Όποιος ασχολείται με τη φωτογραφία, δηλαδή σχεδόν όλοι πλέον, γνωρίζει ότι οι περισσότερες ψηφιακές μηχανές, διαθέτουν δύο καταστάσεις λειτουργίας. Αυτόματη και χειροκίνητη. Αν για παράδειγμα θέλουμε μια φωτογραφία από ένα τοπίο, επιλέγουμε το αντίστοιχο πρόγραμμα και το λογισμικό της μηχανής αναλαμβάνει να φτιάξει τις ρυθμίσεις ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Το πιθανότερο είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε χρησιμοποιήσει ποτέ τη χειροκίνητη λειτουργία, καθώς οι ρυθμίσεις χρειάζονται γνώσεις και χρόνο, οπότε υπάρχει το ενδεχόμενο να χάσουμε το στιγμιότυπο.

Μια ανάλογη εικόνα διαμορφώνεται τα τελευταία χρόνια και στην αγορά του λογισμικού για υπολογιστές. Ο προσωπικός μας υπολογιστής ή το smart phoneσπάνια είναι ρυθμισμένα εξ αρχής για να μας ρωτούν αν θέλουμε να κάνουμε κάποια επιλογή σχετικά με τις αναβαθμίσεις του λειτουργικού και των εφαρμογών. Συνήθως είναι μια εργασία που γίνεται στο παρασκήνιο και εξασφαλίζει ότι θα έχουμε την καλύτερη έκδοση του λογισμικού και την καλύτερη προστασία του συστήματος.

Στο πλαίσιο του Ignite, το μεγαλύτερο τεχνικής φύσεως συνέδριο της Microsoft, το οποίο ξεκίνησε προχθές, η εταιρεία ανακοίνωσε στην πρώτη κεντρική ομιλία, τοWindows Update for Business, μια cloud based έκδοση του Windows Server Update Services, το οποίο είναι ο θεμέλιος λίθος του patch management των προϊόντων της εταιρείας.

Το γεγονός δεν είναι ασύνδετο με την επερχόμενη 10η έκδοση των Windows, η οποία πρακτικά θα αναβαθμίζεται διαρκώς, χωρίς ο χρήστης να χρειάζεται να κάνει επανεγκατάσταση ή αναβάθμιση από κάποια παλαιότερη έκδοση. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η cloud based έκδοση, ουσιαστικά προτρέπει τους χρήστες να επιλέξουν τα patches που θέλουν να εγκαταστήσουν, σύμφωνα με απαίτηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων που δεν θέλουν να επιτρέπουν στην εταιρεία να αλλάζει τους υπολογιστές τους ανεξέλεγκτα.

Την περασμένη χρονιά καταγράφηκαν αρκετά περιστατικά με λογισμικά που πέρα από τη βασική τους εργασία, είχαν και ένα δεύτερο ρόλο, ο οποίος ήταν να εκθέτουν τα δεδομένα των υπολογιστών σε μη εξουσιοδοτημένα άτομα. Το πιο πρόσφατο είναι το παράδειγμα της Lenovo, Μέσα σε λιγότερο από τρεις μήνες στους υπολογιστές της εταιρείας, η οποία είναι πλέον ο μεγαλύτερος κατασκευαστής PC παγκοσμίως, βρέθηκαν δύο κενά ασφαλείας στο update σύστημα, τα οποία έδιναν τη δυνατότητα σε hackers να παρακάμψουν τους μηχανισμούς πιστοποίησης και να αντικαταστήσουν προγράμματα της Lenovo με malware.

Οι CIOs ζητούν αυτοματισμούς, ώστε να διαχειρίζονται χιλιάδες φυσικούς ή εικονικούς υπολογιστές, εξοικονομώντας χρόνο για να λαμβάνουν πιο στρατηγικές αποφάσεις που συντονίζουν την ανάπτυξη της ITC υποδομής με την επιχειρηματική λειτουργία. Αυτό φυσικά θέλουν να το εκμεταλλευτούν οι εταιρείες για να δέσουν περισσότερο τους πελάτες, δεδομένου ότι οι αυτοματισμοί δημιουργούν συνήθως σχέσεις εξάρτησης.

Ωστόσο, σε μια αγορά που η πληροφορία είναι ίσως πιο σημαντικό περιουσιακό στοιχείο από το χρήμα ή τη στρατιωτική ισχύ, χρειάζεται να διατηρήσουμε μια εγρήγορση όσον αφορά τους “φύλακες” που εμπιστευόμαστε.

Γιάννης Μουρατίδης

Κομμάτια που συνθέτουν το παζλ των mobile payments φαίνεται να βρίσκουν τη θέση τους τη χρονιά που διανύουμε. Μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, όπως η Apple, Samsung και Google έκαναν στρατηγικές κινήσεις την περασμένη χρονιά για να τοποθετηθούν κατάλληλα στο νέο αναπτυξιακό πεδίο.

Σύμφωνα με την αναφορά “Technology, Media & Telecommunications (TMT) Predictions” της Deloitte, μέχρι το τέλος της χρονιάς το 5% των 650 εκατομμυρίων συσκευών που υποστηρίζουν την τεχνολογία NFC θα χρησιμοποιούνται τουλάχιστον μια φορά κάθε μήνα για ανέπαφες συναλλαγές. Αν και το ποσοστό φαίνεται μικρό, είναι ένα τεράστιο άλμα από το 0,5% των 450 εκατομμυρίων συσκευών της περασμένης χρονιάς. Η Forrester προβλέπει ότι οι mobile payments στις ΗΠΑ θα διαμορφωθούν από τα 52 δισεκατομμύρια δολάρια το 2014 στα 142 δισεκατομμύρια δολάρια το 2019. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι περίπου το 12% αυτού του ποσού αντιστοιχεί σε peer to peer transfers.

Ένα μεγάλο βάρος της ανάπτυξης αναλογεί στις πλάτες των χρηματοπιστωτικών οργανισμών, οι οποίοι θα πρέπει να συνεργαστούν στενά με τους κατασκευαστές φορητών και wearable συσκευών, ώστε να δημιουργήσουν λειτουργικές και ασφαλείς εφαρμογές που θα πείσουν τους χρήστες να αλλάξουν τις συνήθειες πληρωμών τους. Τα βιομετρικά στοιχεία αναμένεται να παίξουν καθοριστικό ρόλο στον τομέα της ασφάλειας και ήδη αρκετές εταιρείες, όπως η American Express, πειραματίζονται με την αναγνώριση προσώπου, η οποία θα λειτουργεί ανεξάρτητα ή σε συνδυασμό με την αναγνώριση δακτυλικών αποτυπωμάτων.

Το Apple Pay που εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2014 με τις συσκευές iPhone 6 καιApple Watch, θα λειτουργήσει σύμφωνα με τους αναλυτές καταλυτικά στην ανάπτυξη των mobile payments. Η βαρύτητα του brand της Apple ελκύει επιχειρήσεις και χρήστες και σύμφωνα με στοιχεία που διέθεσε η Apple περισσότερες από ένα εκατομμύριο κάρτες καταχωρίσθηκαν στην πλατφόρμα στις τρεις πρώτες μέρες της διαθεσιμότητάς της.

Μπορεί στον αναπτυγμένο κόσμο, οι mobile payments να σχετίζονται σε αυτήν τη φάση κυρίως με τους ενθουσιώδεις χρήστες της τεχνολογίας, αλλά υπάρχουν περιοχές που είναι στοιχείο της καθημερινότητας. Μια τέτοια χώρα από τις 89 στο σύνολο, είναι η Κένυα, όπου η υπηρεσία M-PESA λειτουργεί από το 2007 και μέσω αυτής πραγματοποιούνται συναλλαγές αξίας 2,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων μηνιαίως. Οι χρήστες της υπηρεσίας μπορούν να αγοράσουν αγαθά, να πληρώσουν λογαριασμούς υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και να αγοράσουν αεροπορικά εισιτήρια, όλα από το κινητό τους, χωρίς να έχουν τραπεζικό λογαριασμό. Παρόμοιες υπηρεσίες αναπτύσσονται με γρήγορους ρυθμούς στην Παραγουάη, το Πακιστάν και τη Λατινική Αμερική. Τι μπορεί να σημαίνει άραγε αυτή η εξέλιξη για το τραπεζικό σύστημα; Σύμφωνα με τη Παγκόσμια Τράπεζα, οι μετανάστες εργαζόμενοι μεταφέρουν κάθε χρόνο περίπου 550 δισεκατομμύρια δολάρια από τις χώρες που εργάζονται στις πατρίδες τους. Για τις συναλλαγές αυτές χρησιμοποιούν money transfer υπηρεσίες, οι οποίες συνήθως έχουν υψηλές χρεώσεις ή για να αποφύγουν τις χρεώσεις επιλέγουν να στέλνουν τα χρήματα μέσω του ταχυδρομείου με αρκετό ρίσκο. Ένα διεθνές σύστημα, όπως το M-PESA θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα disrupt στη συγκεκριμένη αγορά και να μεταφέρει τις προμήθειες σε ταμεία εκτός τραπεζών.

Πρόσφατα, η Facebook παρουσίασε μια νέα υπηρεσία που επιτρέπει στους χρήστες της να μεταφέρουν μεταξύ τους μικροποσά με ένα απλό μήνυμα. Η υπηρεσία παρέχεται δωρεάν, αλλά σε αντίθεση με το M-PESA απαιτεί από το χρήστη να διαθέτει μια κάρτα Mastercard ή VISA, όπως άλλωστε συμβαίνει και με άλλες πλατφόρμες μεταφοράς χρημάτων στις αναπτυγμένες χώρες, όπου οι προσπάθειες αυτές δεν είναι εύκολο να απαγκιστρωθούν από το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Σε αυτή τη φάση, το ενδιαφέρον εστιάζει στη ψυχολογία των αγοραστών. Συστήματα πολύ πιο ώριμα από τις mobile payments, όπως οι πλαστικές κάρτες για παράδειγμα, σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν καταφέρει να αλλάξουν τη συνήθεια των αγοραστών να πληρώνουν με μετρητά. Τουλάχιστον, όπου ακόμα έχουν την επιλογή να το κάνουν.

Γιάννης Μουρατίδης

Στις αρχές της δεκαετίας του 90, άνθισαν στην ελληνική αγορά οι υπολογιστές κατά παραγγελία. Οι Έλληνες συναρμολογητές συνδύαζαν διαφορετικά εξαρτήματα, προσπαθώντας να πετύχουν τις βέλτιστες επιδόσεις στις δοκιμές των περιοδικών πληροφορικής, γεγονός που εξασφάλιζε πωλήσεις ίσως και εκατοντάδων μονάδων. Τότε, τρεις μεγάλες ελληνικές εταιρείες αποφάσισαν να αλλάξουν τους όρους του παιχνιδιού και να συναρμολογήσουν υπολογιστές, οι οποίοι είχαν συγκεκριμένη σύνθεση και επέτρεπαν στον αγοραστή να κάνει περιορισμένες διαφοροποιήσεις. Τα συστήματα αυτά ήταν γνωστά ως “κλειστά” και δημιούργησαν αρκετές αντιδράσεις στους οπαδούς των “ανοιχτών” συστημάτων.

Πριν από 5 περίπου χρόνια, η Oracle έδωσε 7,4 δισεκατομμύρια δολάρια για να αγοράσει τη Sun Microsystems, μια κίνηση που δεν πήρε και τα καλύτερα σχόλια από τους αναλυτές. Ωστόσο, ο Larry Ellison είχε κάτι στο νου του που μπορεί να μην το είχε συζητήσει με πολλούς, αλλά το συζητούσε συχνά με το φίλο του Steve Jobs. Το 2007 παρουσιάστηκε στις ΗΠΑ το πρώτο iPhone, το οποίο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο ορισμός του “κλειστού” συστήματος. Το υλικό και το λογισμικό της συσκευής είναι σχεδιασμένα για να συνεργάζονται, τουλάχιστον θεωρητικά, άψογα μεταξύ τους, αλλά σε αντίθεση με το λειτουργικό Android της Google, το iOSτης Apple δεν είναι διαθέσιμο σε άλλους κατασκευαστές.

Η φιλοσοφία ήταν ότι ένα σύστημα, του οποίου όλα τα στοιχεία έχουν σχεδιαστεί για να ταιριάζουν απόλυτα μεταξύ τους, θα είναι ταχύτερο και πιο αξιόπιστο, από κάποιο άλλο σύστημα, το οποίο προσπαθεί να ταιριάξει υλικά και λογισμικά διαφορετικών κατασκευαστών που το καθένα προσφέρει διαφορετική λειτουργία.

Η Oracle ακολούθησε τα βήματα της Apple και δημιούργησε ένα κουτί, το οποίο είχε μέσα τα πάντα, δηλαδή επεξεργαστές, μνήμες, αποθηκευτικούς χώρους, κάρτες δικτύωσης και φυσικά λογισμικό. Η Oracle ονόμασε αυτή την κατηγορία συστημάτων “engineered systems” και πριν λίγο καιρό παρουσίασε την πιο πρόσφατη σειρά, τοOracle X5. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στην παρουσίαση της νέας σειράς, ηOracle έχει ήδη διαθέσει στην αγορά 10.000 μονάδες και σύμφωνα με την Gartnerείναι η μόνη που το τρίτο οικονομικό τρίμηνο του 2014, είδε τα έσοδα της στη συγκεκριμένη κατηγορία να αυξάνονται κατά 2%, ενώ ανταγωνιστές, όπως η IBM και η HP είχαν λιγότερα έσοδα κατά 29% και 10% αντίστοιχα.

Πλέον, η Oracle θεωρεί πιο επικίνδυνο ανταγωνιστή τη Cisco, η οποία σε συνεργασία με την EMC, έχει μπει επίσης δυναμικά στην αγορά των engineered systems. Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Oracle είναι το λογισμικό, δεδομένου ότι μετά από μια καταιγίδα εξαγορών τα τελευταία χρόνια, έχει πλέον στην κατοχή πολλές από τα πιο αναγνωρισμένες και ευρέως εγκατεστημένες επιχειρηματικές εφαρμογές.

Σύμφωνα με μια συνέντευξη που παραχώρησε ο John Fowler, executive vice president της Oracle και πρώην στέλεχος της Sun Microsystems, οι πρώτοι αγοραστέςengineered systems ήταν συνήθως εταιρείες που είχαν να επιλύσουν ένα δύσκολο πρόβλημα με απλό τρόπο. Πλέον, οι αγοραστές επιλέγουν τα συστήματα αυτά γιατί είναι και οικονομικότερα σε σχέση με άλλες εναλλακτικές.

Στόχος της εταιρείας είναι να μετατρέψει το data center, όσο αυτό είναι εφικτό, σε ένα χώρο που φιλοξενεί commodity συστήματα, τα οποία απλά μπαίνουν στην πρίζα και λειτουργούν.

Τα νούμερα δείχνουν ότι η αγορά αποδέχεται αυτή τη φιλοσοφία και είναι έτοιμη να θυσιάσει τις πολλαπλές επιλογές για να εξασφαλίσει τη βεβαιότητα μιας γρήγορης, αξιόπιστης και οικονομικής λύσης. Παράλληλα βέβαια δέχεται και τη εξάρτηση από έναν μόνο προμηθευτή, ο οποίος ορίζει τα χαρακτηριστικά του συστήματος την τιμή αγοράς και το συμβόλαιο συντήρησης.

Γιάννης Μουρατίδης

Η Margrethe Vestager ανέλαβε πρόσφατα επικεφαλής της επιτροπής ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όπως φαίνεται μπήκε δυναμικά στο ρόλο της.

Η επίτροπος δεν είναι σύμφωνη με τις διαφορετικές τιμές που χρεώνουν οι εταιρείες ηλεκτρονικού εμπορίου για τα ίδια αγαθά σε σχέση με τη χώρα που βρίσκεται ο αγοραστής ή με τις διαφοροποιήσεις της ίδιας υπηρεσίας σε διαφορετικές χώρες.

Για παράδειγμα, ένας συνδρομητής της Netflix στις Βρυξέλλες πληρώνει το ίδιο τίμημα με ένα συνδρομητή στη Βρετανία, αλλά ο πρώτος έχει πρόσβαση σε μικρότερη ποικιλία περιεχομένου. Σε μια άλλη περίπτωση, ένας αγοραστής που θα προμηθευτεί το iPhone 6 στο ισπανικό Apple Store, θα το πληρώσει περίπου 50 ευρώ φθηνότερα από κάποιον που θα το αγοράσει στο Βρετανικό Apple Store.

Ενώ ένας κάτοικος της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να ταξιδέψει σε οποιαδήποτε χώρα να αγοράσει ένα προϊόν και να επιστρέψει στη χώρα του, χωρίς πρακτικά να υποχρεώνεται σε συνοριακό έλεγχο, στις ψηφιακές αγορές υπάρχουν σύνορα. Σύμφωνα με την Margrethe Vestager, με τη χρήση εξειδικευμένου λογισμικού, το οποίο εντοπίζει τη γεωγραφική θέση του αγοραστή, κάποιες εταιρείες επιτρέπουν πωλήσεις μόνο από το ηλεκτρονικό κατάστημα που βρίσκεται στην ίδια χώρα με τον αγοραστή, εμποδίζοντάς τον ουσιαστικά να περάσει τις πόρτες του ηλεκτρονικού καταστήματος σε άλλες χώρες.

Στόχος της επιτροπής εμπορίου είναι να μπορούν όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες να έχουν πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες ανεξάρτητα από τη χώρα που ζουν ή ταξιδεύουν μέσα στην Ευρώπη. Το νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο για να γίνει κάτι τέτοιο υπάρχει από το 2010, αλλά η εφαρμογή του συναντά αντιστάσεις κυρίως εξαιτίας των συμφωνιών μεταξύ κατασκευαστών και λιανέμπορων.

Αν τελικά τα ψηφιακά σύνορα καταργηθούν, δημιουργείται ένα ευρύτερο πλαίσιο ανταγωνισμού, στο οποίο θα υπάρξουν αρκετά “παράδοξα”.

Ένα ηλεκτρονικό κατάστημα στην Ελλάδα των 10 εκατομμυρίων καταναλωτών, θα ανταγωνίζεται το αντίστοιχο στη Γερμανία των 50 εκατομμυρίων καταναλωτών. Αυτό σημαίνει ότι ο προμηθευτής του προϊόντος είτε θα πρέπει να δώσει την ίδια τιμή σε μια επιχείρηση που πουλάει 100 μονάδες με μια άλλη που πουλάει 100.000 μονάδες, είτε μια από τις δύο επιχειρήσεις θα πρέπει να περιορίσει πολύ το περιθώριο κέρδους της για να ανταγωνιστεί την άλλη.

Ένα δεύτερο παράδοξο έχει να κάνει με το service του προϊόντος. Ο τοπικός service provider θα πρέπει εντός της περιόδου εγγύησης να προσφέρει υποστήριξη σε ένα προϊόν, το οποίο δεν έχει περάσει από την τοπική αντιπροσωπεία. Οπότε, η αντιπροσωπεία θα χρειαστεί να τον υποστηρίξει με ανταλλακτικά σε συμφωνία με τον κατασκευαστή. Θεωρητικά δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, εφόσον ο κατασκευαστής αναλάβει να επωμιστεί το κόστος των logistics και της εργασίας.

Το θέμα γίνεται πιο περίπλοκο όταν η πώληση αφορά ψηφιακό περιεχόμενο. Οι άδειες αναπαραγωγής ταινιών και μουσικής έχουν γεωγραφικούς περιορισμούς. Οπότε και σε αυτήν την περίπτωση, οι εταιρείες παραγωγής θα χρειαστεί να αλλάξουν την πολιτική τους και να δουν τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σαν μια ενιαία αγορά.

Για τον καταναλωτή όλα αυτά ακούγονται σαν ένα εισιτήριο για τον παράδεισο. Οι υπηρεσίες σύγκρισης τιμών θα τον βοηθούν να εντοπίζει την καλύτερη προσφορά σε μια ευρύτερη αγορά και να εξοικονομεί σε χρήμα ή να βρίσκει προϊόντα καλύτερης ποιότητας.

Το ελληνικό λάδι για παράδειγμα με τιμή πώλησης κοντά στα 5 ευρώ το λίτρο, θα είναι για το Γερμανό καταναλωτή μέχρι και 3 φορές φθηνότερο. Η μήπως όχι; Στα προϊόντα, σε αντίθεση με τις υπηρεσίες που είναι άυλες, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το κόστος μεταφοράς. Αν και τα τελευταία χρόνια, οι τιμοκατάλογοι των μεταφορών έχουν μειωθεί αρκετά, είναι πιθανό για κάποια προϊόντα, οι διαφορές τιμής να μειώνονται εξαιτίας του μεταφορικού κόστους, τόσο που να μην αξίζει η αγορά από άλλη χώρα.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το θέμα του ΦΠΑ. Σε ποια χώρα ο αγοραστής θα αποδίδει το ΦΠΑ του προϊόντος που αγοράζει; Το πρόβλημα φαίνεται να λύνει η ρύθμιση MOSS για την οποία μπορείτε να διαβάσετε περισσότερες πληροφορίες σε αυτό το κείμενο.

Άραγε, θα μπορούσε μια ευρωπαϊκή ντιρεκτίβα να επηρεάσει την εμπορική πολιτική πολυεθνικών εταιρειών, οι οποίες δραστηριοποιούνται και εκτός των χωρών της ένωσης;

Γιάννης Μουρατίδης

Ευχαριστούμε τον Φώτη Αντωνόπουλο, Board Member του Greek eCommerce Association για τις προτάσεις που μας έκανε όσον αφορά τη διαμόρφωση του άρθρου.

Σύμφωνα με την ολιστική ιατρική, ο άνθρωπος δεν είναι απλά μια βιολογική μηχανή και για αυτό όταν προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα υγείας δεν πρέπει να περιοριζόμαστε απλά στην αντιμετώπιση ενός βιολογικού συμπτώματος, αλλά να προσπαθούμε για μια γενικότερη βελτίωση της κατάστασης υγείας του ατόμου.

Ωστόσο, αρκετοί ερευνητές, κυρίως του δυτικού κόσμου, δε φαίνεται να συμφωνούν με αυτήν την άποψη. Τον περασμένο Ιανουάριο, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε μια νέα κυβερνητική πρωτοβουλία με την ονομασία Precision Medicine Initiative, την οποία προίκισε με 215 εκατομμύρια δολάρια. Στόχος των πρακτικών precision medicine ή αλλιώς personalized medicine είναι η χρήση γενετικής μηχανικής για την ανάπτυξη θεραπειών που θα είναι προσαρμοσμένες στο γενετικό προφίλ του ασθενή.

Σύμφωνα με τον Jonathan Sheldon, αντιπρόεδρο της τμήματος Health Sciences τηςOracle, ειδικά στον τομέα της ογκολογίας, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός γενετικών δεικτών που μπορούν να προκαθορίσουν πως ένας ασθενής θα αντιδράσει σε μια θεραπεία. Για παράδειγμα, μια συγκεκριμένη μετάλλαξη εμφανίζεται στο 50% των ασθενών με μελάνωμα και έχει φανεί στις κλινικές δοκιμές ότι υπάρχει ένα φάρμακο που προσφέρει αποτελεσματικότερη θεραπεία σε αυτούς τους ασθενείς.

Ένα μεγάλο ποσοστό από το ποσό που θα διαθέσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία μιας τράπεζας, στην οποία εκατομμύρια εθελοντές θα καταθέσουν τη γενετική τους ταυτότητα. Οι πληροφορίες αυτές θα είναι διαθέσιμες σε όλες τις επιστημονικές ομάδες που ενδιαφέρονται να κάνουν έρευνα.

Τα υπόλοιπα χρήματα θα αξιοποιηθούν στην έρευνα γενετικών δεικτών που συνδέονται με τον καρκίνο, τη αναδιαμόρφωση των συστημάτων της FDA, η οποία δίνει την τελική έγκριση πριν ένα φάρμακο βγει στο εμπόριο και τη δημιουργία νέων προτύπων, τα οποία θα εξασφαλίζουν τη φύλαξη και μεταφορά των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.

Είναι ξεκάθαρο ότι η πληροφορική τεχνολογία υφαίνεται στο ρούχο της ιατρικής επιστήμης. Αυτή η διαδικασία έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια, με την χρήση των υπερυπολογιστών ως καταλύτη στην έρευνα της φαρμακευτικής βιομηχανίας. Ωστόσο, αυτό που αλλάζει είναι η ποιότητα της πληροφορίας που θα έχουν πλέον στη διάθεσή τους τα συστήματα ανάλυσης δεδομένων. Καθώς η τάση του precision medicine θα βρίσκει περισσότερους υποστηρικτές, οι αλγόριθμοι που αντιλαμβάνονται τα δεδομένα του γενετικού κώδικα θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις ρίζες του ανθρώπινου είδους.

Ας φανταστούμε πως θα λειτουργεί σε δέκα χρόνια από σήμερα ένας γιατρός, όταν θα χρειάζεται να προσφέρει θεραπεία στον ασθενή του. Πολύ πιθανό να έχει αρκετή συμμετοχή στη φάση της διάγνωσης. Έχοντας στη διάθεση του το σύνολο της απεικόνισης των ιατρικών εξετάσεων θα πρέπει να καταλήξει σε ένα συμπέρασμα για την ασθένεια. Στη συνέχεια, ο ρόλος του γίνεται λιγότερο κεντρικός. Μια απλή εξέταση αίματος αποκαλύπτει το γενετικό χάρτη του ασθενή, σε λιγότερο από μισή ώρα και με κόστος κάτω από 100 δολάρια. Η πληροφορία μεταφέρεται σε έναν υπερυπολογιστή, ο οποίος τη συνδυάζει με τη γνώση που έχει αποκτήσει από εκατομμύρια άλλα περιστατικά, τη γνώση που έχει για την αποτελεσματικότητα των διαφορετικών θεραπειών και στέλνει στο tablet του γιατρού την ετυμηγορία του.

Φυσικά, ο γιατρός έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί την πρόταση της μηχανής και να ενεργήσει όπως εκείνος θεωρεί καλύτερο. Δεν μπορούμε να ξέρουμε από τώρα τι θα συμβεί. Αν οι μηχανές τα καταφέρνουν καλά με τις προβλέψεις, τότε μάλλον οι γιατροί θα τις ακούν και θα παίρνουν λιγότερες πρωτοβουλίες. Η περιοδική μέτρηση των δεικτών υγείας θα αποτυπώνει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας, όπως άλλωστε γίνεται και τώρα, δίνοντας στον υπολογιστή τις πληροφορίες που θα χρειάζεται για να κάνει μεταβολές.

Μπορούμε βέβαια να σκεφτούμε αρκετούς τομείς της ιατρικής, όπως η οδοντιατρική και η ορθοπεδική, που δεν θα επηρεαστούν σημαντικά από τις εξελίξεις. Επίσης, μπορούμε να υποθέσουμε ότι μια μερίδα γιατρών δεν θα παραδώσει εύκολα τη θέση της στις μηχανές, θεωρώντας ίσως ότι η ψυχρή λογική του 0 και 1, κρύβει κάποιους κινδύνους.

Γιάννης Μουρατίδης

Κάθε smart phone έχει τουλάχιστον δύο μάτια που μπορούν να δουν το περιβάλλον με αρκετή πιστότητα. Προσωρινά, οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν κυρίως τις κάμερες των φορητών συσκευών για λήψη φωτογραφιών, καταγραφή video και video calls.Ωστόσο, μια ανακοίνωση της Qualcomm την περασμένη εβδομάδα είναι πολύ πιθανό να βελτιώσει σημαντικά τη δυνατότητα των smart phones να αναγνωρίζουν πρόσωπα. Η τεχνολογία ονομάζεται Zeroth και θα είναι ενσωματωμένη στις επόμενες γενιές επεξεργαστών της εταιρείας. Πρακτικά, πρόκειται για ένα λογισμικό deep learning σε συσκευασία τσέπης, το οποίο εκτός από επεξεργασία εικόνων θα επιτρέπει στο κινητό να αναγνωρίζει ομιλία, ήχους του περιβάλλοντος και μοτίβα μέσω των δεδομένων που συλλέγουν οι αισθητήρες της συσκευής. Εκτός από τους κατασκευαστές smart phones, η εταιρεία στοχεύει και στις αγορές των drones και robots.

Η Qualcomm δεν είναι η μόνη που επενδύει σε αυτόν τον τομέα. Ερευνητές των Yahoo Labs και του Stanford University ανέπτυξαν ένα νέο αλγόριθμο, ο οποίος μπορεί να αναγνωρίζει πρόσωπα, ακόμα και αν ένα κομμάτι τους είναι κρυμμένο ή δεν κοιτούν την κάμερα με τη “σωστή” γωνία. Προσωρινά, ο αλγόριθμος με την ονομασία Deep Dense Face Detector δεν αναγνωρίζει σε ποιόν ανήκει ένα πρόσωπο, αλλά ότι είναι πρόσωπο. Το επόμενο στάδιο είναι η εκπαίδευση του αλγόριθμου, ο οποίος όταν εξελιχθεί θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει τον αλγόριθμο Deep Face της Facebook που σύμφωνα με την εταιρεία αναγνωρίζει πρόσωπα με αξιοπιστία πάνω από 97% σε φωτογραφίες που το πρόσωπο φαίνεται καθαρά.

Το ενδιαφέρον είναι ότι οι συγκεκριμένες εξελίξεις βρίσκονται συχνά στην κορυφή της ειδησεογραφίας, χωρίς να είναι εμποτισμένες με το φόβο της ιδιωτικότητας. Είναι δεδομένο ότι τα εξελιγμένα λογισμικά αναγνώρισης προσώπων, θα αξιοποιηθούν σε εφαρμογές ασφάλειας, όπως άλλωστε συμβαίνει ήδη. Ωστόσο, η τεχνολογία δεν εξελίσσεται για να περιοριστεί στις αδιαφανείς διαδικασίες των κρατικών υπηρεσιών. Στόχος των κατασκευαστών είναι να εξοικειώσουν τους αγοραστές με την ιδέα ότι θα είναι χρήσιμο η συσκευή τους να έχει τη δυνατότητα να τους αναγνωρίζει και να αλληλεπιδρά καλύτερα μαζί τους.

Η εξοικείωση έχει ξεκινήσει αρκετά χρόνια πριν με τη βοήθεια των κοινωνικών δικτύων. Υπηρεσίες, όπως οι Facebook, Twitter, Instagram και Youtube έχουν δώσει κίνητρα σε εκατομμύρια χρήστες να δημοσιοποιούν φωτογραφίες και video που απεικονίζονται οι ίδιοι και οι φίλοι τους, αν και όχι πάντα με τη συγκατάθεση των δεύτερων. Στη συνέχεια, οι ίδιοι χαρακτηρίζουν τα πρόσωπα των φωτογραφιών με ονόματα και έτσι η κάθε υπηρεσία γνωρίζει ποιος είναι ο Γιώργος Παπαδόπουλος που ζει στην Ελλάδα ή ταξίδεψε στη Σιγκαπούρη και έχει κάποιου τύπου σχέση με τη Λίνα, το Γιώργο και το Δημήτρη.

Αν θεωρήσουμε τους χρήστες του Facebook ως πολίτες μιας χώρας, τότε η χώρα αυτή είναι σήμερα μέσα στις τρεις μεγαλύτερες του κόσμου. Το ενδιαφέρον ωστόσο είναι ότι η κυβέρνηση του Facebook, η οποία αποτελείται από εκατομμύρια υπολογιστές και ψηφιακά μέσα αποθήκευσης, γνωρίζει τους πολίτες της καλύτερα από κάθε άλλη κυβέρνηση.

Όταν ένα smart phone νέας γενιάς αναγνωρίσει τον κάτοχο του, καταρχήν, θα φροντίσει να κατεβάσει τις ασπίδες προστασίας για να γίνει λειτουργικό. Και μετά; Ποια είναι τα άλλα οφέλη για το χρήστη; Ίσως, θα μπορεί να τον βοηθήσει να αναγνωρίσει κάποια άτομα σε μια κοινωνική συγκέντρωση ότι δηλαδή θα μπορούσε να κάνει με τα Google Glass. Ίσως επίσης από την εικόνα του προσώπου κάποιες εφαρμογές θα μπορούν να κρίνουν αν ο κάτοχος είναι στρεσαρισμένος, χρειάζεται κρέμα περιποίησης ή είναι έτοιμος να κοιμηθεί πάνω στο τιμόνι.

Σίγουρα κάτι από αυτά δεν ακούγεται τόσο εντυπωσιακό, όσο το ενδεχόμενο η νέα τεχνολογία να βοηθήσει στη δημιουργία της μεγαλύτερης βάσης χαρακτηρισμένων φωτογραφιών που θα έχει υπάρξει ποτέ, η οποία μάλιστα θα ενημερώνεται σχεδόν σε πραγματικό χρόνο.

Γιάννης Μουρατίδης

Θα πάμε πίσω στη δεκαετία του 80, για να θυμηθούμε ότι τα πρώτα συστήματα εικονικής πραγματικότητας δημιούργησαν προσδοκίες στους καταναλωτές, οι οποίες τελικά δεν ικανοποιήθηκαν. Απογοητευτικές προσπάθειες, όπως το Virtual Boy τηςNintendo, οδήγησαν την εικονική πραγματικότητα στο παρασκήνιο, όπου βρήκε περιορισμένη χρήση σε εξειδικευμένες εφαρμογές με κόστος που τις έκανε απαγορευτικές στο ευρύ κοινό.

Η κατάσταση άλλαξε το 2012, όταν η Oculus παρουσίασε το Rift headset και έβαλε την εικονική πραγματικότητα ξανά στο παιχνίδι της ευρείας κατανάλωσης. Η αναγέννηση έχει αρκετές πιθανότητες να καταλήξει σε εμπορική επιτυχία, δεδομένου ότι τα υλικά που απαιτούνται για την κατασκευή ενός virtual reality headset είναι πολύ φθηνότερα σε σχέση με το παρελθόν και προσομοιάζουν την πραγματικότητα με πολύ καλύτερη πιστότητα. Στην εξέλιξη αυτή βοήθησε πολύ η βιομηχανία των smart phones, καθώς αξιοποίησε μαζικά αισθητήρες, όπως επιταχυνσιόμετρα και γυροσκόπια, οι οποίοι πριν από μερικά χρόνια κόστιζαν χιλιάδες ευρώ και τώρα είναι φθηνότεροι κατά αρκετά μηδενικά και πολύ μικρότεροι.

Ωστόσο, η απορία είναι σε ποιον από τους τομείς που θα αξιοποιηθεί η εικονική πραγματικότητα θα βρεθούν οι εφαρμογές που θα την απογειώσουν. Τα περισσότερα στοιχήματα ποντάρουν στην αγορά του gaming και των alternative experiences,όπως θα μπορούσε να είναι ένα ταξίδι μέσω εικονικής πραγματικότητας. Η Facebook,η οποία εξαγόρασε την Oculus, ισχυρίζεται ότι η εικονική πραγματικότητα θα αλλάξει τον τρόπο που λειτουργούν τα κοινωνικά δίκτυα. Θα μπορούσαμε να φανταστούμε ψηφιακούς φίλους να συναντιούνται σε μια ψηφιακή πλατεία και να συζητούν ή σε ένα ψηφιακό κατάστημα και να αγοράζουν ρούχα.

Η River, μια startup με έδρα το San Francisco έχει μια διαφορετική ιδέα. Η εταιρεία έχει κατασκευάσει ένα προσομοιωτή πτήσης, όχι όμως με στόχο να μας ταξιδέψει σε εικονικούς τόπους. Ο προσομοιωτής υποστηρίζει μια θεραπεία ελεγχόμενης έκθεσης στο φόβο, για άτομα που φοβούνται να μπουν σε αεροπλάνο. Παράλληλα, η Riverπροσφέρει εφαρμογές για άλλες προσομοιώσεις που απευθύνονται σε άτομα με φοβίες στις αράχνες, τις βελόνες και στους δημόσιους λόγους. Σε μια έρευνα που δημοσιεύτηκε το Φεβρουάριο του 2012 στην επιστημονική εφημερίδα Depression and Anxiety, οι ερευνητές αναφέρουν ότι η χρήση εικονικής πραγματικότητας αποδείχτηκε πιο αποτελεσματική στην αντιμετώπιση φοβιών σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους έκθεσης.

Ήδη στην αγορά υπάρχουν συστήματα εικονικής πραγματικότητας που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους ασθενείς, τα οποία όμως κοστίζουν δεκάδες χιλιάδες δολάρια. Εταιρείες, όπως η Samsung, η HTC και η Psious διαθέτουν στην αγοράvirtual reality headsets με τιμές που ξεκινούν από 300 δολάρια.

Η FirstHand είναι μια ακόμα εταιρεία που ειδικεύεται σε αυτόν τον τομέα. Έχει δημιουργήσει εικονικούς κόσμους για τη θεραπεία της αραχνοφοβίας, για τη θεραπεία του μετατραυματικού στρες που παρουσιάστηκε σε στρατιώτες μετά τον πόλεμο του Ιράκ και τώρα εργάζεται σε ένα project που ονομάζεται SnowWorld.Πρόκειται για ένα action game που έχει σχεδιαστεί για να βοηθάει άτομα που έχουν υποστεί εγκαύματα να διαχειρίζονται καλύτερα τον πόνο τους. Πρακτικά, το παιχνίδι προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή του εγκεφάλου από τον πόνο, ώστε να γίνει αυτό που στη γλώσσα της φυσιοθεραπείας ονομάζεται “reset”.

Σύμφωνα με τις πρώτες δοκιμές, παρά τις βελτιώσεις στον εξοπλισμό, η προσομοίωση της πραγματικότητας δεν είναι ακόμα τόσο πειστική που θα κάνει ένανgamer να εγκαταλείψει το monitor του. Επιπλέον, οι υψηλές ταχύτητες που κινούνται συχνά οι χαρακτήρες των games έχει παρατηρηθεί ότι δημιουργούν προβλήματα στη λειτουργία του εγκεφάλου με αποτέλεσμα ζαλάδες ή αίσθημα αποπροσανατολισμού, όταν ο χρήστης βγαίνει από το παιχνίδι.

Στις θεραπευτικές εφαρμογές η κίνηση είναι πιο ήπια και επιπλέον η πολύ υψηλή πιστότητα του ψηφιακού κόσμου δεν παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο, όπως στα games.Ίσως λοιπόν αυτός να είναι ο τομέας που θα δούμε αρχικά την εικονική πραγματικότητα να πετυχαίνει εμπορικά.

Γιάννης Μουρατίδης

Το cafe είχε μεγάλα παράθυρα με υπέροχη θέα στο Αιγαίο. Το μελτεμάκι είχε καθαρίσει την ατμόσφαιρα και η εικόνα είχε μια ζωντάνια που σε έκανε να αισθάνεσαι ότι η όραση σου είχε γίνει υπεράνθρωπη. Ήταν νωρίς και τα περισσότερα τραπέζια ήταν άδεια. Οι λίγοι θαμώνες είχαν συντονιστεί και πρόσεχαν να μην ταράξουν αυτό το δώρο της στιγμής. Και τότε συνέβη. Ένα ζευγάρι μπήκε στο cafe. Ο κύριος σήκωσε ψηλά το κινητό του τηλέφωνο και με αρκετή αγωνία στη φωνή ρώτησε “Έχετε πρίζα;”

Θυμήθηκα τη σκηνή πριν από μερικές μέρες, όταν βρέθηκα σε ένα opencoffee με θέμα το Internet of Things. Ένας από τους ακροατές ρώτησε μια από τις εταιρείες υψηλής τεχνολογίας που συμμετείχαν, αν υπάρχουν κάποιες σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της αυτονομίας.

Η απάντηση στο ερώτημά του είναι δυστυχώς αρνητική. Από τα τέλη της δεκαετίας του 90, όταν παρουσιάστηκαν οι πρόγονοι των σημερινών smart phones, η ισχύς των επεξεργαστών έχει αυξηθεί κατά περίπου 33.000 φορές. Αντιθέτως, η διάρκεια ζωής των μπαταριών Li-ion που χρησιμοποιούνται από το μεγαλύτερο ποσοστό των φορητών συσκευών έχει μόλις διπλασιαστεί σε σχέση με τις πρώτες μπαταρίες που διέθεσε η Sony το 1991. Επιπλέον, οι μπαταρίες είναι σήμερα μόλις 10 φορές φθηνότερες σε σχέση με τη δεκαετία του 90 και σύμφωνα με τους ερευνητές τα μεγέθη αυτά είναι πολύ κοντά στα όρια τους.

Εκατοντάδες ηλεκτρονικές μικροσυσκευές, όπως ο θερμοστάτης της Nest, τα κολάρα εντοπισμού σκύλων, βηματοδότες, αλλά και μεγαλύτερες, όπως τα ρομπότ που παίρνουν μέρος στο διαγωνισμό DARPA Robotics Challenge, θέλουν να έχουν μια ζωή ανεξάρτητη από καλώδια ρεύματος. Για να έχουμε μια αίσθηση της κατάστασης, ηBoston Dynamics, η οποία έχει σχεδιάσει το Atlas, ένα από το ρομπότ που μετέχουν στον προαναφερόμενο διαγωνισμό, μετά από αρκετές μετατροπές και την προσθήκη μιας μπαταρίας περίπου 4 κιλοβάτ, κατάφερε να δώσει στο ρομπότ αυτονομία μιας ώρας. Το μοντέλο S της Tesla πλήρως φορτισμένο έχει αυτονομία περίπου 500 χιλιομέτρων, ενώ ένα smart phone με τυπική χρήση, δύσκολα ξεπερνά σε αυτονομία τις 24 ώρες.

Η βιομηχανία των ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο της δημοσιότητας σχετικά με τις εξελίξεις στον τομέα των μπαταριών. Και ο συνήθης ύποπτος Elon Musk έχει δώσει τις περισσότερες υποσχέσεις. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Tesla Motor, μέχρι το 2017 θα είναι διαθέσιμο ένα μοντέλο με αξία περίπου 35.000 δολάρια, το οποίο θα έχει αυτονομία πάνω από 200 μίλια. Αν η υπόσχεση υλοποιηθεί, το περιβάλλον θα πρέπει να ευγνωμονεί τον Musk. Δεν είναι όμως σίγουρο ότι θα συμβεί το ίδιο και με τους οδηγούς, οι οποίοι με γεμάτο το ρεζερβουάρ ενός αυτοκινήτου που κοστίζει περίπου 15.000 δολάρια, μπορούν σήμερα να κάνουν παραπάνω από 350 μίλια.

Μέχρι τώρα, η εξέλιξη των μπαταριών έχει βασιστεί στη χρήση νέων υλικών. Μια ματιά στις πιο πρόσφατες ανακοινώσεις μας δείχνει ότι αυτήν τη στιγμή στον ορίζοντα δεν υπάρχει κάποιο νέο υποσχόμενο υλικό. Οπότε, οι ερευνητές έχουν εστιάσει τις προσπάθειες τους στη βελτίωση των μπαταριών Li-ion, στο σχεδιασμό ηλεκτρονικών που καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια και στο σχεδιασμό λογισμικών που διαχειρίζονται καλύτερα τη διαθέσιμη ενέργεια. Όπως ισχυρίζεται η Samsung, το “ultra power – saving mode” που έχει ενσωματώσει στο Galaxy S5 δίνει αυτονομία μέχρι 13 μέρες, με την προϋπόθεση ότι ο χρήστης είναι έτοιμος να κάνει μεγάλες θυσίες σε λειτουργικότητα.

Τα βήματα της εξέλιξης θα πρέπει να είναι προσεκτικά και για ένα ακόμα σημαντικό λόγο. Οι μπαταρίες παράγουν ενέργεια από χημικές αντιδράσεις, οι οποίες παράλληλα ελκύουν και θερμότητα. Εκατομμύρια συσκευές ανακαλούνται κάθε χρόνο, λόγω προβλημάτων στις μπαταρίες τους και αρκετές φωτογραφίες στοInternet δείχνουν τα επώδυνα αποτελέσματα μιας “ανεξέλεγκτης” μπαταρίας. Πριν από δύο περίπου χρόνια, ένα πρόβλημα στις μπαταρίες, προσγείωσε όλα τα Boeing 787 Dreamliner για τρεις μήνες.

Αν και αποφεύγουμε να γινόμαστε απαισιόδοξοι με τις τεχνολογικές εξελίξεις, δεδομένου ότι τα περισσότερα σενάρια τελειώνουν με τον “καλό” να κερδίζει. Για το ζήτημα των μπαταριών έχουμε αρκετές επιφυλάξεις για μια εντυπωσιακά θετική εξέλιξη.

Γιάννης Μουρατίδης

Στα τέλη του 15ου αιώνα ένα μεγάλο κομμάτι της χερσαίας και θαλάσσιας επιφάνειας της Γης ήταν ακόμα άγνωστο στο σύνολο της ανθρωπότητας. Ο Χριστόφορος Κολόμβος, ύστερα από 7 χρόνια παραμονής στην Ισπανία, περιμένοντας να δημιουργηθεί το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και να βρεθούν οι οικονομικοί πόροι για τις εξερευνήσεις του, κατάφερε τελικά να ξεκινήσει το πρώτο του ταξίδι τον Αύγουστο του 1492 και να φτάσει τον Οκτώβριο του ίδιου έτους στις Μπαχάμες.

Σήμερα, η ανθρωπότητα, με τη βοήθεια γρήγορων και ανθεκτικών μέσων μεταφοράς και των δορυφόρων, έχει καταφέρει να εξερευνήσει το μεγαλύτερο μέρος της χερσαίας και θαλάσσιας επιφάνειας της Γης. Πλέον, ο ενθουσιασμός των πρωτοπόρων εξερευνητών έχει στραφεί στο βυθό της θάλασσας, όπου οι συνθήκες είναι πολύ πιο δύσκολες από μια πεζοπορία στην Ανταρκτική ή μια ανάβαση στο Έβερεστ.

Και όμως για κάποιους φαίνεται ότι αυτό δεν είναι αρκετό. Η πρώτη εμπορική πτήση της SpaceX τον Μάιο του 2012, δημιούργησε μια αναστάτωση στον τομέα της διαστημικής βιομηχανίας, η οποία ήταν και παραμένει συντονισμένη κυρίως με τη συχνότητα των κυβερνητικών διαστημικών προγραμμάτων. Δεν είναι τόσο ότι ηSpaceΧ έκανε άμεσα κάτι ριζοσπαστικό, όπως για παράδειγμα να στείλει έναν άνθρωπο στη Σελήνη, κάτι που έχει να γίνει από το 1969 με την αποστολή Apollo 11της NASA. Η διαφορά βρίσκεται κυρίως στο όραμα της εταιρείας και στην ταχύτητα που κινείται προς αυτό.

Ο Elon Musk, ιδρυτής της Space X, μαζί με αρκετούς ακόμα entrepreneurs, όπως οJeff Bezos και ο Richard Branson που γιγαντώθηκαν μέσα από προηγούμενες επιχειρηματικές τους επιτυχίες, έχουν πλέον αρκετούς οικονομικούς πόρους από δικά τους κεφάλαια και από κεφάλαια επενδυτών που τους εμπιστεύονται για να τροφοδοτήσουν τις εξελίξεις με ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με αυτόν που πέτυχαν οι κυβερνήσεις από τη δεκαετία του 60 μέχρι σήμερα.

Οι έρευνες που γίνονται στα εργαστήρια εταιρειών, όπως οι SpaceX, Skybox, Planet Labs και Virgin Galactic, εστιάζουν σε τεχνολογίες που θα οδηγήσουν σε άλματα εξέλιξης όσον αφορά το κόστος, την ταχύτητα και την ασφάλεια μιας διαστημικής αποστολής.

Το ενδιαφέρον από αυτήν τη αναγεννησιακή φάση της διαστημικής βιομηχανίας είναι ότι τα παραδοσιακά ονόματα, όπως η Boeing, αποφεύγουν να βρίσκονται στα φώτα της δημοσιότητας. Ωστόσο, αυτή είναι μια αντίθεση σε σχέση με το γεγονός ότι το πιο πρόσφατο συμβόλαιο που υπέγραψε η NASA για επανδρωμένες αποστολές στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, δίνει 4,2 δισεκατομμύρια δολάρια στην Boeing και μόλις 2,6 δισεκατομμύρια δολάρια στη SpaceX.

Το R&D στον τομέα της διαστημικής βιομηχανίας απαιτεί μεγάλα αποθέματα οικονομικών πόρων. Κάποιες εταιρείες αισιοδοξούν ότι η απόσβεση θα έρθει από το διαστημικό τουρισμό. Όμως, το δυστύχημα στη δοκιμαστική πτήση της Virgin Galacticτον περασμένο Οκτώβριο, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή του πρωτοτύπου SpaceShipTwo και την απώλεια μιας ανθρώπινης ζωής, δείχνει ότι τα λόγια μπορεί να είναι μεγάλα, αλλά τα έργα θέλουν το δικό τους ρυθμό.

Έχουμε ακούσει πολλά τον τελευταίο καιρό. Επανδρωμένες αποστολές στον Άρη, εξόρυξη ορυκτών από αστεροειδείς και ένα Kickstarter project για τη λήψη δειγμάτων από το υπέδαφος του Νότιου Πόλου της Σελήνης, το οποίο κατάφερε να μαζέψει περίπου 1 εκατομμύριο δολάρια.

Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι τα έσοδα προέρχονται ακόμα σε πολύ μεγάλο ποσοστό από πιο συνηθισμένα projects, όπως η εκτόξευση δορυφόρων, η συντήρηση του Διεθνή Διαστημικού Σταθμού και κάποιες ερευνητικές αποστολές στο ευρύτερο ηλιακό σύστημα.

“Όσοι πολιτισμοί δεν επεκτείνονται στο διάστημα εξαφανίζονται” έχει πει μεταξύ άλλων ο Carl Sagan. Αν δεχτούμε την άποψη του, θα πρέπει να νιώθουμε ενθουσιασμό και ίσως περηφάνια που ζούμε αυτήν την περίοδο των μεγάλων οραμάτων. Δεν είναι εύκολο, γιατί παράλληλα η ματιά μας πέφτει σε δισεκατομμύρια ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα, τα οποία απειλούν ακόμα και την επιβίωση τους. Ωστόσο, αν κοιτάξουμε στο φως και μετά κλείσουμε τα μάτια μας, αυτό που βλέπουμε είναι φως. Και έχουμε ανάγκη το φως για να προχωράμε.

Γιάννης Μουρατίδης

H LoopPay είναι μια εταιρεία με έδρα στη Βοστώνη, η οποία ειδικεύεται στον τομέα των mobile πληρωμών και η τεχνολογία της μπορεί να συνεργαστεί με το 90% των τερματικών που δέχονται μαγνητικές κάρτες. Την περασμένη εβδομάδα, η Samsungανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε συζητήσεις με τη LoopPay προκειμένου να την εξαγοράσει. Αν αυτό συμβεί, η Sasmung θα έχει πρόσβαση σε ένα δίκτυο πληρωμών, το οποίο θα είναι πολύ ευρύτερο από το δίκτυο που έχει στη διάθεσή της η Apple για την υπηρεσία Apple Pay. Πέρα από το ενδιαφέρον που έχει η κόντρα των δύο εταιρειών, οι οποίες συνδυαστικά έχουν ποσοστό που κυμαίνεται από το 35% έως και το 45% της αγοράς των smart phones, ενδιαφέρουσα είναι και η αναζωπύρωση της τάσης των mobile payments, η οποία ξεκίνησε με την εμφάνιση του Apple Pay.

Το Apple Pay συνεργάζεται ήδη με περισσότερα από 220.000 καταστήματα. Ωστόσο, αν και ο αριθμός φαίνεται μεγάλος, αντιστοιχεί σε ένα μικρό αριθμό επιχειρήσεων, οι οποίες είναι ένα ελάχιστο κλάσμα του συνόλου των λιανικών επιχειρήσεων στις ΗΠΑ και ακόμα μικρότερο σε όλον τον κόσμο. Οπότε, αν και η Apple έχει κάνει το πρώτο βήμα, θέλει πολύ δρόμο ακόμα για να κάνει πραγματικότητα το όραμα του Tim Cook,ο οποίος θέλει το Apple Pay να γίνει το κυρίαρχο σύστημα mobile πληρωμών.

Σύμφωνα με μια αναφορά της BI Intelligence, οι mobile πληρωμές στις ΗΠΑ θα ξεπεράσουν τα 800 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2019 με ετήσια ανάπτυξη πάνω από 100% κάθε χρονιά. Και πάλι το μέγεθος είναι εντυπωσιακό, αλλά αντιστοιχεί περίπου στο 15% του συνόλου των πληρωμών που γίνονται στον τομέα του λιανεμπορίου στις ΗΠΑ. Επομένως, τα νούμερα δείχνουν μια προοδευτικά ανοδική πορεία για τις mobile πληρωμές και δημιουργούν προσδοκίες για αλλαγές στον τομέα των πληρωμών γενικότερα.

Σήμερα, η σχέση μας με το χρήμα παραμένει σε μεγάλο βαθμό η ίδια με αυτήν που είχαμε από τα πρώτα χρόνια της εμφάνισής του. Παρά το γεγονός ότι το πλαστικό χρήμα έχει πετύχει μεγάλα ποσοστά αποδοχής σε κάποιες χώρες, οι συναλλαγές στις οποίες χρησιμοποιείται φυσικό χρήμα συνεχίζουν να χρωματίζουν το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας σε παγκόσμιο επίπεδο. Νέες συμπεριφορές, όπως οι αγορές μέσω ψηφιακών καταστημάτων και οι mobile πληρωμές, αναμένεται να αλλάξουν αυτήν τη νοοτροπία.

Ήδη, η ανταμοιβή της εργασίας μας ή το οικονομικό μας απόθεμα είναι ένα ψηφιακό αρχείο, το οποίο συνεργάζεται με διάφορα συστήματα για να τακτοποιεί τους λογαριασμούς μας. Με τα συστήματα αυτόματης πληρωμής λογαριασμών που έχουν υιοθετήσει οι τράπεζες, τα χρήματά μας ρέουν σε διάφορα κανάλια χωρίς να είναι απαραίτητη η δική μας παρεμβολή. Θεωρητικά, όταν αυτή η νοοτροπία γίνει κυρίαρχη, θα γεμίζουμε το καρότσι του σουπερμάρκετ και θα φεύγουμε από το κατάστημα, αφήνοντας το ψηφιακό μας πορτοφόλι να συνεννοηθεί με τον ψηφιακό ταμία.

Έτσι δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι το σουπερμάρκετ είναι μια επέκταση του ντουλαπιού τροφίμων ή του ψυγείου που έχουμε σπίτι μας από όπου παίρνουμε κάποιο προϊόν χωρίς να το πληρώσουμε.

Τα οφέλη αυτής της νοοτροπίας για τις επιχειρήσεις είναι αρκετά. Καταρχήν, δε χρειάζεται να απασχολούν εργαζόμενους στα ταμεία, οι οποίοι θα μπορούσαν ίσως να αξιοποιηθούν σε άλλες διαδικασίες. Επιπλέον, απαλλάσσονται από τη διαδικασία διαχείρισης του χρήματος. Δε χρειάζεται η καταμέτρηση των εσόδων στο τέλος της μέρας, η μεταφορά των χρημάτων με ασφάλεια και η φύλαξη χρημάτων στα ταμεία για ρέστα.

Το ψηφιακό χρήμα εξυπηρετεί τα κράτη, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ελέγχουν ευκολότερα τις διαδρομές του και έτσι να εντοπίζουν ή και να προβλέπουν παράνομες ενέργειες.

Οπότε το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν και ο πολίτης βλέπει κάποια οφέλη που τον έλκουν σε αυτήν τη νοοτροπία. Μέχρι τώρα, η συμπεριφορά των πολιτών δείχνει ότι δεν είναι έτοιμοι να αποχωριστούν τις συναλλαγές με φυσικό χρήμα. Ίσως είναι θέμα κάποιων αβάσιμων φόβων, ίσως και όχι.

Γιάννης Μουρατίδης