρώστιες. Ωστόσο, οι ανήσυχοι γενετιστές πιστεύουν ότι κάποια γονίδια μπορεί να ξεφύγουν από τον έλεγχο και να επηρεάσουν μεγάλους πληθυσμούς φυτών, ζώων και εντόμων. Όσο ταχύτερα αναπαράγεται ένας οργανισμός, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να “διαρρεύσουν” τα τροποποιημένα γονίδια του, τα οποία στη συνέχεια θα ακολουθήσουν τη δική τους εξελικτική πορεία. Αυτό το τελευταίο είναι που δημιουργεί και τις περισσότερες ανησυχίες, αν και στο κείμενο γίνεται και αναφορά για πειραγμένα γονίδια που πιθανώς θα έχουν σκοπό να καταστρέψουν τους οργανισμούς που θα τα ενσωματώνουν στο DNA τους.

Το κείμενο που δημοσιεύτηκε κλείνει ως εξής:

“For emerging technologies that affect the global commons, concepts and applications should be published in advance of construction, testing, and release. This lead time enables public discussion of environmental and security concerns, research into areas of uncertainty, and development and testing of safety features. It allows adaptation of regulations and conventions in light of emerging information on benefits, risks, and policy gaps. Most important, in the case of gene drives, lead time will allow for broadly inclusive and well informed public discussion to determine when and how gene driver should be used.”

του Γιάννη Μουρατίδη

Ας κάνουμε μια απλή σύγκριση. Επιλέγετε να διαβάσετε ένα άρθρο στο Internetπου ο τίτλος του σας τράβηξε την προσοχή. Ξεκινάτε, κάνετε scroll τις πρώτες γραμμές ή ίσως την πρώτη σελίδα παίρνετε μια γεύση και μετά αν δε σας φανεί ενδιαφέρον το εγκαταλείπετε. Πόσοι από εσάς είδατε τη διαφήμιση που βρίσκονταν πάνω από τον τίτλο του άρθρου ή στη στήλη δεξιά του;

Σε μια άλλη περίπτωση ακούτε μουσική στο ραδιόφωνο, η οποία κάποια στιγμή διακόπτεται από μια διαφήμιση και συνεχίζει μερικά δευτερόλεπτα αργότερα. Πόσοι ακούσατε τη διαφήμιση;

Σύμφωνα με μια έρευνα της Chartbeat, περίπου το 40% των ατόμων που έλκονται από τον τίτλο ενός άρθρου, είτε δε διαβάζουν καθόλου το περιεχόμενό του, είτε εγκαταλείπουν την ανάγνωση μετά το πρώτο scroll.

Το ζήτημα είναι αρκετά πιο ουσιαστικό και έχει να κάνει με βασικές αλλαγές στον τρόπο που προσλαμβάνουμε πληροφορία. Η ανάγνωση κειμένων, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, δεν είναι πλέον η μέθοδος που μπορεί να καλύψει την υπερπληροφόρηση που δέχεται ο σύγχρονος άνθρωπος. Το αποτέλεσμα είναι ότι αντί να διαβάζουμε κάνουμε zapping στα κείμενα. Ο ήχος και το video είναι τα κανάλια πρόσληψης που μπορούν να συντονιστούν καλύτερα με την αύξηση του διαθέσιμου όγκου πληροφορίας.

Ας δούμε τώρα τι συμβαίνει με το video. Συνήθως η διαφήμιση είναι στην αρχή ενός video και ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να την παρακάμψει μετά από μερικά δευτερόλεπτα. Εκτός αυτού το video απαιτεί την πλήρη προσοχή του χρήστη, γιατί περιλαμβάνει εικόνα. Οπότε δεν είναι δυνατό να έχει ανοιχτή κάποια άλλη εφαρμογή και παράλληλα να βλέπει video. Μπορεί όμως να κάνει άλλες εργασίες ακούγοντας μουσική.

Ωραία μέχρι εδώ. Ας κάνουμε τώρα ένα συνδυασμό. Τους περασμένους μήνες, ηFacebook ανακοίνωσε την υπηρεσία Facebook Audio ID, η Apple εξαγόρασε τηBeats και ακολούθησε η Google με τη Songza. Όπως φαίνεται για κάποιο λόγο, η μουσική μπήκε ξαφνικά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των γιγάντων της τεχνολογίας.

Καθεμία από τις παραπάνω εταιρείες αποζητά μια πιο στενή σχέση με τους πελάτες της μέσω της μουσικής. Και εκτός από τον προφανή λόγο που είναι η ψυχαγωγία, ο λιγότερο προφανής λόγος είναι μάλλον η διαφήμιση.

Η SoundWave είναι μια startup με έδρα το Δουβλίνο, η εφαρμογή της οποίας έχει πάρει έγκριση να είναι κομμάτι του Google Wear που ανακοίνωσε η Google στο συνέδριο της. Η εφαρμογή δημιουργεί αυτόματα playlists, οι οποίες είναι εμπνευσμένες από τα ακούσματα του χρήστη και στη συνέχεια μπορεί να μοιράσει τις λίστες σε ομάδες ή κοινότητες που συμμετέχει. Οι λίστες μπορούν να περιλαμβάνουν μουσικά διαλείμματα, τα οποία φυσικά μπορούν να γεμίσουν με διαφημιστικά μηνύματα, επίσης στοχευμένα στις προτιμήσεις των ακροατών. Σε λιγότερο από ένα έτος, ο Mark Cuban, δημιουργός της εφαρμογής, έχει δεχτεί ήδη αρκετές προτάσεις εξαγοράς.

Η διαφήμιση ψάχνει να βρει το δρόμο της στη ψηφιακή εποχή και ήδη διαφημιζόμενοι και πελάτες είναι αρκετά αναστατωμένοι σχετικά με την αποτελεσματικότητα των νέων μέσων. Ίσως σε κάποιους εξ αυτών, η μουσική ακούγεται σαν ένα πιο παραδοσιακό κανάλι.

του Γιάννη Μουρατίδη

Στις αναπτυγμένες χώρες το λιανεμπόριο μπορεί να αποτελεί μέχρι και το 14% της συνολικής οικονομίας και να απασχολεί μέχρι και το 20% των εργαζομένων. Όπως και σε κάθε άλλο τομέα της οικονομίας, η τεχνολογία έχει συνδεθεί με το λιανεμπόριο σχεδόν από τα τέλη του 19ου αιώνα με τη χρήση της πρώτης ταμειακής μηχανής. Ωστόσο, ενώ μέχρι και το 1980, η τεχνολογία επηρέαζε κυρίως τις διαδικασίες του λιανεμπορίου, το Internet άλλαξε τον τρόπο που γίνονται οι αγορές. Ο αγοραστής δεν είναι απαραίτητο πλέον να επισκεφθεί το κατάστημα και αυτή είναι μια αλλαγή που εξελίσσει ταχύτατα τη μορφή του λιανεμπορίου.

Μέχρι και τις αρχές του 21ου αιώνα, ο στόχος ενός λιανέμπορου ήταν σχετικά απλός. Χρησιμοποιώντας τη βιτρίνα και τη διαφήμιση προσπαθούσε να φέρει στο κατάστημα περισσότερους πελάτες σε σχέση με τον ανταγωνιστή του. Έχοντας αποφασίσει να αγοράσω ένα νέο smart phone, αρχικά έκανα αρκετό web surfingγια να διαβάσω κριτικές ειδικών και άλλων αγοραστών. Στη συνέχεια επισκέφθηκα ένα κατάστημα για να το δω σε φυσική μορφή. Μετά έκανα έρευνα μέσω μιας υπηρεσίας σύγκρισης τιμών και διαπίστωσα ότι μπορώ να το αγοράσω από ένα ψηφιακό κατάστημα σχεδόν 100 ευρώ φθηνότερα. Έκανα την παραγγελία πλήρωσα, επέλεξα πληρωμή με αντικαταβολή και μετά από μερικές μέρες είχα το προϊόν.

Ενδεχομένως δεν θα έκανα το ίδιο αν ήθελα να αγοράσω ένα ρούχο ή τρόφιμα. Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνες, άτομα νεότερων ηλικιών έχουν ξεπεράσει τα εμπόδια που υπάρχουν στο δικό μου τρόπο σκέψης για την αγορά αυτών των ειδών.

Είναι ξεκάθαρο ότι το φυσικό κατάστημα απειλείται με συρρίκνωση. Στις ΗΠΑ, όπου η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου αντιστοιχεί περίπου στο 15% των συνολικών αγορών λιανικής, τα shopping malls έχουν αρχίσει ήδη να υποφέρουν. Αν οι αναλυτές έχουν δίκιο σε 10 με 15 χρόνια, τα malls στις ΗΠΑ δεν θα είναι πλέον χώροι αγορών και θα επιβιώσουν ως χώροι συνάντησης και ψυχαγωγίας.

Τα καλά νέα για τους λιανέμπορους είναι ότι έχουν πλέον στα χέρια τους τα εργαλεία που χρειάζονται για να περάσουν στη ψηφιακή εποχή, σε τιμές που κάνουν τα περισσότερα από αυτά προσβάσιμα σε όλους.

Κάποιες τάσεις που αναμένεται να επηρεάσουν το λιανεμπόριο στο άμεσο μέλλον περιγράφονται από μια πρόσφατη έρευνα της ΜcKinsey. Καταρχήν, η συλλογή και ανάλυση δεδομένων ορίζει την εικόνα του πελάτη στο ψηφιακό κόσμο, όπως στο παρελθόν την όριζε η επικοινωνία πρόσωπο με πρόσωπο. Οι αισθητήρες που μέχρι το 2020 θα βρίσκονται σε περισσότερες από 50 δισεκατομμύρια συσκευές, διευρύνουν τη ματιά του λιανέμπορου σε χώρους που ήταν αδύνατο να φτάσει. Το οικιακό ψυγείο τον ενημερώνει πότε έχει τελειώσει ένα τρόφιμο και το smart phone αποκαλύπτει τη θέση του αγοραστή.

Την εικόνα συμπληρώνουν τα κοινωνικά δίκτυα, τα οποία στην πράξη αποκαλύπτουν το χαρακτήρα του πελάτη, αλλά και τη ψυχολογική του διάθεση σε μια συγκεκριμένη περίοδο ή ακόμα και στο διάστημα των τελευταίων δύο ωρών.

Ο συνδυασμός όλων αυτών των δεδομένων δεν είναι κάτι απλό, όπως αρκετοί προμηθευτές τεχνολογικών λύσεων προσπαθούν να παρουσιάσουν. Ωστόσο, δεν είναι και απαραίτητο ένας λιανέμπορος να φτάσει στην κορυφή από τη μια μέρα στην άλλη. Άλλωστε, η εξέλιξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα μοιάζει ακόμα με την κίνηση ενός τραμ που κάποιος μπορεί με λίγο τρέξιμο να προλάβει.

του Γιάννη Μουρατίδη

Το 1995, ο Douglas Coupland εκδίδει μέσω του οίκου HarperCollins το μυθιστόρημα Microserfs. Ένα κομμάτι του μυθιστορήματος εξελίσσεται στα γραφεία της Microsoft, όπου οι εργαζόμενοι έχουν διαμορφώσει σαν να είναι το σπίτι τους, οπότε πρακτικά μένουν εκεί αφοσιωμένοι στα projects τους, χωρίς να έχουν επαφή με τον έξω κόσμο.

Τον Ιούνιο του 2003, η εταιρεία Linden Lab παρουσιάζει το Second Life, έναν εικονικό κόσμο, όπου οι φίλοι της τεχνολογίας μπορούν να δημιουργήσουν έναalter ego, να διαμορφώσουν το σπίτι τους, να ντυθούν όπως φαντάζονται και φυσικά να επικοινωνήσουν με τα alter ego άλλων ανθρώπων.

Σήμερα, εταιρείες, όπως η Facebook, η Google και η Apple, προσφέρουν στους εργαζόμενους τη δυνατότητα να διαμορφώσουν το χώρο εργασίας τους με εξατομικευμένες αισθητικές παρεμβάσεις. Η εικόνα του χώρου εργασίας, όπου στόχος είναι η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση του κάθε τετραγωνικού μέτρου, για κάτι “χρήσιμο” και “παραγωγικό” δεν έχει καμία σχέση με τους χώρους των γραφείων της Google, στα οποία υπάρχουν τεράστια living room γεμάτα από αναπαυτικές μαξιλάρες και ψυχαγωγικά παιχνίδια, gourmet εστιατόρια, χώρους για χαλάρωση με μπανιέρες που έχουν απέναντί τους ενυδρεία, παιδικές χαρές για να απασχολούνται τα παιδιά των εργαζόμενων γονέων και διακόσμηση που θα ζήλευαν οι λάτρεις των σχετικών περιοδικών.

Πέρσι το Νοέμβριο, η Google ανακοίνωσε ότι θα επενδύσει 1,2 δις ευρώ, προκειμένου να αγοράσει το οικόπεδο και να χτίσει τα κεντρικά της γραφεία στο Λονδίνο, τα οποία όπως αναφέρει σε δήλωση του εκπρόσωπος της εταιρείας, “θα είναι σχεδιασμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε να κάνουν την εργασία να μοιάζει με παιχνίδι”. Το κτίριο θα έχει συνολική επιφάνεια 93.000 τετραγωνικά μέτρα για να στεγάζει περίπου 4.500 εργαζόμενους, δηλαδή πάνω από 20 τετραγωνικά μέτρα ανά εργαζόμενο.

Η Apple προετοιμάζει τα δικά της κεντρικά γραφεία στο Cupertino της Καλιφόρνια, έχοντας αποκτήσει μια έκταση 260.000 τετραγωνικών μέτρων, όπου μεταξύ άλλων θα εγκατασταθεί και το κτίριο που έχει γίνει γνωστό ως “The Mothership”. Σε αυτό θα στεγαστούν περίπου 13.000 μηχανικοί και σχεδιαστές της εταιρείας. ΗApple πρόκειται να δαπανήσει 5 δισεκατομμύρια δολάρια, προκειμένου, όπως αναφέρει σε δήλωσή της “Να δημιουργήσει ένα περιβάλλον με αναρριχητικούς τοίχους, γήπεδα γκολφ και ότι άλλο χρειάζεται ένας εργαζόμενος για να είναι ευτυχισμένος”.

Αν ένας εργαζόμενος είναι τελικά τόσο ευτυχισμένος στο χώρο της εργασίας του γιατί να θέλει να φύγει από αυτόν; Μέσα σε μια κωμόπολη 4.500 ή 13.000 κατοίκων, μπορεί να βρει δωρεάν ή σε χαμηλές τιμές φαγητό και ψυχαγωγία, μπορεί να δημιουργήσει κοινωνικές και ερωτικές σχέσεις, μπορεί να πετυχαίνει σημαντικά πράγματα (projects) που θα τον κάνουν να νοιώθει όμορφα και μπορεί να κοιμηθεί και να ξυπνήσει ότι ώρα θέλει χωρίς να έχει το άγχος της μετακίνησης.

Κανείς πρακτικά δεν τον εμποδίζει να φύγει αλλά γιατί να το κάνει;

Ο πραγματικός χώρος εργασίας είναι εξίσου όμορφος, ίσως και πιο όμορφος από αυτόν που θα μπορούσε να δημιουργήσει στο Second Life. Μόνο που υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα. Η εταιρεία που εργάζεται έχει στόχο το κέρδος και αν αυτό δεν είναι αρκετό, τότε μεταξύ άλλων θα χρειαστεί να απολύσει μερικές χιλιάδες “ευτυχισμένους” ανθρώπους, οι οποίοι θα πρέπει να ζήσουν στην πραγματική ζωή. Θα είναι άραγε έτοιμοι για αυτήν;

του Γιάννη Μουρατίδη