Αν είχατε αγοράσει bitcoins στην αρχή του 2014, θα είχατε χάσει μέχρι σήμερα παραπάνω από το 52% της επένδυσής σας. Η απώλεια είναι διπλάσια σε σχέση με το 28% που θα είχατε χάσει αν είχατε επενδύσει στο ελληνικό χρηματιστήριο και μεγαλύτερη ακόμα και αν είχατε επενδύσει σε ρούβλια, τουλάχιστον με βάση τα δεδομένα μέχρι και τη στιγμή που γράφονταν αυτό το άρθρο.

Το 2014 ήταν μια άσχημη χρονιά για τη φήμη του bitcoin, με χειρότερο γεγονός την κατάρρευση του ανταλλακτηρίου MtGox, αλλά και αρκετές ειδήσεις γιαhackings με σημαντικές απώλειες για τους κατόχους bitcoins.

Ωστόσο, η κοινότητα που υποστηρίζει το ψηφιακό νόμισμα δε δείχνει να πτοείται από τις αρνητικές εξελίξεις. Σύμφωνα με τον Brain Armstorng, CEO της Coinbase,η οποία παρέχει όλο το φάσμα των υπηρεσιών σχετικά με το νέο νόμισμα, “τοbitcoin βρίσκεται σε πορεία ωρίμανσης και τα προβλήματα που αντιμετώπισε το 2014 είναι μέσα στο πλαίσιο εξέλιξης για κάτι τόσο καινοτομικό.” Σύμφωνα με τον ίδιο, μόνο στις ΗΠΑ υπάρχουν πλέον 10 εμπορικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν έσοδα σε bitcoins που αντιστοιχούν σε περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο δολάρια.

Οι ειδήσεις για μεγάλες επιχειρήσεις που αποδέχονται το νέο νόμισμα είναι καταιγιστικές. Αρχικά, η Dell ανακοίνωσε ότι δέχεται bitcoins για αγορές υπηρεσιών και προϊόντων και ακολούθησε η PayPal, η οποία από το Σεπτέμβριο δέχεται να εξυπηρετεί ως μεσάζοντας συναλλαγές που γίνονται με bitcoins. Πιο πρόσφατα στην κοινότητα του bitcoin προστέθηκαν η Microsoft και η Time Inc, οι οποίες δέχονται το νέο νόμισμα για αγορές ψηφιακών υπηρεσιών και συνδρομών.

Τον περασμένο Οκτώβριο, το νέο νόμισμα, έχοντας αποκτήσει την εμπιστοσύνη ενός αυξανόμενου αριθμού εμπόρων στην Ευρώπη, θεμελίωσε περισσότερο την παρουσία του μέσω μιας συμφωνίας της 247Exchange.com με τη Sofort AG. Η συμφωνία δίνει τη δυνατότητα σε πελάτες 400 ευρωπαϊκών τραπεζών να αγοράσουν bitcoins. Ωστόσο, σε θεσμικό επίπεδο, η Ευρώπη έχει αργήσει να αποδεχτεί τις αλλαγές. Η Ισπανία πρώτη, τον περασμένο Σεπτέμβριο αναγνώρισε το bitcoin ως νόμισμα και περιουσιακό στοιχείο, ενώ σε φάση αποδοχής βρίσκονται η Βρετανία, η Φιλανδία, η Ολλανδία και η Πολωνία.

Με 5,3 εκατομμύρια κατόχους σε παγκόσμιο επίπεδο, το bitcoin απέχει πολύ από το να θεωρηθεί ένα ευρέως αποδεκτό νόμισμα. Ένας από τους βασικούς λόγους είναι η δυσκολία να αποκτήσουμε bitcoins. Προσωρινά, είναι ένα νόμισμα που απευθύνεται κυρίως στους μυημένους της τεχνολογίας. Ωστόσο, από το 2009, όταν δημιουργήθηκαν τα πρώτα bitcoins, παρά τις δυνατές αναταράξεις που δέχτηκε το νέο νόμισμα, η πορεία του ΔΕΝ δείχνει σημάδια περιθωριοποίησης και εντέλει εξαφάνισης. Το βασικό πλεονέκτημα του bitcoin είναι η πραγματοποίηση συναλλαγών χωρίς να είναι απαραίτητος κάποιος μεσάζοντας, όπως για παράδειγμα μια τράπεζα. Επιπλέον, το bitcoin δεν είναι εξαρτημένο από έναν κεντρικό μηχανισμό ελέγχου, ο οποίος ρυθμίζει με κάποιο τρόπο την πορεία του.

Για τους περισσότερο ρομαντικούς αυτά τα δύο χαρακτηριστικά δημιουργούν μια επαναστατική αίσθηση ελευθερίας, απαλλαγμένης από τους φόβους του πληθωρισμού και της κατάρρευσης που είναι συνδεδεμένοι με τα παραδοσιακά νομίσματα. Ωστόσο, για τους πιο πρακτικούς συσχετίζονται και με μειωμένα έξοδα συναλλαγών. Οργανισμοί, όπως η VISA και η Mastercard και χιλιάδες τράπεζες σε όλον τον κόσμο κερδίζουν ετησίως τρισεκατομμύρια δολάρια, πουλώντας υπηρεσίες πιστοποίησης συναλλαγών και διαχείρισης χρήματος. Ο κάτοχος ενός ψηφιακού πορτοφολιού με bitcoins μπορεί να πληρώσει για την αγορά του χωρίς να επιβαρυνθεί με κάποια προμήθεια και το ίδιο μπορεί να κάνει για να μεταφέρειbitcoins στο ψηφιακό πορτοφόλι οποιουδήποτε άλλου ατόμου ή επιχείρησης. Στην πράξη, συχνά παρεμβάλλεται ένας διαχειριστής πληρωμών, όπως η Coinbase και ηBitpay, ο οποίος με προμήθεια κάτω από 1% αναλαμβάνει να πληρώσει τον έμπορο στο τοπικό του νόμισμα και στην ουσία αναλαμβάνει και ένα μέρος του ρίσκου της μεταβλητότητας της συναλλαγματικής ισοτιμίας του bitcoin με άλλα νομίσματα, η οποία είναι ομολογουμένως αρκετά μεγάλη.

Το κυριότερο ίσως μειονέκτημα του bitcoin για τον κάτοχό του, είναι ότι δεν υπάρχει δυνατότητα αποζημίωσης σε περίπτωση απώλειας. Επιπλέον, οι κυβερνήσεις θεωρούν απειλή το γεγονός ότι οι συναλλαγές με bitcoin δεν είναι ανιχνεύσιμες, διευκολύνοντας έτσι εγκληματικές και τρομοκρατικές πράξεις.

Πριν από ένα χρόνο, θα ήταν πιο σοφό, αν κάποιος μας ρωτούσε ποια είναι η γνώμη σου για το bitcoin, να απαντήσουμε “βλέπουμε”. Σήμερα, ίσως δεν θα ήταν παράτολμη η απάντηση “νομίζω πως βρίσκεται σε καλό δρόμο”.

Γιάννης Μουρατίδης

Μια επιχειρηματική ιδέα δεν έχει χρόνο να ωριμάσει. Όσο ο δημιουργός της αφήνει το χρόνο να περνά για να τη βελτιώσει, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες κάποιος άλλος δημιουργός να τη διαθέσει στην αγορά σε μορφή “beta”.

Τα τελευταία πενήντα χρόνια, οι τεχνολογίες μπαίνουν τόσο γρήγορα στη ζωή μας που σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούμε κάτι χωρίς να συνειδητοποιούμε πως αυτό αλλάζει την αντίληψή μας για τον κόσμο. Στέλνουμε ένα email για παράδειγμα και ξεχνάμε ότι πριν από 40 χρόνια, το μήνυμα που τώρα χρειάζεται ένα δευτερόλεπτο για να φτάσει στον αποδέκτη του, θα χρειάζονταν τότε μερικά 24ωρα.

Μια από αυτές τις συναρπαστικές αλλαγές, είναι η αλληλεπίδρασή μας με την πληροφορία σε μια κλίμακα που δεν έχει ιστορικό προηγούμενο. Μηχανές αναζήτησης, όπως το Google Search και το Microsoft Bing σε συνεργασία με ψηφιακούς βοηθούς, όπως το Siri της Apple διαμορφώνουν μια προσωπική σχέση με ένα άψυχο αντικείμενο, όπως είναι ένας υπολογιστής ή ένα smart phone.

Μπορούμε να έχουμε τις πιο απίθανες απορίες, οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας και “κάποιος” είναι διαθέσιμος να τις ακούσει και να προσπαθήσει, συχνά με επιτυχία, να τις απαντήσει. Ας φανταστούμε τι έπρεπε να κάνουμε πριν από 20 χρόνια, αν ακούγαμε τη λέξη “εντσιλάδας” στις 11 το βράδυ και θέλαμε να μάθουμε σε τι αντιστοιχεί. Τώρα, το μόνο που χρειάζεται είναι να πληκτρολογήσουμε τη λέξη σε μια μηχανή αναζήτησης. Σε λίγα δευτερόλεπτα, όχι μόνο γνωρίζουμε τι σημαίνει, αλλά έχουμε πρόσβαση σε δεκάδες συνταγές με εντσιλάδας και επιπλέον σε φωτογραφίες, σε video και σε αναλύσεις για τη διατροφική τους αξία. Η αναζήτηση της λέξης στα ελληνικά στη μηχανή αναζήτησης της Google δίνει περίπου 4.000 σχετικά σελίδες. Αν κάνουμε την αναζήτηση στα αγγλικά, το αποτέλεσμα είναι περίπου 10 εκατομμύρια σελίδες.

Περιγράφοντας αυτό το γεγονός σε μια φίλη, η οποία δεν είναι ιδιαίτερα σχετική με την τεχνολογία, μου είπε “Μα αυτό είναι τρομακτικό”. Γιατί; Τη ρώτησα. “Μα γιατί χάνεται η υπομονή” μου απάντησε. “Θα τα θέλουμε όλα τώρα και αυτό μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά μας και στις σχέσεις μας με ανθρώπους”. Δεν έχει άδικο. Αν ρίξουμε μια ματιά γύρω μας, θα δούμε αυτή τη νέα πραγματικότητα. Ζούμε σε μια περίοδο που διαμορφώνεται η πεποίθηση ότι όλα τα πράγματα μπορούν να γίνουν ΤΩΡΑ.

Πρόκειται για μια αλλαγή που αναμένεται να φέρει τεράστιες αλλαγές στην ανθρώπινη ψυχολογία. Πριν από μερικούς μήνες η Guardian, αν θυμάμαι καλά, είχε δημοσιεύσει ένα άρθρο σχετικά με την δυσπροσαρμοστικότητα των εργαζομένων σε εταιρείες, όπως η Google και η Facebook, όταν χρειάζεται να αφήσουν την εταιρεία. Συχνά, μέσα στην εταιρεία, οι άνθρωποι αυτοί έχουν πρόσβαση σε οτιδήποτε ζητήσουν, ακόμα και οικονομικούς πόρους, σχεδόν αμέσως αφού θέσουν το αίτημα τους. Το αποτέλεσμα είναι να αναπτύσσουν έναν αλαζονικό χαρακτήρα που δυσκολεύει τη συμβίωσή τους με ανθρώπους, οι οποίοι δε ζουν στο ίδιο πλαίσιο.

Πέρα όμως από τις ανθρώπινες σχέσεις, η ανυπομονησία επηρεάζει και τις αγοραστικές μας συνήθειες. Θέλουμε ΤΩΡΑ την ανταμοιβή των αγορών που κάναμε στο σουπερμάρκετ, ΤΩΡΑ τον καινούργιο καναπέ στο σαλόνι μας και ΤΩΡΑ να κάνουμε ένα παιδί.

Η παράμετρος που είναι γνωστή ως Time to market, θα πρέπει στο μέλλον να τείνει στην τιμή μηδέν. Κάτι τέτοιο ίσως αντικατοπτρίζει και η έννοια του “beta”.Μπορούμε να αποκτήσουμε την πιο εξελιγμένη έκδοση του λογισμικού που χρησιμοποιούμε ή ίσως στο μέλλον το νέο μας πλυντήριο πιάτων, αλλά αν συνοδεύεται από τη λέξη “beta”, σημαίνει ότι η εταιρεία έκανε ότι μπορούσε για να μας προσφέρει αυτό που θέλουμε όσο πιο ΤΩΡΑ γίνεται, αλλά θα πρέπει και εμείς να αποδεχτούμε ότι μπορεί να έχει μερικά προβληματάκια.

Μια επιχειρηματική ιδέα δεν έχει χρόνο να ωριμάσει. Όσο ο δημιουργός της αφήνει το χρόνο να περνά για να τη βελτιώσει, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες κάποιος άλλος δημιουργός να τη διαθέσει στην αγορά σε μορφή “beta”.

Στον κόσμο του ΤΩΡΑ, ο σχετικός χρόνος συρρικνώνεται. Θα μπορέσουμε άραγε να προσαρμοστούμε σε αυτήν την αλλαγή;

Γιάννης Μουρατίδης

Το πλεονέκτημα των υπολογιστών δεν είναι προσωρινά η ευφυΐα τους, αλλά η ταχύτητα εκτέλεσης πράξεων.

Το ποσοστό των ενηλίκων που χρησιμοποιούν κάποια υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης, ξεπερνά σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες το 70%. Στη Βρετανία, τοFacebook είναι η τέταρτη δημοφιλέστερη πηγή πληροφοριών που έχουν σχέση με την υγεία και στις ΗΠΑ ποσοστό πάνω από το 70% όσων έχουν πρόσβαση στοInternet, αναζητούν σε αυτό πληροφορίες σχετικά με την υγεία.

Αυτό το πάρε δώσε επηρεάζει τον τομέα της υγείας, δημιουργώντας νέες τάσεις και αλλάζοντας παραδοσιακά μοντέλα.

Στη διάρκεια της χρονιάς που πέρασε, η κοινή γρίπη, αλλά και ο επικίνδυνοςEbola, έγιναν αιτία για ανάλυση πληροφοριών που προήλθαν σε μεγάλο ποσοστό από το ψηφιακό κόσμο. Εταιρείες, όπως η Google και η Twitter, σε συνεργασία με μεγάλα πανεπιστήμια αξιοποιούν τις πληροφορίες που δημοσιεύονται στα κοινωνικά δίκτυα για να προβλέψουν το ξέσπασμα μιας κρίσης ή να την παρατηρήσουν σε πραγματικό χρόνο. Τα social media γνωστοποίησαν στο ιατρικό δυναμικό της Βοστώνης την πληροφορία για τη βομβιστική ενέργεια στο μαραθώνιο, πολύ γρηγορότερα από οποιοδήποτε κρατικό μηχανισμό ή παραδοσιακό μέσο μαζικής ενημέρωσης.

Μπορεί η γνώμη ενός μη ειδικού σε κάποιο ιατρικό θέμα να είναι ακατάλληλη και ίσως κάποιες φορές επικίνδυνη, αλλά σε πιο απλά θέματα, όπως η μέτρηση της πίεσης σε έναν υπερτασικό, τα social media έχουν τη δυνατότητα να δώσουν χρήσιμες συμβουλές και αναλυτικές οδηγίες μέσω ενός video, αποφορτίζοντας το σύστημα υγείας. Οι ασθενείς που περιμένουν μια διάγνωση, χρησιμοποιούν συχνά τα forums και τα κοινωνικά δίκτυα για να γνωρίσουν την άποψη της μάζας, φτάνοντας τελικά στο γιατρό πιο προετοιμασμένοι για μια βαθύτερη συζήτηση. Και όταν έρθουν οι “δύσκολες” στιγμές, τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να λειτουργήσουν υποστηρικτικά στη ψυχολογία του ασθενή, ο οποίος συχνά καθηλωμένος σε ένα νοσοκομειακό κρεβάτι, βρίσκει μέσω της ταμπλέτας ή τουsmart phone μια διέξοδο στον έξω κόσμο.

Τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει μια διεργασία που αλλάζει πεποιθήσεις δεκάδων ή ίσως και εκατοντάδων ετών. Από την εποχή του Ιπποκράτη, τα άλματα που έχουν γίνει στον τομέα της υγείας, είναι ελάχιστα σε σχέση με άλλους τομείς της ζωής. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές μεγάλες εταιρείες, μεταξύ των οποίων ηGoogle και η Microsoft επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο για να πετύχουν ένα disrupt.

Ασθένειες, όπως ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο εκφυλισμός τμημάτων του εγκεφάλου αντιμετωπίζονται πολύ καλύτερα σε σχέση με πριν από 200 χρόνια, αλλά χωρίς να έχει γίνει κάποιο άλμα στο προσδόκιμο ζωής. Το 1850, το ποσοστό των ανθρώπων που έφταναν το 80 έτος της ζωής τους στις ΗΠΑ ήταν περίπου 6%. Το 2011, το ποσοστό είχε ανέβει στο 8,2%. Αν αναλογιστούμε τι έχει συμβεί την ίδια περίοδο στον τομέα της ισχύος των υπολογιστών ή της πρωτογενούς παραγωγής θα συνειδητοποιήσουμε ότι η εξέλιξη στον τομέα της υγείας μοιάζει με παγωμένη εικόνα.

Μπορούν οι δύο παραπάνω δυνάμεις να ενωθούν σε μια συνισταμένη; Η απάντηση είναι καταφατική. Το πλεονέκτημα των υπολογιστών δεν είναι προσωρινά η ευφυΐα τους, αλλά η ταχύτητα εκτέλεσης πράξεων. Ένας υπερυπολογιστής μοιάζει με ένα τεράστιο στόμα που είναι συνεχώς πεινασμένο για δεδομένα. Εδώ έρχεται η συμβολή των κοινωνικών δικτύων που δημιουργούν τεράστιες ποσότητες δεδομένων σε καθημερινή βάση. Η συλλογική μας συνείδηση μεταφέρεται στο ψηφιακό κόσμο. Μπορεί να ακούγεται ανούσιο αλλά δεν είναι. Ίσως η γνώμη της κυρίας Μαίρης για την εξέλιξη του τηλεοπτικού σήριαλ να μην είναι χρήσιμη για μια τεχνητή νοημοσύνη που έχει αναλάβει να προτείνει σε γιατρούς νέες θεραπείες, αλλά το post ενός φοιτητή ιατρικής σε κάποιο forum ή στη πανεπιστημιακή σελίδα του facebook μπορεί να οδηγεί σε μια δημοσίευση, η οποία κρύβει μια καινοτομική προσέγγιση σε ένα “άλυτο” πρόβλημα.

Τον περασμένο Οκτώβριο, η IBM έριξε αρκετή επεξεργαστική ισχύ στη μάχη για τον Ebola στην περιοχή της Σιέρα Λεόνε. Τα δεδομένα προς επεξεργασία προέρχονταν κυρίως από όσους βρίσκονταν στο μέτωπο της μάχης. Δύο μήνες αργότερα και τα αποτελέσματα είναι ήδη εντυπωσιακά. Ο υπερυπολογιστής δημιουργεί χάρτες, απεικονίζοντας τις περιοχές που η ασθένεια βρίσκεται σε έξαρση ή είναι πιθανό να βρεθεί σε έξαρση. Οι χάρτες αυτοί θα ήταν αδύνατο να δημιουργηθούν με τα συστήματα που χρησιμοποιούσαν μέχρι τότε οι οργανισμοί υγείας που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.

Γιάννης Μουρατίδης

Σε διάστημα μικρότερο από ένα μήνα, η Sony δέχτηκε δύο ισχυρά χτυπήματα απόhackers. Το πρώτο είχε στόχο την κλοπή δεδομένων από τους servers της εταιρείας, ενώ το δεύτερο κατάφερε να θέσει εκτός λειτουργίας υπηρεσίες που προσφέρονται στους χρήστες μέσω Internet. Για το δεύτερο χτύπημα, η ομάδαLizard Squad, η οποία έχει στο ενεργητικό της χτυπήματα στο Xbox Live και σε άλλους gaming servers, ανέλαβε την ευθύνη. Όσον αφορά την κλοπή δεδομένων, περιλαμβανομένων ταινιών και κωδικών ασφαλείας, η εικόνα είναι ακόμα θολή, καθώς την ευθύνη έχει αναλάβει μια ομάδα με την ονομασία Guardians of Peace,αλλά η Sony κατηγορεί ανοιχτά τη Βόρεια Κορέα.

Προσωρινά δεν έχει εκτιμηθεί το μέγεθος της ζημιάς και ενδεχομένως αυτό δε θα γίνει ποτέ δημόσια. Το ευχάριστο είναι ότι σε αυτή τη μάχη που δόθηκε ανάμεσα σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα δεν υπήρχαν ανθρώπινες απώλειες. Οι τηλεοράσειςδεν έχουν να δείξουν εικόνες νεκρών στρατιωτών και έτσι ο κυβερνοπόλεμος είναι προσωρινά ένα θέμα για τους “λίγους” που ασχολούνται με την τεχνολογία είτε επαγγελματικά είτε ενημερώνονται για τις εξελίξεις.

Ωστόσο, το ερώτημα είναι για πόσο ακόμα η κατάσταση θα είναι αδιάφορη για τους πολλούς. Τον περασμένο Δεκέμβριο, η εταιρεία Target ανακοίνωσε ότι από τους παραβιασμένους servers της, κλάπηκαν στοιχεία δεκάδων εκατομμυρίων πελατών, στα οποία περιλαμβάνονταν προσωπικά δεδομένα, αριθμοί πιστωτικών καρτών και αγοραστικές συνήθειες. Οι πελάτες που εμπιστεύτηκαν τις πληροφορίες τους στην Target, έπρεπε να συμβιβαστούν με την ιδέα ότι κάποιες από αυτές είναι πλέον εκτεθειμένες σε ανθρώπους που δεν είναι απαραίτητα καλοπροαίρετοι. Και πάλι όμως, η κατάσταση δεν είναι τόσο ανησυχητική, ώστε να στερηθούμε έναν καλό ύπνο.

Άλλωστε, ακόμα και στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, όπως αυτές που αφορούνχρεώσεις πιστωτικών καρτών χωρίς έγκριση του κατόχου τους, συνήθως οι τράπεζες, αφού ερευνήσουν πρώτα το θέμα, αποζημιώνουν τον κάτοχο, αναλαμβάνοντας έμμεσα την ευθύνη για το συμβάν.

Η κατάσταση αρχίζει να γίνεται λίγο πιο ανησυχητική τώρα που τα “Πράγματα” συνδέονται με το Internet. Το Internet of Things ορίζει μια μοναδική διεύθυνση σε δισεκατομμύρια συσκευές που μέχρι πρότινος ήταν απομονωμένες. Οπότε, αν το ψυγείο είναι συνδεδεμένο στο Internet μπορεί κάποιος hacker να πειράξει τη θερμοκρασία για να χαλάσει τα τρόφιμα. Αν η τηλεόραση είναι συνδεδεμένη στοInternet είναι πιθανό κάποιος να σας κάνει πλάκα παίζοντας με τα κανάλια ή στέλνοντας μηνύματα στην οθόνη σας.

Τι γίνεται όμως αν είναι συνδεδεμένα στο Internet, ένα αυτοκίνητο ή ένας βηματοδότης. Η κατάσταση αρχίζει να σοβαρεύει. Και αν φανταστούμε ότι είναι συνδεδεμένα το σύστημα χειρισμού ενός επιβατικού αεροπλάνου ή το ασανσέρ ενός ουρανοξύστη, το σενάριο γίνεται πιο ανησυχητικό.

Ακόμα και αν θεωρήσουμε υπερβολικές τις ανησυχίες του Elon Musk ή τουStephen Hawking που ισχυρίζονται ότι είναι πιθανό μια τεχνητή νοημοσύνη να πάρει τον έλεγχο των “Πραγμάτων” και να μας εξολοθρεύσει, δεν μπορούμε να μη δεχτούμε ότι στην πραγματικότητα υπάρχουν εκατομμύρια ανθρώπινα μυαλά που μπορεί να λειτουργήσουν πιο “ψυχρά” από μια μηχανή. Άλλωστε η ιστορία έχει δεκάδες στιγμιότυπα της δράσης τους.

Δε λέμε ότι αυτό είναι που θα συμβεί. Οι δημιουργοί της τεχνολογίας και οι επόπτες γνωρίζουν τους κινδύνους και θα κάνουν το καλύτερο για την ασφάλεια μας. Ήδη έχουμε παραδείγματα σε διάφορους “επικίνδυνους” τομείς, όπως η γενετική μηχανική και τα drones, όπου όταν η κατάσταση έδειχνε να ξεφεύγει από τον έλεγχο, δημιουργήθηκαν οι απαραίτητες περιοριστικές ρυθμίσεις.

Όμως, δε μπορούμε και να είμαστε αμέτοχοι σε εξελίξεις που θέτουν την προσωπική μας ασφάλεια στα χέρια πολλών τρίτων.

Γιάννης Μουρατίδης

Aρκετές εταιρείες πειραματίζονται με τη χρήση ρομποτικών ελικοπτέρων για τις παραδόσεις φορτίων μικρού βάρους. Δεν είναι και πολύ φυσικό, αλλά όταν αγοράζουμε ένα προϊόν μας πιάνει μια τρέλα να το χρησιμοποιήσουμε. Σε μιαonline αγορά, αναγκαστικά παρεμβάλλεται κάποιος χρόνος ανάμεσα στη στιγμή που θεωρητικά έχουμε αποκτήσει το προϊόν και τη στιγμή που πρακτικά το έχουμε στα χέρια μας.

Αυτή είναι μια από τις πιο δύσκολες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες ηλεκτρονικών αγορών απέναντι στον ανταγωνισμό των φυσικών καταστημάτων. Μόνο στη Βρετανία, οι online αγοραστές αναμένεται να ξοδέψουν περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια δολάρια στην εορταστική περίοδο.

Η ταχύτητα είναι το νέο πεδίο μάχης. Σε περιόδους εορτών, ένα μεγάλο ποσοστό των παραγγελιών πρέπει να έχουν εκτελεστεί σε λιγότερο από δύο ώρες. Η πρόκληση για τους λιανέμπορους ξεκινά πολύ πριν τη φάση της αγοράς. Τα συστήματα data mining παίρνουν φωτιά, αναζητώντας τάσεις μέσα από τα social media, ώστε να προσδιορίσουν τα στοκ τους. Ένα βιβλίο, ένα gadget, ένα ξεχωριστό ρούχο και δεκάδες άλλα προϊόντα που έχουν φυσική μορφή, πρέπει να βρίσκονται εκ των προτέρων στα ράφια των αποθηκών.

Η επόμενη φάση είναι αυτή που κρύβει τον κίνδυνο του λάθους. Μια εταιρεία με το μέγεθος της Amazon στη διάρκεια μιας ημέρας, όπως η Cyber Monday ή η Black Friday πρέπει να εκτελέσει μερικές δεκάδες εκατομμύρια παραγγελίες. Για την εργασία αυτή, η Amazon φέτος προσέλαβε 80.000 εποχικούς εργαζόμενους και επιπλέον έθεσε για πρώτη φορά σε λειτουργία 15.000 ρομπότ. Σε μια επίδειξη που έγινε σε δημοσιογράφους, τα ρομπότ ανταποκρίθηκαν πολύ αποτελεσματικά, βελτιώνοντας το χρόνο προετοιμασίας των παραγγελιών 2 με 3 φορές. Κάποιες εταιρείες, όπως η Tesco, έχουν κατασκευάσει ήδη αποθήκες, οι οποίες ελέγχονται αποκλειστικά από υπολογιστές σε συνεργασία με ρομποτικά συστήματα. Οι αποθήκες αυτές είναι γνωστές και ως “dark stores”, επειδή οι μηχανές δε χρειάζονται φώτα για να λειτουργήσουν.

Το τελευταίο στάδιο, αυτό της παράδοσης, δεν ελέγχεται ακόμα από τους λιανέμπορους, γεγονός που τους κάνει αρκετά ανήσυχους. Μέχρι και τη στιγμή που ο αγοραστής θα πατήσει το κουμπί “Αγορά” βιώνει την ανησυχία της σωστής επιλογής. Από εκεί και πέρα ξεκινούν ανησυχίες όπως: Πότε θα το παραλάβω; Θα είναι αυτό που παρήγγειλα; Μήπως θα είναι χαλασμένο;

Οι τεχνολογίες που δίνουν τη δυνατότητα παρακολούθησης της πορείας του προϊόντος από τη στιγμή που φεύγει από την αποθήκη και η πολιτική εγγυημένης επιστροφής σε περίπτωση βλάβης λειτουργούν ανακουφιστικά, όχι όμως εξίσου με τη σιγουριά που δίνει η αγορά του προϊόντος από ένα φυσικό κατάστημα.

Και όμως παρά τις “αντιξοότητες” το 15% έως 20% των λιανικών αγορών σε παγκόσμιο επίπεδο γίνονται ήδη online. Ο βασικός καταλύτης στην ανάπτυξη τηςonline αγοράς είναι η τιμή, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει και η ηρεμία που προσφέρουν οι αγορές από τον καναπέ. Για τους αγοραστές που δεν έχουν τη νοοτροπία να περιμένουν σε μια ουρά χιλιομέτρων για να αποκτήσουν πρώτοι το νέο iPhone, η προσμονή μερικών ημερών δεν είναι συνήθως πρόβλημα. Όπως φαίνεται όμως από τα μελλοντικά σχέδια των εταιρειών, ο συγκεκριμένος τύπος αγοραστών δεν είναι η πλειονότητα.

Στόχος για τα ερχόμενα χρόνια, είναι να μειωθεί το χρονικό παράθυρο από την οριστικοποίηση της παραγγελίας μέχρι και την παράδοση στα 30 λεπτά. Ακούγεται αδύνατο, αλλά δεν είναι. Μπορεί οι άνθρωποι να μην είναι τόσο γρήγοροι, αλλά οι μηχανές είναι. Ο αγοραστής δεν ενδιαφέρεται ποιοι εργάστηκαν για να φτάσει στα χέρια του το προϊόν. Ήδη αρκετές εταιρείες, μεταξύ των οποίων και η Amazon,πειραματίζονται με τη χρήση ρομποτικών ελικοπτέρων για τις παραδόσεις φορτίων μικρού βάρους. Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει και με αυτόνομα τροχοφόρα οχήματα, τα οποία θα αναλαμβάνουν μεταφορές προϊόντων μεγαλύτερου βάρους, καλύπτοντας αποστάσεις μέχρι λίγες δεκάδες χιλιόμετρα.

Θα χαθούν θέσεις εργασίας και αυτό θα συμβεί πολύ συντομότερα από όσο προβλέπαμε πέρσι. Ωστόσο, δεν είναι τα ρομπότ που μας αναγκάζουν να θέλουμε τα πάντα τώρα. Αυτά υπακούν στις εντολές μας.

του Γιάννη Μουρατίδη